"Stijn zou een woord in Van Dale moeten zijn": Friedl' Lesage blikt terug op gesprek met Stijn De Paepe in 'Touché'

“Zullen we rond gedichtendag een afspraak maken?”

Dit schreef ik aan Stijn De Paepe, begin 2022.
Het was met de nodige schroom dat ik de vraag stelde om te gast te zijn in 'Touché', want een maand eerder had hij in De Morgen zijn meest genadeloze 'Dagvers' gepubliceerd. Het gedicht waarin hij aankondigde dat de kanker zijn lichaam was binnengedrongen en nooit meer zou weggaan.

Ik verstuurde mijn vraag om 16u28. Om 16u49 kreeg ik al een berichtje terug.
“Ja graag! Wat een eer. Een vraagje: is dat de volle twee uur aan één stuk door? Ik vraag het om in te schatten hoe ‘intens’ het zou zijn”.
Zijn reactie maakte meteen duidelijk dat een rit vanuit Zele en een twee uur durend interview al niet meer zo evident was.

Dus deden we het anders. We organiseerden een radiolijn bij hem thuis. Zo kon hij vanuit zijn meest comfortabele zetel en omringd door zijn geliefden zijn mooiste antwoorden formuleren.

Die zondagochtend trok mijn collega Sien naar Zele, goed op tijd en met al het nodige technisch materiaal.
Maar alsof het lot zich nog niet genoeg van zijn meest donkere kant had laten zien, deed dat materiaal die zondagochtend niet wat ervan verwacht werd. De lijn met Brussel was ondermaats. ‘Totaal onbruikbaar’, vloekte de zendoverste door de intercom. ‘Komt wel goed’, suste de technicus in de studio, ”we hebben nog een klein half uurtje”.
Hoewel we inderdaad goed op tijd waren, zag ik de klok genadeloos verder tikken. 10u40: Nieuwe poging. 10u45: Geen verbetering. 10u50: GVD. 10u52: Dit gaat niet lukken. 10u55: Alle verbinding kwijt. 10u57: Noodplan. 10u58: Noodplan werkt niet. 10u59: Nog eens proberen?
11u00: “Hallo, Stijn?” “Ja, hallo!” “Stijn! Blij je te horen! Dat de techniek ons uitgerekend nu in de steek moet laten! Maar we gaan ervan uit dat ons noodplan standhoudt. Lukt het zo? Zit je goed? Kan je de stress in de hoek parkeren?”
Stijn: ‘Stress? Nee hoor, hier geen stress. Waar heb je het over?” (Lacht).
Dit is wat je niet hoorde op de radio.

Zo begonnen we dus aan een gesprek dat twee uur lang mocht drijven op zijn warmte, zijn intelligentie, zijn eigenzinnigheid, zijn liefde en zijn nuchterheid.
“Je zou mijn rode wangen moeten zien!” fluisterde hij na het horen van de lovende woorden van zijn geliefde schrijver Jeroen Brouwers aan zijn adres.
“Het is wat het is” en “Zoek ‘het’ niet te ver”. Het waren zinnen die groots werden door hun eenvoud. Zijn eenvoud.

Tijdens het gesprek zat de hele familie De Paepe verzameld in de aanpalende kamer. Daar werd gelachen en gehuild. Handen vastgepakt en schouderklopjes gegeven. Ik heb het niet gezien maar Sien was getuige. Nog meer dan door het gesprek was zij aangedaan door hun lichaamstaal, samen luisterend naar de radio, luisterend naar 'hun' Stijn.

Een dag later mailden we elkaar over de ontelbare reacties die langs alle kanten bleven binnenstromen, over de handgeschreven ode van Jeroen Brouwers die per post onderweg was en over 'de scan' : Dat die niet goed was. Dat er nog een tweede opinie zou volgen. Dat hij zich moest voorbereiden op palliatieve zorg.

Elke dag checkte ik zijn 'Dagvers'. Hij was er nog. En nog. En nog. En toen, niet meer.
Om 14u42 stuurde ik hem een appje. Om 15u02 antwoordde hij met een kloppend hart in vuur.
“Zoek ‘het’ niet te ver. Het geluk ligt aan onze voeten”.
Dat is zo, Stijn. En dat geluk had uitgerekend voor jou veel langer mogen duren.
RIP Stijn. Ach, Stijn. Verdorie, Stijn. Dank je, Stijn.
Stijn zou een woord in Van Dale moeten zijn.

Podcast

Beluister het gesprek met Stijn De Paepe in 'Touché' via je favoriete podcast-app of in de app van Radio 1.

Je vindt het integrale gesprek ook op onze website.

Lees ook