Transparant: te veel of te weinig? Zeker niet à la carte!

Af en toe hoor je woorden zo vaak dat je ze even zou willen verbannen. ‘Slim’ was er zo eentje. Ieder voorstel was ‘slim’. Nu zijn we allemaal ‘transparant’ . Het klinkt minder arrogant, maar is dat wel zo ?

Is de aankondiging van ‘transparant’ niet een nét nog slimmere zet voor zelfpromotie dan ‘slim’ ? Of is de slinger zover doorgeslagen dat we de transparantie zelf niet meer vertrouwen ?

In zijn afscheidscolumn in De Standaard kapittelde Rik Torfs de “genadeloze transparante: ze spaart niets of niemand. Wie een fout maakt, moet aan de schandpaal”. In naam van de transparantie zouden moraalridders dus beulen worden.

De rector haakte bij De Standaard af omdat die krant de zachte exit van ‘wonderdokter’ Van Gool uitgebracht had – gevolgd door een doodgewone minnelijke schikking met het parket.

Samenleven kan inderdaad niet op basis van een permanente motie van wantrouwen. Systemen waar ieder de andere wantrouwt zijn geen democratieën.

Samenleven kan inderdaad niet op basis van een permanente motie van wantrouwen

Maar een samenleving is ook geen bedrijf of universiteit.

Omdat alle macht kan corrumperen – jawel àlle macht – voorzag onze Grondwet niet enkel de klassieke drie machten van parlement, regering en rechters. Daarnaast is er ook de vrije pers.

Wanneer Justitie er in slaagt haar werk te doen (‘justice done and seen to be done’), blijkt die transparantie al te vaak de verdienste van die vierde staatsmacht.

Toen vrijdag het procedure-doek viel over de zaak Jonathan Jacob, was dat te danken aan de VRT-onderzoeksjournalisten Dirk Leestmans en Caroline Vandenberghe met hun internationaal gelauwerde Panorama-reportage – om de leeuwenmoed van vader Jan Jacob niet te vergeten.

Het is ook op die vrije pers dat vader Jacob zijn laatste hoop had gesteld want zijn klacht was geklasseerd door procureur-generaal Yves Liégeois.

Diezelfde procureur-generaal getuigde enkele weken geleden onder eed over de totstandkoming van de Afkoopwet in 2011. Toen de muisstille minnelijke schikkingen daarmee – tegen de Grondwet in - uitgebreid werden kreeg het parlement daarover advies van een Leuvens professor, die daarvoor discreet factureerde aan de Antwerpse diamantsector.

De procureur-generaal gebruikte ondertussen meer dan twintig keer het woord ‘transparant’ in zijn parlementaire verklaring. Niets mis mee, maar wel een beetje hypocriet.

Transparant ben je consequent, niet à la carte!