De Ochtend
Vanaf 6 april zelftesten bij de apotheek: "Nuttig als oma je knuffelcontact is"
di 30 mrt. - 6:56
Welke testen bestaan er nu precies?
Er worden ondertussen al heel wat testen gebruikt om het coronavirus op te sporen.
- PCR-test: de meest voorkomende test. Een verpleegkundige gaat met een wisser diep in de neus of de keel, de test wordt onderzocht in een laboratorium. Het is de meest betrouwbare test, maar je moet wel even wachten op het resultaat.
- Speekseltest: het virus wordt hier gezocht in het speeksel van iemand. Voordeel: je hoeft niet naar een arts, je kan het zelf doen. De test moet wel nog steeds naar een labo om daar onderzocht te worden.
- Sneltest (de snelle antigeentest): beetje vergelijkbaar met de PCR-test. Ook hier zal een arts een - vrij lange - neuswisser gebruiken. De test moet wel niet worden opgestuurd naar het labo. Na gemiddeld 15 minuten heb je je resultaat. Deze testen zijn - zeker als je negatief test - minder betrouwbaar dan de PCR-testen.
- Zelftest (antigeen): exact hetzelfde als de sneltest, alleen is de wisser veel minder lang, waardoor je de test zelf kan uitvoeren. Ook hier moet de test niet opgestuurd worden naar het labo. Het is over dit type testen dat er nu een beslissing is genomen.
Daarnaast bestaat er ook nog de serologische zelftest, die je dus ook zelf zou kunnen afnemen. Bij ons zijn ze niet toegelaten, maar je kan ze wel online vinden. Alleen zegt het resultaat ervan heel weinig. De serologische test gaat in het bloed zoeken naar antilichamen en geeft dus aan of je in het verleden besmet bent geweest. Ze zeggen niets over een huidige besmetting.
Waar en wanneer zal ik zo'n zelftest kunnen kopen? En hoeveel kost het?
De sneltesten zullen enkel verkocht worden bij de apotheek. "Vanaf 6 april worden de eerste testen aan de apothekers geleverd", heeft federaal minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) zonet aangekondigd.
In België zullen de zelftests dus niet aangeboden worden in de supermarkten, zoals in sommige andere landen. In Duitsland zijn zulke testen sinds begin deze maand te koop bij supermarktketens Lidl en Aldi, maar dat gaat ons land (nog) niet toelaten. Reden? Het is belangrijk dat iemand met kennis van zaken uitleg kan geven over hoe de test moet worden uitgevoerd.
Een zelftest zal ongeveer 7 à 8 euro kosten. Voor wie recht heeft op een verhoogde tegemoetkoming via de ziekteverzekering zullen ze worden terugbetaald. "Concreet zullen deze mensen 2 testen per week kunnen kopen voor elk lid van hun gezin aan 1 euro per test. Voor alle andere mensen is er geen terugbetaling voorzien", zegt minister Vandenbroucke.
Nog dit: enkel de zelftesten die goedgekeurd zijn door het geneesmiddelenagentschap FAGG zullen hier mogen worden verkocht. Momenteel is nog maar één zelftest goedgekeurd door het FAGG.
Hoe betrouwbaar zijn die testen eigenlijk?
De zelftesten zijn even betrouwbaar als de sneltesten, net omdat het hier om exact dezelfde test gaat. Maar wacht even, was er van die sneltesten niet gezegd dat ze wat minder betrouwbaar zijn dan bijvoorbeeld de PCR-test? "Klopt", geeft ook Goossens aan. "En dus zijn deze zelftesten - net als de sneltesten - niet 100 procent accuraat. Het zou dus kunnen dat je negatief test, maar toch besmet bent en dus ook besmettelijk bent voor anderen."
Daarbovenop kan je de test ook fout uitvoeren, al is het volgens Goossens "eigenlijk kinderspel". "Sommige mensen hebben wel moeite met het lezen van het resultaat, omdat het streepje soms niet helemaal duidelijk is. Als je twijfelt, moet een PCR-test zekerheid bieden."
Wat moet ik dan doen als ik negatief test?
Simpel: hetzelfde als iedereen. Net omdat de testen geen 100 procent garantie geven, zal je je nog steeds moeten houden aan alle maatregelen, zoals afstand houden en mondmaskers dragen. "Deze testen zullen nooit de maatregelen vervangen. Dat wordt een moeilijke boodschap", zegt Goossens daarover.
Maar waarom zou je dan überhaupt zo'n test doen? "Het is een én-én-verhaal. Je bouwt hiermee toch een extra stukje veiligheid in", zegt Goossens. Stel: je wil afspreken met vrienden of je wil je bomma - die je knuffelcontact is - gaan bezoeken. Voortaan kan je jezelf voordien even snel testen. Als die test positief is, dan blijf je thuis. Dat resultaat had je anders niet geweten, omdat je misschien (nog) geen symptomen hebt.
"Hoe meer er getest wordt - ook met zelftests - hoe meer besmette mensen we gaan detecteren. Elke besmetting die we vinden, is er een gewonnen", zegt Goossens. "Ook superverspreiders - mensen die veel virusdeeltjes hebben en dus sneller anderen besmetten - zullen we zo sneller vinden."
Wat als de test positief is?
Dan zal je een dokter moeten contacteren, zo zegt het koninklijk besluit. "Concreet zal er dus worden gevraagd om je te laten testen met een klassieke PCR-test, ofwel in een testcentrum ofwel bij een dokter", zegt Goossens. Enkel met een PCR-test ben je zeker van je resultaat.
Kunnen de zelftesten op termijn gebruikt worden in horeca of bij evenementen?
Wanneer premier Alexander De Croo (Open VLD) enkele weken geleden zei dat de cafés en restaurants normaal op 1 mei de deuren weer mogen openen, zei hij er ook meteen bij dat "testen" daarin een belangrijke rol kunnen spelen. Je zou die lijn ook kunnen doortrekken voor evenementen. Binnen een maand organiseert Vlaanderen een testevenement, waar iedereen zal worden getest. Op die manier wil de overheid kijken of testen een mogelijkheid kunnen zijn om in de toekomst meer mogelijk te maken.
Maar dat lijkt makkelijker gezegd dan gedaan. "Zelftesten gebruiken bij bijvoorbeeld evenementen vind ik geen goed idee", zegt Goossens. "Als je veel geld betaald hebt voor een concert, wil je daar toch écht wel naartoe. Wie gaat die test dan goed uitvoeren met het risico dat hij niet toegelaten wordt?"
Ook coronacommissaris Pedro Facon en minister Vandenbroucke benadrukten vandaag dat een zelftest voorlopig niet mag worden gebruikt "als entreeticket op een evenement of activiteit".
"Dat is vandaag niet aan de orde", zegt Vandenbroucke. "We denken eerder aan andere toepassingen. Stel bijvoorbeeld dat een oudere buurman je vraagt om mee te gaan naar de dokter, en je wil heel zeker zijn dat je niet besmet bent, dan kan je een zelftest gaan kopen. Of een restaurant bijvoorbeeld dat een papier uithangt met de belofte dat al het personeel zichzelf elke drie dagen test met een zelftest. Zie het eerder als een soort van hoffelijkheid. "
Sneltesten - die afgenomen worden door een arts - zouden wel een optie kunnen zijn. "Maar duizenden mensen allemaal testen voor ze een zaal binnengaan, lijkt me ook niet evident", zegt Herman Goossens.
"Zelftests niet 100 procent sluitend, niet gebruiken bij concerten of reizen"
Vanaf 6 april kan je dus in de apotheek een zelftest kopen. Met zo'n test kan je met een kortere wisser jezelf testen op het coronavirus, na 15 minuten heb je het resultaat. Maar volgens Goossens, van de taskforce testing, zijn die tests niet voor de volle 100 procent betrouwbaar. "Het is een extra veiligheidsmaatregel, het is niet een "of" verhaal, maar wel een "en" verhaal", aldus Goossens in 'De ochtend'. Volgens de microbioloog zouden de zelftesten kunnen helpen om sneller superverspreiders te detecteren, al is de test daar ook niet helemaal sluitend.
Goossens zou zelftesten niet inzetten bij concerten. "Dat is te gevaarlijk, bij proefprojecten bij concertgangers in het buitenland wordt er zorgpersoneel ingezet om die testen uit te voeren." Een zelftest inzetten als vrijgeleide om te kunnen reizen, is volgens Goossens ook geen goed idee.
"6 april komt te snel aan"
Volgens Georges Verpraet, woordvoerder van de Apothekersbond, zullen apothekers op 6 april nog niet over genoeg zelftests beschikken. Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke had gisteren gezegd dat de tests dan beschikbaar zouden zijn, maar voor de apothekers komt de datum te snel aan.
"We zijn ons volop aan het voorbereiden", zegt Verpraet. "Er zijn praktische zaken die nog geregeld moeten worden. Het gaat lukken, maar 6 april zal scherp zijn. We hebben even tijd nodig om het volledig uit te rollen."
Naast 6 april is ook 12 april een belangrijke datum. "De zelftest wordt vanaf 12 april ook terugbetaald aan mensen die het niet breed hebben", zegt Verpraet. "Zij kunnen voor 1 euro per lid van het gezin twee tests per week kopen."
Beluister het gesprek met Georges Verpraet van de Apothekersbond in 'De Ochtend' via Radio 1 Select
Bron: vrtnws.be en 'De Wereld Vandaag' & 'De Ochtend'
