Vlaamse professor op corona-overleg WHO: "Maatregelen mogen niet meer schade veroorzaken dan het virus zelf"

Het nieuwe coronavirus brak begin januari uit in het oosten van China. Het veroorzaakt vooral koorts en hoesten, sommige mensen krijgen ademhalingsproblemen en/of een longontsteking. Het virus verspreidt zich heel snel. Intussen zijn wereldwijd officeel al 43.000 mensen besmet, het merendeel in China. 1.011 mensen zijn overleden, vooral oudere mensen en mensen die al verzwakt waren door andere gezondheidsproblemen.

De aanpak van het nieuwe coronavirus is grotendeels in handen van de Chinese overheid, al staat ze wel in heel nauw contact met de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). De WHO heeft nu ook een team naar China gestuurd om de autoriteiten daar bij te staan. En vandaag en morgen overleggen ongeveer 400 experts over de juiste aanpak op het hoofdkwartier van de WHO in Genève, in Zwitserland.

"Het benutten van de kracht van de wetenschap is cruciaal om dit onder controle te krijgen", zegt Tedros Adhanom Ghebreyesus, directeur-generaal van de WHO.  "Er zijn vragen die antwoorden nodig hebben. De WHO speelt hierin een belangrijke rol door de wetenschappelijke gemeenschap samen te brengen."

Wat is de impact van maatregelen op de maatschappij?

Een van die experts is Annemie Vandamme, professor epidemiologie aan de KU Leuven. Ze is vooral gespecialiseerd in de genetica van het nieuwe virus, belangrijk om na te gaan op welke manier het zich verspreidt. Maar de WHO roept experts uit diverse vakgebieden samen, vertelt Vandamme in 'De Ochtend'.

"Er zal niet alleen op virologisch, medisch en technisch vlak gekeken worden naar het nieuwe virus en hoe we daar de juiste maatregelen kunnen nemen, maar er nemen ook sociologen deel. Het is belangrijk om te weten wat de impact is op de maatschappij: hoe reageren mensen op maatregelen en hoe kunnen overheden het best reageren?"

De schade van maatregelen mag niet groter zijn dan de schade die het virus kan aanrichten. Misschien zijn de gevolgen wel erger, of toch van die aard dat je ze niet zou willen nemen.

Het is van belang om te weten welke maatregelen goed werken en welke misschien te grote en ongewenste neveneffecten creëren, verduidelijkt Vandamme. "In China worden bijvoorbeeld steden in quarantaine geplaatst en is transport tussen grote steden onmogelijk. Dat lijkt me in de huidige omstandigheden wel goed. Maar er worden bijvoorbeeld ook mensen opgesloten in appartementsgebouwen. Ik weet niet of dát de beste maatregel is."

"In China denken ze dat dit een goede zet is, ik weet het niet. Welke ongewenste neveneffecten heeft zoiets? Wat als iemand bijvoorbeeld een medische urgentie heeft, hoe snel zal daarop gereageerd worden? Hoe snel worden mensen geholpen als er iets is? Worden mensen wel voldoende voorzien van voedsel en alles wat ze nodig hebben, is dat goed georganiseerd? En hoe wordt gecontroleerd dat mensen niet naar buiten gaan?"

Vandamme verwijst naar gevolgen voor een toekomstige uitbraak. "Wat doet zoiets met een bevolking, wat is het vertrouwen in de overheid als er in de toekomst nog zoiets gebeurt? De schade van maatregelen mag niet groter zijn dan de schade die het virus kan aanrichten. Misschien zijn de gevolgen wel erger, of toch van die aard dat je ze niet zou willen nemen."

(lees verder onder de foto)

Vaccin en antivirale middelen

Puur medisch, zegt Vandamme, weten we al veel over het nieuwe coronavirus. Op de bijeenkomst van de WHO willen de experts te weten komen wat de gaten in de kennis zijn en daar gepaste antwoorden op vinden. "We weten bijvoorbeeld niet hoe groot de groep mensen is die besmet is, maar geen symptomen vertoont. Denk aan de persoon in België die terugkeerde uit China en besmet bleek te zijn. Hij was niet ziek."

"Het is belangrijk om dat te weten, om te kunnen inschatten hoe erg het is. Als die groep geïnfecteerden zonder symptomen, zonder ziek te zijn, heel groot is, is dat enerzijds goed nieuws omdat dat betekent dat het virus qua impact minder erg is. Anderzijds is de vraag: kunnen die mensen het virus zelf doorgeven? Ja, dan is er een groot probleem, nee, dan kunnen we het onder controle houden."

Antivirale middelen zullen er sneller zijn dan een vaccin, ze onderdrukken niet alleen de symptomen maar verhinderen ook dat mensen anderen besmetten.

Ook het onderzoek naar een vaccin zal besproken worden. Daar wordt volop aan gewerkt, al zal dat niet voor meteen zijn. "Zoals met alle snelle epidemieën, zal het vaccin voor het nieuwe coronavirus te laat zijn voor deze uitbraak. Voor uitbraken in de toekomst niet."

Een heel belangrijke zijn de antivirale middelen die nu getest worden. "Die zullen er veel sneller zijn dan een vaccin en kunnen onmiddellijk ingezet worden. Ze onderdrukken niet alleen de symptomen bij mensen, maar verhinderen ook dat mensen anderen kunnen besmetten."

Beluister het gesprek met professor Annemie Vandamme in 'De Ochtend':

Bron: vrtnws.be en 'De Ochtend'

Lees ook: