Ga naar hoofdinhoud

Luister Live

Programma's

Select

Podcasts

Alles begint bij luisteren

Radio 1 Sessies

album van de week

classic album van de week

ontbreekwoordenboek

Nieuwe Feiten

Vraag het aan Rika: "Hoe help ik mijn eenzame broer?"

do 16 jun. - 5:15

Relatiedeskundige Rika Ponnet komt elke donderdag langs in 'Nieuwe Feiten' om een dilemma uit de relationele, vriendschappelijke of collegiale sfeer op te lossen. Vandaag: “Hoe help ik mijn eenzame broer?"
Rika Ponnet

Luisteraar Winnie (51)  maakt zich zorgen over haar broer die 3 jaar geleden gescheiden is.  “De scheiding heeft diepe sporen nagelaten” schrijft ze. “Hij maakt wel opnieuw plannen, maar hij heeft het vaak over eenzaamheid”

Winnie probeert hem dan tips te geven, maar komt vaak niet verder dan "kom buiten" of "probeer andere mensen te ontmoeten". Of ze nodigt haar broer uit voor een etentje: “Dat helpt even, maar ook niet echt.”

“Ik voel me zo machteloos. Wat kan ik doen om mijn broer te helpen?”

Rika Ponnet: "De pijn van eenzaamheid is vergelijkbaar met die van ernstige fysieke pijn"

“Eenzaamheid is iets diep pijnlijks” reageert Rika Ponnet.  “Hersenonderzoek heeft aangetoond dat eenzaamheid een vergelijkbare pijn is met ernstige fysieke pijn.” Ze begrijpt dan ook waarom Winnie zich zo machteloos voelt ten opzichte van haar broer die ze duidelijk graag ziet.

“Alleen leven en alleen zijn is ook bedreigend voor mensen” zegt Ponnet. “Het is evolutionair bepaald: we zijn sociale wezens en hebben de groep en het gevoel van verbondenheid nodig. Vroeger was een mens alleen een vogel voor de kat.“ Al wil dit uiteraard niet zeggen dat iemand die single is per definitie last heeft van eenzaamheid. “Het ene valt niet samen met het andere. Maar in dit verhaal nu wel.”

Ponnet ziet ook vrij vaak dat mensen die zich eenzaam voelen op zoek gaan naar invullingen op korte termijn: “Denk bijvoorbeeld aan troost-eten, troost-drinken of troost-seks. Dat geeft dan even een goed gevoel, maar zorgt nadien heel vaak voor een nog dieper gevoelde eenzaamheid.”

“Je moet niet iets doen voor de eenzame, laat de eenzame iets doen voor jou”

Hoe kan Winnie haar broer helpen? “Goedbedoelde adviezen zoals ‘kom wat vaker buiten’ of ‘je moet je ervoor openstellen’ zijn vaak heel pijnlijk” zegt Ponnet. Ook een eenzame bij je thuis uitnodigen, wat op zich een mooie intentie is,  is niet altijd de beste oplossing.  Haar advies? “Je moet niet iets doen voor de eenzame, laat de eenzame iets doen voor jou. Want eenzaamheid is in veel gevallen niet alleen een gebrek aan gezelschap. Het is ook, op een veel dieper niveau, het gevoel dat mensen hebben dat ze niet van betekenis zijn voor anderen.”

Eenzaamheid is in veel gevallen niet alleen een gebrek aan gezelschap. Het is ook het gevoel niet van betekenis te zijn.

“Je ziet dat ook bij oudere mensen. Wat geeft betekenis aan hun leven? Niet zitten wachten tot er bezoek komt, want dat geeft hen vaak nog een kleiner of slechter gevoel.”

Wat je dus wel kan doen? Iemand vragen om je te helpen met je verhuis bijvoorbeeld. “Dat is een veel betere manier om iemand een krachtig gevoel te geven.”

Lees verder onder de foto

Rika Ponnet (© Geert Van de Velde)

Rika Ponnet (© Geert Van de Velde)

Wat kan de eenzame zelf doen?

Vaak geeft men aan singles ook het advies om online veel contacten op te zoeken.  Maar daar gaat het niet om, vindt Ponnet. En dat zagen we ook tijdens de coronalockdowns: “Wat het virus ons geleerd heeft, is dat heel veel contacten hebben eigenlijk niet de eenzaamheid doorbreekt. Wat belangrijk is, is de kwaliteit van contacten.”  Een mens trekt zich immers op aan een goed en intiem contact.

Ponnet raadt mensen die zich alleen voelen dus aan om te investeren in een aantal kwalitatieve contacten, en om te proberen tot een aantal diepere vriendschappen te komen. “Dat is een heel grote opdracht, voor alle duidelijkheid.”

Liever geen dating-apps

Apps zijn dan weer niet de juiste oplossing. “Mensen die zich eenzaam voelen, hebben vaak het gevoel dat ze altijd afgewezen worden. En dat is een soort van self-fulfilling prophecy: doordat ze zich afgewezen voelen door anderen gaan ze in hun lichaamstaal ook iets uitstralen wat op terugtrekking wijst. Op de apps gaan ze ook vooral afgwezen worden, want ze gedragen zich ook eerder terugtrekkend. Als ze dan met iemand in contact komen is dat helemaal niet vruchtbaar.”

“De boodschap is dus: zorg voor een veilige context, zoals bijvoorbeeld de wandelclub of vrijwilligerswerk, waar je iets kan betekenen en waar je ‘face to face’-contact hebt met mensen, en waar er ook wat ruimte is om contact te ontplooien.”

Zorg voor een veilige context waar je iets kan betekenen en waar je 'face to face'-contact hebt met mensen.

Op datingsite Tinder is die ruimte om contacten te ontplooien er niet, zegt Ponnet. “Daar word je afgewezen op basis van een foto. Als je je niet eenzaam voelt, is Tinder natuurlijk prima. Maar iemand die echt eenzaam is, wordt daar alleen maar verder bevestigd in zijn gevoel van ‘niemand moet mij’ en dat versterkt alleen maar de neiging om zich terug te trekken en zich verder te isoleren.”

Luister naar de podcast 'Vraag het aan Rika' in de app van VRT NU

Lees ook

Lees ook:

Blijf op de hoogte

Ontdek de beste podcasttips, beluister het meest recente nieuws en doe mee aan exclusieve acties.

Volg ons op
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Jobs

Privacy

Gebruiksvoorwaarden

Heb je een vraag?

Contact

Wedstrijdreglement

Logo UitInVlaanderenLogo Cim Internet