VRT NWS bundelt krachten met andere redacties voor factcheckmarathon in aanloop naar verkiezingen

8 op de 10 Vlamingen vinden desinformatie, valse berichten om je te misleiden, een probleem. Steeds meer mensen twijfelen zelf ook regelmatig aan wat echt is en wat niet, zowel on- als offline. Wereldwijd wordt desinformatie, al dan niet gemaakt met artificiële intelligentie, zelfs als het grootste gevaar op korte termijn gezien door het Wereld Economisch Forum. Zeker in een jaar als 2024, waarin democratie centraal staat door de vele verkiezingen overal ter wereld.

Om die reden kondigt de nieuwsdienst van de openbare omroep vandaag, op de Internationale Factcheckdag, de allereerste factcheckmarathon van de Lage Landen aan. Vanaf 27 mei vervagen even de barrières tussen de verschillende nieuwsredacties en landsgrenzen, want VRT NWS, Knack, Factcheck.Vlaanderen, deCheckers.be, RTBF, Algemeen Dagblad, het onderzoeksprogramma Pointer (KRO/NCRV) en Nieuwscheckers slaan de handen in elkaar.

Van tekst tot audio en video

Tijdens de marathon zullen de journalisten samenwerken vanuit een gemeenschappelijke redactie bij VRT in Brussel. Elke dag zullen er minstens twee factchecks verschijnen in tekst, video en audio. Voorstellen die politici op tafel leggen, cijfers waar kandidaten mee goochelen en beelden die partijen op sociale media verspreiden: ze worden allemaal onder de loep genomen.

"Elke dag bekijken we met een gedreven ploeg van een twintigtal journalisten de uitspraken van onze politici en van actiegroepen", vertelt Luc van Bakel, eindredacteur van de  checkredactie bij VRT NWS. "Dat kan gaan over dingen die ze zeggen in een televisie- of radiostudio of die ze delen op sociale media. Door onze krachten ruim twee weken te bundelen bereiken we een veel groter publiek en kunnen we sneller foute of misleidende informatie weerleggen of duiden. En dat doen we op zoveel mogelijk platformen: van televisie tot sociale media."

Een van de Nederlandse partners die naar Brussel afzakt, is het journalistieke onderzoeksprogramma Pointer van de Nederlandse publieke omroep KRO-NCRV. Zij werken al langer samen met VRT binnen een grotere samenwerking om de strijd tegen Nederlandstalige desinformatie aan te gaan.

"Er staat veel op het spel bij de Europese verkiezingen. Het draait om grote thema’s als klimaatverandering en migratie - onderwerpen waar misinformatie op de loer ligt. Daarom vinden wij het belangrijk om in aanloop naar de verkiezingen een factcheckmarathon te organiseren zodat kiezers hun stem uit kunnen brengen op basis van de feiten", benadrukt René Sommer, hoofdredacteur journalistiek KRO-NCRV. "Door de samenwerking met AD en Nieuwscheckers, maar ook die met de Belgische collega’s van VRT, Factcheck.Vlaanderen, Knack en deCheckers kunnen we maximaal impact hebben met onze factchecks.”

Van koopkracht tot klimaat

Die verhalen zullen op de verschillende nieuwsplatformen van de deelnemende media terug te vinden zijn. Thema's die op de plank liggen gaan van koopkracht tot veiligheid, en van migratie tot klimaat. Met andere woorden: thema's die een belangrijke rol spelen bij de Vlaamse, federale en Europese verkiezingen. 

"Journalisten van acht verschillende redacties die de krachten bundelen om samen te factchecken, dat is echt wel ongezien", zegt Griet De Craen, hoofdredacteur VRT NWS. "En het is nodig om dit te doen, want acht op de tien Vlamingen vinden desinformatie een probleem voor onze samenleving. In verkiezingstijden mogen de meningen flink heen en weer vliegen en botsen met elkaar, maar liefst wel op basis van echte feiten en cijfers."

De marathon van de Lage Landen is gebaseerd op de Nederlandse variant, die intussen al drie edities kent. 

Publiek kan voorstellen doen

Iedereen kan uitspraken of berichten doorsturen om te laten factchecken tijdens de marathon. Vlamingen kunnen dat doen via de website of socialemediakanalen van deCheckers.be. Alle factchecks van de marathon zullen verschijnen op de website en in de app van VRT NWS, op sociale media en in de verkiezingsprogramma’s op radio en televisie.

Bron: vrtnws.be en De Ochtend