De Wereld van Sofie
Waarom verbinden we partijen aan kleuren?
di 14 mei - 5:59
Rood
Socialisten worden internationaal geassocieerd met de kleur rood. "Het socialisme was een van de meest internationale politieke bewegingen en dus is men ook al snel internationale symbolen gaan aannemen", verduidelijkt Sinardet. Officieel is deze keuze voor rood als symbool voor de socialisten genomen op een internationaal socialistisch congres in 1889. Maar ook daarvoor werd de kleur al regelmatig gebruikt. Ten tijde van de Franse Revolutie stond rood symbool voor de revolutionairen tegen de monarchie.
“Dat verklaart ook waarom het een van de meest systematisch gebruikte kleuren is in Europa en de wereld.” Partijen binnen deze strekking gaan wel vaak proberen zichzelf te onderscheiden. De PS in Frankrijk is bijvoorbeeld op een bepaald moment overgeschakeld op roze om zo het onderscheid te maken met het communisme. Het Britse Labour is onder Tony Blair dan weer paars gaan gebruiken.
In de Verenigde Staten wordt rood duidelijk geassocieerd met het communisme of "het rode gevaar". Tegelijkertijd is het ook de kleur van de republikeinen. Die verdeling gaat eigenlijk terug op toeval. Tijdens de opkomstjaren van de televisie werden kleuren door mekaar gebruikt in de Amerikaanse media. Het is pas vanaf het jaar 2000 dat er dankzij een grafisch vormgever van de krant The New York Times duidelijkheid is gekomen. “Vanaf toen is de terminologie van ‘red states’ en ‘blue states’ in voege gekomen en is het algemeen overgenomen”, aldus de politicoloog.
Toch is rood niet de meest consistent gebruikte kleur in de politiek. "De associatie tussen groen en de ecologistische partijen is nog duidelijker. Dit is al zo sinds de opkomst van deze beweging in de jaren 70. Heel veel van de groene partijen noemen zich ook gewoon 'de groenen', ook bij ons.”
Blauw
Het gebruik van de kleur blauw voor liberalen is veel minder algemeen verspreid. “In België zou het toeval zijn.” Toen men eind negentiende eeuw kleuren is gaan toekennen op de kiesbrieven heeft men toevallig blauw gebruikt om de liberale partij aan te geven. “De liberalen hebben destijds die verkiezingen gewonnen en hebben sindsdien de kleur behouden”, legt Sinardet uit.
In andere landen is de kleur van de liberalen eerder geel. Vaak is blauw de kleur van rechts-conservatieve partijen. Dat gaat terug op de Britse conservatieven. De ‘Tories’ gebruikten vroeger de drie kleuren van de Britse vlag (blauw, wit en rood). Na de opkomst van Labour hebben ze, om het onderscheid duidelijk te maken, gekozen voor het blauw.
Oranje
“Op zich is oranje een kleur die internationaal wordt geassocieerd met de christendemocratie”, stelt Sinardet. Raar genoeg hebben veel christendemocratische partijen in de praktijk toch een andere kleur. Zo gebruikt het CDA in Nederland groen en de CDU in Duitsland zelfs zwart. Die associatie is voor het eerst gemaakt door de tegenstanders van de Duitse christendemocraten, die wilden verwijzen naar de zwarte gewaden van de priesters.
Partijen gaan soms hun logo of zelfs hun naam veranderen, maar aan die kleur blijven ze vasthangen
Wat schuilt hier achter?
Hoe dan ook is de kleurkeuze van groot belang voor de partijen. “Het is een kwestie van herkenbaarheid”, aldus Sinardet. Het valt ook op dat dit heel consistent is, los van de nationale verschillen. Eenmaal een partij zich geassocieerd heeft met een kleur, gaan ze dit niet meer wijzingen. “Partijen gaan soms hun logo of zelfs hun naam veranderen, maar aan die kleur blijven ze vasthangen. Het maakt een belangrijk deel uit van de identiteit van een partij. Er hangt heel veel symboliek vast aan de kleur.”
En wat met de coalities?
De kleuren van partijen worden ook gebruikt als inspiratie voor de naam die wordt gegeven aan nieuw gevormde coalities. Zo is er ook bij ons soms sprake van een ‘Jamaica-coalitie’ tussen christendemocraten, liberalen en groenen. Eigenlijk slaat dit in België nergens op, omdat de kleuren van die drie partijen enkel in Duitsland de Jamaicaanse vlag vormen, maar niet bij ons.
Tot slot verwijst de politicoloog ook naar een recenter voorbeeld. Zo werd de Antwerpse samenwerking tussen N-VA, Open VLD en SP.A eind vorig jaar gedoopt tot de ‘Bourgondische coalitie’. De kleuren van deze partijen komen ook terug in de vlag van het vroegere Bourgondië. Sinardet merkt hierbij op dat Bart De Wever deze benaming zelf in de markt heeft gezet, waarschijnlijk omdat hij wilde vermijden dat de media associaties zou maken met andere vlaggen. “Het had even goed de Colombiaanse coalitie kunnen worden, al was dit niet zo een gelukkige keuze geweest voor een stad met een grote drugsproblematiek”, besluit Sinardet.
Bron: vrtnws.be en 'De Wereld van Sofie'
