Wapenfabrikanten negeren mensenrechtenrisico's, zegt Amnesty International

Voor het rapport 'Outsourcing Responsibility' vroeg Amnesty International aan 22 wapenbedrijven, waaronder FN Herstal, hoe ze hun verantwoordelijkheid inzake mensenrechten naleven zoals dat verwacht wordt door internationaal erkende normen.  Amnesty International brengt dat rapport uit aan de vooravond van Defence & Security Equipment International, een van de grootste wapenbeurzen ter wereld die plaatsvindt in Londen. De grote spelers in de wapenindustrie, waaronder ook het Belgische FN Herstal en John Cockerill Defence (CMI) bieden er hun producten aan.

8 van de 22 bedrijven

Veel van de bevraagde bedrijven leveren volgens AI wapens aan landen die al zijn beschuldigd van oorlogsmisdaden en ernstige mensenrechtenschendingen, zoals Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten. Het ging om wapenbedrijven uit 11 landen, waaronder Airbus (Nederland), Arquus (Frankrijk), Boeing (VS), BAE Systems (VK), Leonardo (Italië), Lockheed Martin (VS), Raytheon (VS), Rosoboronexport (Rusland), Thales (Frankrijk) en Zastava (Servië).

Geen van de 22 bedrijven slaagde erin om afdoende uit te leggen hoe ze hun verantwoordelijkheden op vlak van mensenrechten opnemen en of ze de nodige zorgplicht ('due diligence') in acht nemen, zegt Amnesty maandag. FN Herstal en 13 andere bedrijven hebben zelfs niet gereageerd.  "De bedrijven gaven in de meeste gevallen een nietszeggend antwoord. Zo konden er geen concrete voorbeelden gegeven worden bij richtlijnen die het bedrijf volgt, zelfs niet door bedrijven die momenteel nog wapens leveren aan landen zoals Saoedi-Arabië die geweldige gruwel in Jemen aanrichten", aldus Wies De Graeve, directeur van Amnesty International.

"De weigering om te antwoorden op Amnesty's bevraging getuigt van een verontrustende onverschilligheid van deze bedrijven voor de mensenrechtenimpact van hun activiteiten. En dat terwijl we weten dat bijvoorbeeld wapens van FN Herstal circuleren op Jemenitisch grondgebied in handen een gewapend groep die aan niemand verantwoording aflegt", zegt De Graeve.

De weigering om te antwoorden op Amnesty's bevraging getuigt van een verontrustende onverschilligheid van deze bedrijven voor de mensenrechtenimpact van hun activiteiten

Handen wassen in onschuld

Amnesty International roept defensiebedrijven op om het gedrag van hun klanten te toetsen aan mensenrechtennormen, om voorwaarden in te bouwen in hun contracten betreffende het naleven van het internationale humanitaire recht, het optreden van hun klanten voortdurend te volgen en regelmatig door te lichten, en alle mogelijkheden te benutten waarmee ze het gedrag van de klanten kunnen beïnvloeden.

"De wapenindustriereuzen wassen hun handen in onschuld. Ze schermen met het argument dat ze geen enkele controle meer hebben over het gebruik van hun producten na de verzending ervan. Dat argument snijdt geen hout, juridisch noch ethisch. Het is hoog tijd dat bedrijven hun verantwoordelijkheid beginnen op te nemen voor hun beslissingen", aldus nog Patrick Wilcken, wapenhandelexpert van Amnesty International.

Waals regeerakkoord

Onder de bedrijven die niet hebben geantwoord zitten de twee Waalse bedrijven FN Herstal en CMI.  Nochtans heeft Amnesty International aangetoond hoe FN-wapens in de handen van ongeregelde milities vallen waarmee gruweldaden gepleegd worden. "De feiten zijn daar maar toch wil het bedrijf zijn verantwoordelijkheid niet erkennen." zegt De Graeve in "De ochtend". "Wij verwachten daarom zeer veel van het Waals regeerakkoord.  Mensenrechten gaan niet over linkse en rechtse partijen maar zijn een verantwoordelijkheid van de overheid."

"De overheid, die vergunningen uitreikt voor wapentransporten, moet veel meer voorzichtigheid aan de dag leggen. Maar ook de eigenaars van defensiebedrijven moeten zelf werk maken van interne procedures zodat de wapens niet in de verkeerde handen terechtkomen." De Graeve zegt teleurgesteld te zijn mocht er niks in het Waalse regeerakkoord staan. "Onze Franstalige collega's zouden de beslissingen van het Waals Gewest uitdagen voor de rechtbank en het is zeker niet uitgesloten dat wij dat ook in de toekomst zullen doen", besluit De Graeve.

Beluister het gesprek met Wies De Graeve in 'De Ochtend':

Bron: vrtnws.be, Belga en 'De Ochtend'

Lees ook: