Wie met kinderen of jongeren werkt zal strafblad moeten tonen: "Kinderen moeten overal veilig terechtkunnen"

Vandaag moeten leerkrachten en jeugdhulpverleners al een uittreksel van hun strafregister voorleggen bij hun aanwerving, maar Vlaams minister van Justitie Zuhal Demir (N-VA) en Vlaams minister van Sport (Ben Weyts) willen dat principe nu uitbreiden naar andere sectoren. Sporttrainers, opvoeders, animatoren van jeugdbeweging en koorleiders zullen bijvoorbeeld ook aan de verplichting moeten voldoen. 

"Kinderen moeten overal veilig terecht kunnen", klinkt het bij de ministers. "Door een uittreksel van het strafregister te vragen, willen we zedendelinquenten preventief bij onze kinderen weghouden." De maatregel maakt deel uit van het Vlaamse actieplan ter berstrijding van seksueel geweld.

Extra verdedigingsmuur

"Als ouder wil je niet zomaar eender wie met je kind in contact laten komen", zegt minister Demir. "Met deze maatregel zorgen we opnieuw voor meer transparantie bij aanwervingen. Elk kind en elke familie die we op die manier het trauma van fysieke of psychische mishandeling besparen, is een overwinning."

Onder meer in de sportsector zal de nieuwe maatregel erg belangrijk zijn. "We maken stap voor stap werk van een sterker integriteitsbeleid in de sportwereld en in alle andere verenigingen", benadrukt minister Weyts. "Als we onze kinderen en jongeren toevertrouwen aan iemand dan verwachten we van die persoon een onberispelijke staat van dienst in omgang met minderjarigen. Een uittreksel uit het strafregister zegt misschien niet alles, maar het is wel een extra verdedigingsmuur rond de sportclubs."

Minister Weyts verwijst naar een onderzoek van Hogeschool UCLL uit 2018. Daaruit bleek dat 6,8 procent van de jongeren dat jaar slachoffer werd van één of meerdere vormen van seksueel grensoverschrijdend gedrag en geweld in de sportclub. In ongeveer een derde van de gevallen was de dader een volwassene.

Ook voor vrijwilligers verplicht

De nieuwe verplichting zal gelden bij de aanstelling van elke nieuwe medewerker, niet alleen bij professionele werknemers maar ook bij vrijwilligers. Dat moet het mogelijk maken om goed en zedelijk gedrag te controleren, wat minstens een onberispelijk gedrag in de omgang met minderjarigen inhoudt. Een blanco strafregister is dus niet nodig. Secoren zullen voor vrijwilligers bovendien een uitzondering op de maatregel kunnen aanvragen bij hun vakminister.

Elke sector zal tegen het najaar van 2022 een draaiboek ontvangen dat hen zal helpen om de verplichting in de praktijk uit te voeren. Op die manier krijgen de organisaties handvaten ter beschikking om een correcte beoordeling te kunnen maken.

Enkel veroordeelde plegers opgespoord

Liesbeth Kennes, expert seksueel geweld, vindt de maatregel een stap in de goede richting. Al gaat dit het probleem niet oplossen, denkt ze. "Voor mij is dit een maatregel die moet kaderen binnen een breder pakket aan maatregelen", zei ze vanmorgen in "De ochtend" op Radio 1.

"We weten uit onderzoek dat de meeste zedenfeiten niet worden aangegeven bij de politie en dus ook niet vervolgd worden en daarom ook niet op het strafblad komen", vult Kennes aan. "Je gaat het enkel weten van de daders die er ook voor zijn veroordeeld. Als je weet dat dat slechts over een minderheid van de gevallen gaat, dan weet je dat je de meerderheid van de mensen die grensoverschrijdend plegen niet uit je sportclub of vereniging gaat weren."

Toch gelooft Kennes dat de nieuwe maatregel wel degelijk een verschil kan maken. "Het is natuurlijk wel een drempel. Als mensen gewoon al weten dat dit wordt gevraagd, dan gaat iemand die van zichzelf weet dat hij niet in aanmerking komt de moeite al niet meer doen. Door deze maatregel in te brengen zullen de mensen die echt wel zware feiten hebben gepleegd en daarvoor veroordeeld zijn, niet meer aan de slag kunnen in die vrijwilligersposities. Zij kunnen in andere omstandigheden nog altijd in contact komen met kinderen, maar op deze manier haal je er toch al bepaalde situaties uit."

Het voorstel van ministers Demir en Weyts gaat nu naar de Raad van State, waarna het opnieuw op de regeringstafel komt voor een definitieve goedkeuring. De komende maanden zal er overleg gepleegd worden met alle sectoren en zullen voorbereidingen getroffen worden. De bedoeling is om de maatregel in het najaar van 2022 in werking te laten treden.

Beluister hier het interview met expert seksueel geweld Liesbeth Kennes in 'De Ochtend'.

Lees meer: