Wie zijn de knechten in de koers?

Kopman uit de wind zetten

"De belangrijkste taak van een knecht tijdens de koers? De kopman uit de wind zetten. Dat wil meestal zeggen dat hij 150 kilometer lang net voor de kopman dient te rijden. Als de kopman een plasje moet doen of dorst heeft dan stopt de knecht ook. Hij gaat dan drinken halen bij de volgwagen of wacht tot de kopman gedaan heeft met plassen", zegt journalist Jonas Heyerick in "Interne Keuken". Wielrenner Iljo Keisse van het team Quick-Step Floors is een goed voorbeeld van zo'n knecht. Zijn belangrijkste taak is om op kop te rijden. Dat doet hij om ervoor te zorgen dat de ontsnapte wielrenners niet te ver weg rijden. Als de voorsprong van 'de ontsnapten' te groot wordt, kan de kopman namelijk niet meer winnen. Het zijn de knechten die vooraan in het peloton trekken om de achtervolging in te zetten. Zo heeft Keisse dit voorjaar honderden kilometers op kop gereden voor de kopmannen van Quick-Step Floors. 

De regels van het peloton

Wat zijn de regels in het wielerpeloton? "De mannen die op kop rijden en die dus vol in de wind zitten, zijn meestal de knechten. Op de tweede en de derde rij verschuilen zich meestal de kopmannen omdat ze daar goed uit de wind en redelijk vooraan zitten. Hoe verder naar achteren een wielrenner zit, hoe meer kans er is dat hij valt of opgehouden wordt door een valpartij", legt Heyerick uit. Maar de kopmannen rijden niet noodzakelijk altijd vooraan in het peloton. "Voormalig wielrenner Peter van Petegem was een kopman die altijd allerlaatste reed aan het begin van de wedstrijd. Hij reed niet graag in een peloton omdat hij schrik had voor valpartijen. Voormalig wielrenner Wim Vansevenant was zijn meesterknecht. Vansevenant moest dan 150 kilometer lang voorlaatste in het peloton rijden om Van Petegem uit de wind te zetten. Op een bepaald moment moest hij Van Petegem naar voren brengen en helemaal vooraan afzetten. Vanaf dan zat zijn taak erop." 

Kopmanschap

Het is meestal de sterkste rennner die kopman wordt, dat lijkt logisch. Volgens Heyerick is dat toch niet altijd het geval. "Je hebt renners die eerst knecht zijn, goed presteren en na een tijdje denken dat ze klaar zijn voor het kopmanschap. Maar daarna blijkt soms dat ze niet goed genoeg zijn of het kopmanschap mentaal gewoonweg niet aankunnen."

De kopman wordt betaald om te winnen

"Een achttal mensen rijdt zich kapot om de kopman te laten winnen. Sommige kopmannen hebben het er mentaal moeilijk mee wanneer ze niet winnen en dus falen. Een knecht daarentegen moét niet winnen. In de tijd van ex-wielrenner en kopman Roger De Vlaeminck was het zelfs nog zo dat de knecht niet mocht winnen. Tegenwoordig mogen knechten dat wél en het wordt hen soms ook echt gegund want zij zijn de gasten die de anderen kilometerslang uit de wind zetten. Zo was ex-wielrenner Eddy Merckx de absolute kopman. In Luik-Bastenaken-Luik in 1969 was hij samen met zijn meesterknecht Vic Van Schil ontsnapt. Merckx wilde zijn meesterknecht toen laten winnen maar Van Schil weigerde dat." 

Knecht binnen en buiten de koers

"Knechten moeten zich uitsloven om de kopman te laten winnen. Maar sommige knechten kunnen ook niet beter dan dat. Zo gaf Wim Vansevenant toe dat hij niet goed genoeg was om te winnen maar dat hij blij was dat hij kon meedoen."

We kennen de meeste knechten in de koers niet maar het zijn stuk voor stuk topatleten

Vroeger stond de knecht zijn kopman trouwens ook buiten de koers bij. Nu zijn het de mecaniciens en de verzorgers die de koffers van de wielrenners de trap op dragen. Maar dat is niet altijd zo geweest. "Voormalig wielrenner Nico Mattan was de meesterknecht en boezemvriend van de overleden wielrenner Frank Vandenbroucke. Elke avond waste Mattan de wielerkledij en sokken van Vandenbroucke in de lavabo van de kamer. Bovendien doet er ook een verhaal over de voormalige wielrenners Paolo Bettini en Michele Bartoli de ronde. In zijn beginjaren was Bettini de knecht van Bartoli. Jaren geleden kwamen de twee wielrenners na een wedstrijd aan in een hotel en de lift in dat hotel werkte niet. Bettini heeft Bartoli toen van het gelijkvloers naar de vierde verdieping gedragen omdat hij de benen van zijn kopman wilde sparen."  

Lees ook