Wilco - Cruel country

‘Eindelijk zeker genoeg het countrylabel van ons afgeschud dat we het nu weer willen omarmen’. Dat is (heel kort samengevat) de inhoud van de open brief die Jeff Tweedy nodig vond bij ‘Cruel country’. Een epistel dat leest als een verantwoording. “Countrymuziek dient om het laaghangende fruit van de waarheid te vangen”, schrijft de Wilco-frontman. “En die waarheid is dat mijn land, de VS, tegelijk wreed en mooi is. Als je dat niet aanvaardt, kun je beter vertrekken”.

“I love my country, like a little boy," zingt hij in het titelnummer, “Stupid and cruel, red white and blue”.  21 doden bij de zoveelste mass shooting in de releaseweek van de nieuwe Wilco. Alsof het dilemma waarover de plaat gaat nog meer illustratie kon gebruiken. ‘Cruel country’ is de worsteling met een volksaard en een genre waaraan Wilco als witte Amerikaanse band niet ontsnapt.
Wat dat genre betreft: vrees niet dat Wilco met deze songs meteen naar de Grand Ole Opry solliciteert. De ‘country’ zit hem vooral in de keuze van instrumenten, niet in de opbouw van de nummers.

Alle zes leden voelden onweerstaanbare knaldrang om samen in The Loft (hun studio in Chicago) quasi live op te nemen. Voor het eerst in tien jaar, want Wilco had de gewoonte ontwikkeld om hun muziek zo te polijsten dat partijen apart werden ingespeeld en gemonteerd. Plots opnieuw aan elkaar overgeleverd, merkten ze hoe ze terugvielen op het country-idioom dat door hun aderen stroomt. En vooral: dat die countryboots onverwacht comfortabel zaten. Omdat ze in de mood die bij country hoort heel natuurlijk kwijt konden wat hen in deze voor Amerika vaak donkere tijden bezighield.

Dat kost ons op ‘Cruel country’ wellicht een paar briljante gitaarsolo’s van Nels Cline, die er nu eenmaal niet spontaan uitkomen. Maar er blijft op eenentwintig(!) tracks meer dan voldoende Wilco over om fans weer even te verzoenen met die vaak genadeloze wereld waarmee we het moeten doen. Of zoals Jeff Tweedy het ergens formuleert: “Universe could be worse. It’s the only place there is to be”.