“Zolang wij ‘de ander’ spelen, gaan kijkers ons als anders blijven bestempelen"

Sachli Gholamalizad speelt theater op de meest diverse buitenlandse podia, maar in eigen land wordt ze voor televisie steeds gecast voor rollen met een migratieachtergrond.

“Voor mij is het een heel lange zoektocht geweest om gezien te worden als veelzijdige persoon, als iemand die meer is dan haar cultuur en achtergrond. Dat heeft heel veel tijd gekost en dat kost nog altijd tijd. De dag dat ik niet omwille van mijn Iraanse achtergrond gecast word, is er nog niet. Zo ver ben ik nog niet.”

Het blijft een probleem dat we mensen van kleur niet als volwaardig beschouwen

“Toegegeven, ik heb momenteel een heel mooie functie bij de KVS en Vooruit en kan nu niet mezelf nog in een slachtofferrolletje wurmen. Maar het probleem dat wij mensen van kleur niet als volwaardig beschouwen, blijft wel bestaan. En dat is echt wel een probleem.”

Leopold II

De actrice spreekt zich in Touché onder andere uit over de herneming van de KVS-voorstelling ‘Het leven en de werken van Leopold II’, waar deze week veel om te doen was.

Zo’n voorstelling moet niet verboden worden, wel gekaderd

“Er zijn mensen van kleur die in België wonen, die we niet kunnen ontkennen, en die tegenwoordig al deel uitmaken van de kunstinstellingen. Dat is op zich al een fantastisch gegeven."

"Zij dragen een trauma met zich mee dat ze hun cultuur nooit naar waarde is geschat en dat ze gekoloniseerd zijn, onder andere door landen als België. Dat heeft nooit een plaats gekregen in de geschiedenis, terwijl dat eigenlijk wel noodzakelijk was.”

“Als dan een voorstelling gepresenteerd wordt over Leopold II, waarin die man menselijk wordt opgevoerd, zijn mensen kwaad, gefrustreerd, teleurgesteld. Er is momenteel iets gaande in België dat we niet kunnen ontkennen. Dat weegt heel zwaar, niet enkel voor mensen van kleur: ook witte mensen beginnen er begrip voor te tonen. We moeten leren luisteren naar wat er gaande is, dat niet afwimpelen. Zo’n voorstelling moet niet verboden worden, wel gekaderd.”

Soms moet het even botsen zodat dingen in gang worden gezet

“Al wil het wel wat zeggen dat die voorstelling in 2003 geen hetze veroorzaakt heeft en nu wel. Dat wil zeggen dat er iets gaande is. Soms moet het even botsen zodat dingen in gang worden gezet.”

De ander

“Alle kunstinstellingen moeten naar zichzelf gaan kijken, naar hun posities. Het probleem ligt onder andere bij scenarioschrijvers, productiehuizen, casting directors die enkel aan een gekleurde man denken als ze de naam Halid lezen. Als ze een advocatenrol lezen, linken ze dat niet aan een gekleurde man. Daar ligt een eerste deel van het probleem. Gelukkig is daar al verandering in gebracht, maar het gaat nog traag.”

Wij zijn de bijrollen, niet de hoofdrollen waar het grote publiek mee meeleeft

“Ten tweede zijn wij vaak de bijrollen, niet de hoofdrollen waar het grote publiek, de kijker, mee meeleeft. Daar moet verandering in kunnen gebracht worden.”

“Ik hoef niet altijd een goed persoon te spelen. Integendeel, ik vind het fantastisch om complexe personages te spelen. Maar ik wil wel dat daar iets menselijks van wordt gemaakt. Als wij ‘de ander’ blijven, dan gaan de kijkers ons ook als anders blijven bestempelen. Dan gaan ze ons niet begrijpen.”

Doel bereikt

“De moeder van een veel besproken politicus die ik hier niet bij naam zal noemen, was naar mijn tweede voorstelling ‘Not my paradise’ komen kijken. Haar commentaar was: ‘Goh, ik zie eigenlijk geen verschil, terwijl ik verwacht had om iets over jullie cultuur te weten te komen.’”

“Maar daar ging mijn voorstelling helemaal niet over. Ik probeerde net een menselijkheid te tonen in die personages, waardoor jij die niet als ‘de ander’ gaat zien maar wel als iemand die evengoed binnen jouw familie zou kunnen bestaan. Dat was dus een kritiek die geen kritiek had moeten zijn.”

Wij moeten altijd exotisch zijn

“Dat zegt ook weer veel over de verwachtingen. Wij moeten altijd exotisch zijn.”

“Ik had mijn doel eigenlijk bereikt. Dus ik had zoiets van, alright. Maar er is nog veel werk aan de winkel, blijkbaar.”