De Ochtend
Leiders van VS, Japan, Australië en India houden "Quad"-top tegen groeiende Chinese invloed in Verre Oosten
vr 24 sep. - 5:30
"Weet u wat de basis van ons beleid is? Dat is de angst, angst voor uw regering en uw beleid!", zo trok de Belgische minister van Buitenlandse Zaken Paul-Henri Spaak in september 1948 van leer tegen de Sovjet-Unie in de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. Spaak reageerde tegen de dreiging van de Sovjets en verdedigde een militair bijstandspact van de West-Europese landen daartegen.
De echo van Spaak klinkt vandaag -zij het in andere omstandigheden- ook in Washington waar de eerste persoonlijke top doorgaat van de leiders van de "Quad", de alliantie tussen vier grote democratieën in de zogenoemde Indo-Pacific-regio: de VS-president Joe Biden, de Japanse premier Yoshihide Suga en zijn Australische en Indiase collega's Scott Morrison en Narendra Modi. Quad staat dan voor Quadrilateral Security Dialogue (QSL) of vierzijdige veiligheidsdialoog.
Die vier landen houden al langer samen militaire oefeningen en werken ook op andere vlakken samen, maar die alliantie is de voorbije jaren veel hechter geworden als tegengewicht voor de groeiende macht van China in de regio. De Quad verenigt de belangrijkste economische en militaire landen van de regio die bovendien allen democratieën zijn. Sinds vorige week is er bovendien een tweede dergelijke as gegroeid: de strategische alliantie tussen de VS, Groot-Brittannië en Australië, de AUKUS afgekort.
Indo-Pacific slaat op de regio rond de Indische en de Stille Oceaan. Die omvat onder meer Japan, Zuid-Korea, China, Zuidoost-Azië en ook India en andere landen in Zuid-Azië. Niet enkel zijn dat economisch sterk groeiende landen, maar er lopen ook erg belangrijke zeevaartroutes voor de handel door die oceanen.
Militair, vaccins, technologie en aanvoerlijnen
Die vier Quad-landen houden al lang jaarlijkse militaire oefeningen, vooral dan van de marine. Het strategische belang is duidelijk: het indammen van de grote landmacht China dat erg beperkte uitwegen naar de oceanen heeft. Concreet eist China het grootste deel van de Zuid-Chinese Zee op en wil de Quad -en de meeste andere staten in de regio- dat tegenwerken in de naam van de vrije scheepvaart. De vier landen versterken hun zeemachten en voeren patrouilles uit in de bewuste zee, die erg belangrijk is voor het wereldwijd handelsverkeer.
Dat beleid valt of staat ook met de samenwerking met andere staten in Oost-Azië zoals Indonesië, Maleisië, Singapore, Vietnam en de Filipijnen -en stilzwijgend ook Taiwan- en dat is niet enkel militair. Op een vorige digitale top in maart heeft de Quad massaal vaccins tegen het coronavirus beloofd aan die landen, die tot nu toe afhingen van Chinese vaccins.
De VS, Japan, Australië en India slaan ook de handen in elkaar om 5G-internet en veilige communicatie -los van Chinese verstoring- uit te rollen en vooral ook de aanvoerlijnen van erg zeldzame mineralen (rare earth minerals) en veilige aanvoer en productie van strategische goederen mogelijk te maken, onder meer in microchips, maar dat gaat ook over mondmaskers, medisch materiaal en technische onderdelen, waarvan men de productie buiten de invloed van China wil houden.
Een laatste punt is het financieren van infrastructuur en logistieke hubs in landen in de Indo-Pacific (Indische en Stille Oceaan) om te verhinderen dat landen daar in de "schuldenval" en invloed van China's "Belt and Road" initiatief zouden verzeilen. De Quad loopt daar wat achter, al heeft Japan altijd al een grote economische invloed in die regio gehad.
Amerika kijkt vooral naar Azië
Dat alles is niet nieuw, maar komt nu wel in een stroomversnelling terecht. Vorige week kondigden de leiders van de VS, het VK en Australië een andere, maar gelijkaardige alliantie aan, de AUKUS en ook die is gericht tegen Chinese invloed in de regio, maar op een aanvullende manier.
Beide allianties passen in de "pivot to Asia", de heroriëntering naar het Verre Oosten die president Barack Obama enkele jaren geleden aankondigde. Dat was echter slechts een formele bevestiging van een heroriëntering van het buitenlands beleid van de VS die al een tijd aan de gang was. Een groot deel van de economische dynamiek vindt plaats in Oost-Azië en Zuid-Azië, de regio van de Indo-Pacific dus met China, Japan, Zuid-Korea, Zuidoost-Azië en landen als India en Bangladesh. Dat wordt de prioriteit van Amerika, eerder dan Europa of het Midden-Oosten zoals in het verleden. De transatlantische NAVO zal dan wel belangrijk blijven, Europa zal toch meer en meer van onder de Amerikaanse paraplu moeten komen en een eigen beleid gaan voeren, ook in het Verre Oosten.
Bron: vrtnws.be en 'De Ochtend'
