Ga naar hoofdinhoud

Luister Live

Programma's

Select

Podcasts

Alles begint bij luisteren

Radio 1 Sessies

album van de week

classic album van de week

ontbreekwoordenboek

De Wereld Vandaag

Maggie De Block over mondmaskers: "Het heeft geen zin om ze te dragen, het kan een vals gevoel van veiligheid geven"

wo 1 apr. - 9:59

Voor gewone burgers heeft het geen zin om mondmaskers op straat te dragen in de hoop zo een besmetting met het coronavirus te vermijden. Dat zegt minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD). "Ze geven soms een vals gevoel van veiligheid en maken mensen misschien minder oplettend." Virologen Marc Van Ranst en Steven Van Gucht en wetenschapsjournalist Koen Wauters treden haar bij.
© Laurie Dieffembacq (Belga)

Kunnen mondmaskers gewone burgers beschermen tegen het coronavirus? Over die vraag vloeit sinds enkele dagen veel inkt nu verschillende (Oost-)Europese landen ze hebben verplicht en ze ook bij ons in het straatbeeld beginnen op te duiken.

Voor minister van Volksgezondheid én huisarts van opleiding Maggie De Block (Open VLD) is het zo klaar als een klontje. "De arts in mij zegt dat de wetenschap duidelijk is", zegt ze in 'Het Journaal'. "Zowel de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) als tal van virologen zeggen dat het geen zin heeft om ze op straat, in uw huis of in uw tuin te dragen. Het heeft wel zin als u speciale maskers draagt om mensen die door het coronavirus zijn aangetast te verzorgen, voor verzorgend personeel dus."

Bekijk hieronder het gesprek met Maggie De Block in 'Het Journaal' (en lees verder onder de video)

De Block ontkent formeel dat wetenschappers burgers wekenlang hebben afgeraden mondmaskers te dragen omdat er niet genoeg voor iedereen waren. "Van in het begin hebben we het advies van de WHO gevolgd. Dat is ook zo in alle landen verspreid. Als we nu maskers zien opduiken, denk ik dat het meer uit emotie is, alsof men iets doet dat bescherming biedt."

"We weten evenwel dat het u niet beschermt. Integendeel: het geeft soms een vals gevoel van veiligheid. U zal dichter bij anderen gaan staan, sommige mensen wassen minder hun handen en zijn minder oplettend."

De Block houdt vol dat de voorraad mondmaskers altijd groot genoeg zal zijn voor mensen die in de zorg werken. "Dat is de bedoeling. We hebben al 20 miljoen mondmaskers verdeeld en er zijn nog bestellingen op komst. Als iedereen een masker gaat opzetten, dan komen we voor de Belgische bevolking aan 700 miljoen maskers per maand. Dat is te zot voor woorden."

Marc Van Ranst: "Normaal dat de focus nu op mondmaskers ligt"

In 'Terzake' liet viroloog Marc Van Ranst gisteravond al een gelijkaardig geluid horen. "Men kan niet zeggen dat het totaal geen zin heeft om een mondmasker te dragen", zei hij toen."Gewoon op straat rondlopen met een mondmasker heeft echt geen zin. Maar op plaatsen waar het onvermijdelijk is dat mensen elkaar zien en tegenkomen, zal zo'n mondmasker een grotere hinderpaal vormen voor het virus."

Bekijk hieronder het gesprek met Marc Van Ranst in 'Terzake' (en lees verder onder de video):

"Het is normaal dat de focus op dit moment van de epidemie op mondmaskers ligt", voegt hij daar vanavond aan toe in 'De afspraak'. "We zitten in de moeilijke weken. Alles is gezegd over het coronavirus. Dan richt men zich op "de ene zegt dit" en "de ander zegt dat". Onder virologen is er echter weinig onenigheid."

"De maatregelen die we hebben genomen, "blijf in uw kot", maken het onnodig om mondmaskers op dit moment algemeen op te leggen. Wanneer we de bus of de trein nemen, zit er 10 meter tussen 2 passagiers. In de winkels mogen mensen slechts met mondjesmaat binnen en op straat is er al helemaal geen probleem."

Wanneer de epidemie nog niet volledig voorbij is, dán is het een maatregel die je kán nemen.

"Op een bepaald moment gaan we die maatregelen moeten beginnen te terugschroeven", blikt hij vervolgens vooruit naar 19 april (de einddatum van de coronamaatregelen op dit moment) of misschien nog verder in de toekomst (als de regering zou beslissen om de maatregelen nogmaals te verlengen). "

Dan gaan we weer crowding krijgen, op het openbaar vervoer zal weer volk zitten en iedereen zal weer ongehinderd binnenmogen in supermarkten. Op dàt moment, wanneer de epidemie nog niet volledig voorbij is, dán is het (mondmaskers algemeen opleggen, red.) een maatregel die je kán nemen."

Bekijk hieronder het gesprek met Marc Van Ranst in 'De Afspraak' (en lees verder onder de video):

"Vandaag zegt de WHO dat mondmaskers enkel nodig zijn voor mensen die in de zorg werken en voor mensen die ziek zijn", benadrukt Van Ranst op zijn beurt. "Veel landen, zeker wanneer men zenuwachtig wordt, gaan naar een verplichting van mondmaskers gaan. De VS zal dat zeker doen: het is erg zichtbaar en het is het enige dat ze daar kunnen doen want ze hebben niks en ze waren te laat met hun maatregelen."

Van Ranst erkent tot slot dat België geen strategische stock mondmaskers (meer) had bij het begin van de coronacrisis, maar hij ontkent dat dit zijn communicatie ooit heeft beïnvloed. "Vanaf nu zullen we altijd een strategische stock hebben. Die les zal men hebben geleerd."

Koen Wauters: "Er zijn 2 types mondmaskers"

"Er zijn 2 verschillende types mondmaskers", geeft wetenschapsjournalist Koen Wauters meer tekst en uitleg in 'De Wereld Vandaag'. "Je hebt chirurgische mondmaskers. Dat zijn die vierkante lapjes die een chirurg tijdens een operatie draagt. Die dienen eigenlijk om te voorkomen dat je iemand anders besmet door bijvoorbeeld te hoesten. Ze beschermen je niet zélf tegen een besmetting."

"Dan heb je nog een tweede type mondmaskers: FFP2 of FFP3 zoals die met een technische term heten. Die bieden wél bescherming voor de drager. Ze zien er een beetje uit als een eendenbek. Je moet ze aansluitend opzetten en ze knellen een beetje. We kennen ze van foto's van verpleegdkundigen en dokters met blauwe plekken in het gelaat omdat ze die voortdurend dragen. Voor hen zijn die mondmaskers cruciaal want zij komen met zieke mensen in contact."

Ook volgens Wauters heeft het voor gewone burgers geen zin om mondmaskers te dragen. "Het coronavirus is een virus en dat is geen zelfstandig leven. Het heeft een gastheer nodig om te kunnen leven, een mens of een dier. Het is geen bacterie. Die kan op zichzelf kweken, daarom moet je bijvoorbeeld je vlees in de koelkast bewaren."

"Een virus verspreidt zich meestal door speekseldruppeltjes, bijvoorbeeld wanneer je te dicht bij iemand zit en die inademt. Het gebeurt ook via contact tussen hand en gelaat. Ik hoest bijvoorbeeld in mijn hand, ik schud jou vervolgens de hand en daarna raak jij je gezicht onbewust aan."

Ik zag al mensen alleen in hun wagen die een mondmasker droegen. Dat is volkomen zinloos.

"Het virus hangt dus niet in de lucht. Speekseldruppeltjes vallen vrij snel neer, al na anderhalve tot twee meter. Ze blijven daar ook liggen, een virus is geen zelfstandig leven, het springt niet op."

Net daarom hebben mondmaskers volgens Wauters geen zin. "Aan FFP2-maskers is een tekort en ze zijn ook onaangenaam. Burgers zullen ze dus nooit dragen. Ook chirurgische maskers zijn op straat niet nodig als je afstand houdt. Ik zag al mensen alleen achter het stuur die een droegen. Dat is volkomen zinloos. Wilden ze voorkomen dat ze hun wagen zouden besmetten?"

Kassabediende

Voor sommige groepen mensen die afstand tot anderen niet kunnen respecteren kunnen mondmaskers wél zin hebben, zegt Wauters. "Iemand die aan de kassa zit bijvoorbeeld. Die ziet de hele dag honderden mensen dichtbij passeren. Je zou kunnen zeggen dat zij zich moeten beschermen of dat klanten van een supermarkt een mondmasker moeten dragen om de kassabediende te beschermen."

"Mondmaskers mag je niet hamsteren en je mag ze zeker niet van personeel in de zorg afnemen, maar chirurgische maskers kan je wel makkelijk zelf knutselen. Het is eigenlijk een lapje stof met een koffiefilter tussen. Het helpt misschien niet voor je longen, maar mogelijk geeft het wel rust in je hoofd."

De grootste bron van besmetting blijft hoe dan ook contact tussen hand en gelaat.

Toch kan je ook met een chirurgisch mondmasker op nog altijd mensen besmetten als je het niet correct draagt. "Als je hoest, voorkom je dat de stroom lucht recht vooruit gaat. Die gaat dan wel zijwaarts, dus mogelijk besmet je dan iemand die naast je staat. De grootste bron van besmetting blijft hoe dan ook contact tussen hand en gelaat. Ik zie mensen met een mondmasker rondlopen dat ze voortdurend op- en afzetten. Dan ga je net heel vaak met je handen naar je gelaat."

(lees verder onder de tweet)

"In Aziatische landen dragen mensen wél vaak chirurgische mondmaskers", besluit Wauters. "Daar is het ook een vorm van beleefdheid omdat ze voorkomen dat je zelf iemand anders besmet. Er is echter wetenschappelijk onderzoek gevoerd om na te gaan of zulke mondmaskers dragen helpt om een epidemie te voorkomen en daarvoor is geen wetenschappelijk bewijs gevonden."

Beluister het gesprek met Koen Wauters in 'De Wereld Vandaag' en lees verder onder de audio:

Steven Van Gucht: "Dan bloedt mijn hart"

In 'Terzake' brengt viroloog Steven Van Gucht een gelijkaardige boodschap als die van De Block, Van Ranst en Wauters over de zin en onzin van mondmaskers. "Het hangt van de context af", zegt hij. "De maatregelen die we nu al hebben, afstand houden en handhygiëne, werken heel goed. Voor de gewone burger die thuis zit en af en toe naar buiten gaat of naar de winkel gaat, heeft een mondmasker weinig nut."

"Bepaalde activiteiten zitten in een grijze zone, zoals een kassabediende. Dan kan je je de bedenking maken dat het voor haar of hem interessant is om zich te beschermen, ik begrijp die bekommernis. Ik zie echter veel mensen op straat wandelen, alleen of met twee, met een mondmasker op. Soms is dat zelfs een FFP2-masker. Dan bloedt mijn hart. Zulke maskers zouden veel beter naar onze ziekenhuizen gaan."

Ook Van Gucht vindt niet dat wetenschappers of de overheid bij het begin van de uitbraak anders hadden moeten communiceren over mondmaskers. "Voor de uitbraak van het coronavirus was het niet het moment om iedereen mondmaskers aan te praten. Dat doen we nooit, ook niet voor de griep."

"Bij de uitbraak begin maart hebben we strenge maatregelen geïnstalleerd. Die bieden op zich bescherming, dan hoef je geen masker te dragen. Ook in de huidige context zal mondmaskers algemeen dragen weinig aan de epidemie veranderen."

"Misschien in een latere fase, wanneer we maatregelen versoepelen, kunnen we het overwegen om mondmaskers iets ruimer te gebruiken", echoot hij Van Ranst. "Dan kunnen mensen elkaar bijvoorbeeld opnieuw ontmoeten terwijl ze zich toch beschermen."

Bron: vrtnws.be en 'De Wereld Vandaag'

Lees ook:

Lees ook:

Blijf op de hoogte

Ontdek de beste podcasttips, beluister het meest recente nieuws en doe mee aan exclusieve acties.

Volg ons op
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Jobs

Privacy

Gebruiksvoorwaarden

Heb je een vraag?

Contact

Wedstrijdreglement

Logo UitInVlaanderenLogo Cim Internet