Millenniumbug doet met 20 jaar vertraging dan toch computers crashen

In 1999 hielden bedrijven, overheden en particulieren de adem in voor een scenario dat zich op 1 januari 2000 mogelijk zou voltrekken: computers zouden massaal dienst weigeren, waardoor er wereldwijd vliegtuigen zouden neerstorten en beurzen zouden crashen. De vrees werd veroorzaakt door Y2K, een bug of fout in computerprogramma’s die de bijnaam millenniumbug kreeg.

Beperkte opslagruimte

De computerprogramma’s uit die tijd, waren ontworpen in de jaren ’60 en ’70 toen computersystemen nog niet zoveel opslagruimte hadden. Om ruimte te besparen, hadden de programmeurs voor de weergave van jaartallen (van de interne klok) maar in twee cijfers voorzien: de laatste twee. Zo werd bijvoorbeeld het jaartal 1992 weergeven als 92.

Deze oplossing had wel een beperking. Computers konden geen onderscheid maken tussen het jaar 1900 en het jaar 2000, omdat ze van jaartallen alleen maar de laatste twee cijfers kenden (00). Daarom werd gevreesd dat computersystemen op 1 januari 2000 massaal in de war zouden raken en zouden uitvallen.  

Programma's herschrijven of aanpassen

Dat het niet zover is gekomen, hebben we te danken aan het feit dat programmeurs in de laatste jaren van het vorige millennium de bug hebben hersteld. Maar in sommige gevallen gebeurde dat op een slordige manier, waardoor de bug op 1 januari 2020 toch nog computersystemen in de war kon sturen.

Om de bug te herstellen en te voorkomen dat het probleem zich niet meer zou herhalen, moesten computerprogramma’s volledig herschreven worden. Maar sommige programmeurs kozen voor een makkelijkere oplossing. Ze pasten de programma’s zodanig aan dat ze 00 zouden herkennen als een nieuw jaar (2000), en dat ze na (19)99 zouden doortellen tot (20)20. 

In die tijd ging zowat iedereen ervan uit dat alle oude computersystemen tegen 2020 wel vervangen zouden zijn. Maar dat is dus niet gebeurd, zoals uit de eerder aangehaalde voorbeelden blijkt.    

"Fakenewsverhaal"

Computeringenieur Jeroen Baert moet smakelijk lachen als we hem het verhaal van de millenniumbug voorleggen. “Een bekend politicus heeft de millenniumbug onlangs nog omschreven als het grootste fakenewsverhaal van het afgelopen millennium. We zouden mensen bang hebben gemaakt voor problemen die er nooit zijn geweest. Maar wat hij er niet bij vertelt, is dat duizenden ingenieurs jarenlang bezig zijn geweest om die problemen te voorkomen.”

Dat er nu wel hier en daar problemen zijn geweest, bewijst volgens Baert dat de millenniumbug geen fabeltje was. Al relativeert hij ook meteen de omvang van de problemen.  

Nieuw onheil in 2038?

Toch waarschuwt Baert meteen voor een andere bug, die ons voor gelijkaardige problemen zou kunnen stellen in 2038. “In heel wat computersystemen begint de klok te lopen vanaf 1 januari 1970”, legt hij uit. “Die datum is gekozen omdat in dat jaar Linux is ontwikkeld. Dat is een besturingssysteem dat vandaag nog altijd wordt gebruikt in heel wat toestellen, zoals smartphones.”

“Maar voor die klok, voor die seconden die tellen, is maar een beperkte opslagruimte gereserveerd", gaat Baert voort. "In 2038 (op 19 januari, om 03:14:07 UTC red.) zal die ruimte opgebruikt zijn, en dreigen dezelfde problemen op te treden als met de millenniumbug.”

Of het zover zal komen, zal afhangen van de ernst waarmee de bug wordt aangepakt. Volgens Baert is dat alvast het geval, want heel wat ingenieurs zijn er nu al mee bezig.

Bron: vrtnws.be en 'De Wereld Vandaag'

Beluister het gesprek met Jeroen Baert in De Wereld Vandaag:

Lees ook: