Uit het boek 'A Short History of Drunkenness' van Mark Forsyth kunnen we afleiden dat onze beschaving te danken is aan het bier. Klopt dat wel?
Zowel in Turkije als China zijn sporen gevonden, duidt Patrick De Rynck. “In Turkije gaat het om een heiligdom, Göbekli Tepe, waar een soort van vaten zijn teruggevonden. In China zijn op plekken waarvan we weten dat de landbouw er begon, dingen gevonden die met bier brouwen te maken hebben.”
Dus kunnen we volgens De Rynck een mogelijk concluderen: “De mens is gesetteld om bier te kunnen brouwen.” Forsyth maakt in het boek de vergelijking tussen bier en brood. Brood maken is verschrikkelijk ingewikkeld, zo zegt hij.
Vrouwenwerk
De Rynck bevestigt: “Het gebeurt zelfs in de natuur. Stel dat een honinggraat omvalt met genoeg water in de buurt. Dan fermenteert het en wordt het alcohol, zonder dat een mens tussenkomt.” Bovendien is het lokaal heel makkelijk te maken. “In vele periodes en op vele plekken was het vrouwenwerk, omdat je het thuis kon doen.”
Als een honinggraat omvalt met genoeg water in de buurt, fermenteert het en wordt alcohol, zonder dat een mens tussenkomt
Voldoende bronnen die daar aanwijzingen van geven. “Er zijn tal van bepalingen, wetgevingen of decreten over drank en het vermijden ervan.” Zo weten we dus dat het doorheen de geschiedenis dronkenschap ook als probleem werd ervaren. We geven een kort - niet exhaustief - historisch overzicht:
Sumeriërs: bier met brokstukken
Al in de oudste geschriften van de Sumeriërs vinden we verwijzingen terug. “Of in de codex van Hammurabi, dat een soort wetgevend document is. Er is drie keer sprake van cafés die opengehouden werden door vrouwen.”
En er zijn afbeeldingen. “Zo weten we dat ze bier dronken met rietjes, omdat er brokstukken in ronddreven.”
Egypte: bingedrinken om religieuze redenen
In Egypte was dronkenschap een feest, stelt De Rynck verbaasd vast. “Iedereen dronk er. Het had een religieuze functie, om - niet alleen met alcohol - in een soort trance contact te hebben met voorouders.”
In het oude Egypte vierden ze ieder jaar het feest van de dronkenschap
Er hangt een mythisch verhaal aan vast: “De oppergod Ra is boos op de mensheid en stuurt de godin Hathor om komaf te maken met de mensheid. Maar hij bedenkt zich en wil Hathor tegenhouden. Daarom verspreid hij een gigantische hoeveelheid rood bier over de aarde zodat het op bloed lijkt. De bloeddorstige Hathor drinkt al het bier op, wordt zat en valt in slaap. Zo is de mensheid is gered. Dat vierden Egyptenaren ieder jaar weer in het feest van de dronkenschap.”
Grieken: bingedrinken met spelregels
In de Griekse wereld was er het symposion, wat wij vandaag kennen in de 'saaiere' vorm van een symposium. Letterlijk betekent het samen drinken: “mannen kwamen samen om op afspraak te drinken. Je had een soort voorzitter van het drinkgelag. Die bepaalde of ze gingen bingedrinken of het eerder deftig houden.”
Grieken dronken dus met spelregels. “Maar typisch aan dronken worden, is dat die ook worden gebroken.”
Tijdens zo'n symposion werd ook een filosofisch onderwerp afgesproken om het over te hebben. “Socrates dronk ook vaak mee, maar zo gaat de mythe, hij werd nooit zat.”
De Bijbel: drinken, maar niet zat worden
Dronkenschap komt ook voor in de Bijbel. “Noah legde na de zondvloed een wijngaard aan en het eerste wat die deed was zich lazarus drinken. Zijn zonen vonden hem naakt terug. De figuur Lot werd zat gevoerd door zijn dochters, die met hem vrijden en zijn kinderen kregen.”
Na de zondvloed legde Noah een wijngaard aan. Het eerste wat die deed was zich lazarus drinken
