Montesquieu, enigmatisch observator

Op dit ogenblik, het is vrijdagmiddag, weet ik over Montesquieu erg weinig. Over al die klinkers in zijn naam, na de letter Q heb ik moeten nadenken. Als ik mijn hoofd schuin hou, en alle kennis in een hoekje van mijn schedel bij elkaar verzamel, schieten me de woorden "de scheiding der machten" te binnen. Is dat principe niet door Montesquieu bedacht, ergens in de achttiende eeuw?

Zaterdag zit Alexander Roose aan de Interne Keukentafel. Hij heeft 'Montesquieu, enigmatisch observateur' gelezen. Meer nog, hij heeft er een hoofdstuk aan bijgedragen. Als Alexander Roose is uitgepraat, zullen we weten dat Montesquieu voluit Charles Louis de Secondant heette, baron de La Brède et de Montesquieu.  Dat in zijn werk de woorden “scheiding der machten”, la séparation des pouvoirs, niet voorkomen. Die term is achteraf bedacht. We zullen weten dat Montesquieu tot de filosofen van de Verlichting wordt gerekend, maar dat hij dat eigenlijk niet was. Hij was voor het koningschap, hij vond het geloof nuttig, hij was pro adel, en dat is allemaal gevloek in de verlichtingskerk.

Als het een beetje meezit zal Alexander Roose zelfs toegeven dat Montesquieu inconsistent is, warrig schrijft, en niet helder formuleert. Hij zal ons ongetwijfeld aanraden de “Perzische Brieven” te lezen. Dat is de roman waarin Montesquieu twee Perzen door Frankrijk laat reizen. Ze maken zich vrolijk over de tovenaar Louis XIV die het land regeert, en over rare fenomenen als literatuur en opera, en de merkwaardige neiging van de Fransen om eindeloos te blijven praten…

Enfin, je hoort het wel.