Nieuwe studie: "Niet ras maar opvoeding bepaalt hoe hond zich gedraagt"

Over hondenrassen bestaan heel wat stereotypen. Wil je een hond die makkelijk te trainen is, dan kom je misschien uit bij een Duitse herder. Of een golden retriever, omdat hij vriendelijk en tolerant is tegenover jonge kinderen. Maar uit een nieuw onderzoek blijkt nu dat het karakter van honden veel minder bepaald wordt door het ras dan we denken.

Amerikaanse onderzoekers van de universiteiten van Harvard en Massachusetts keken daarvoor naar het DNA van 2.155 honden en vergeleken de resultaten met de antwoorden die meer dan 18.000 baasjes hadden gegeven op vragenlijsten over het gedrag van hun hond.

Ze stelden vast dat sommige gedragskenmerken wel erfelijk zijn, maar dat het hondenras op zich een slechte voorspeller is van welk karakter je hond zal hebben. Slechts 9 procent van het gedrag wordt bepaald door het ras.

Slechts 9 procent van het gedrag van een hond wordt bepaald door het ras

"Een golden retriever bijvoorbeeld onderscheidt zich van andere rassen door zijn fysieke kenmerken", zegt onderzoekster Elinor Karlsson, die meewerkte aan de studie. "De vorm van zijn oren, zijn kleur, de kwaliteit van zijn vacht en zijn grootte. Maar het ras bepaalt niet of hij wel of niet vriendelijk is en affectie toont."

"Agressief gedrag niet bepaald door hondenras"

De persoonlijkheid, omgeving en opvoeding, maar ook de leeftijd en het geslacht van de hond spelen een vele grotere rol op het gedrag. Zo kan het dat binnen dezelfde stamboom de ene labrador sociaal is, terwijl de andere afstandelijk is. Maar daaruit blijkt ook dat agressief gedrag nauwelijks iets te maken heeft met het hondenras, iets wat tot nog toe wel vaak werd gedacht.

Dat is zo bijvoorbeeld bij pitbulls, die op sommige plaatsen verboden zijn voor hun agressieve karakter. "Maar het gedrag van die honden is vooral gevormd door hun omgeving en niet door hun ras", zegt Karlsson.

Heel veel hangt af van zijn opvoeding en de omgeving

"Agressief gedrag heeft met veel meer factoren te maken dan enkel het ras", zegt ook professor gedragsdiergeneeskunde Anouck Haverbeke (UGent). "Daar komen fysieke kenmerken aan te pas, het individueel temperament, de omgeving, de opvoeding, en het baasje zelf."

"Het is ook niet omdat je een herdershond hebt dat het een goede waker is. Heel veel hangt af van zijn opvoeding en de omgeving. Het fokken van hondenrassen is een nog relatief jong gegeven. We zijn nog maar aan de 80ste of 90ste generatie honden, waardoor genetische verschillen tussen hondenrassen nog niet zo duidelijk te zien zijn."

Sommige windhonden graven wel

Toch zijn er gedragskenmerken die wél meer voorkomen binnen bepaalde hondenrassen dan bij andere. Beagles huilen bijvoorbeeld meer, terwijl pitbulls en golden retrievers socialer zijn tegenover mensen. Bordercollies zijn dan weer gehoorzamer. Maar er is geen enkel ras zonder uitzonderingen.

Hoewel bijna 80 procent van de labradors nooit huilt, zijn er toch 8 procent van de baasjes die opgaven dat hun labrador dat wel doet. 90 procent van de windhonden begraaft nooit speelgoed, terwijl 3 procent dat juist wel regelmatig doet. "Het toont aan dat de persoonlijkheid van honden een heel complex gegeven is", besluiten de onderzoekers.

Hoe een nieuwe hond kiezen?

Maar hoe weet je nu waar je moet op letten als je een nieuwe hond wil kopen? "Het ras is in zeker zin wel belangrijk, het geeft aan welk temperament een hond in grote lijnen heeft, maar het voorspelt zeker niet alles", zegt Joni Delanoeije, die onderzoek doet naar hondengedrag aan de KU Leuven.

De omgeving waarin een hond opgroeit, is heel belangrijk voor zijn gedrag, net zoals de eerste 1.000 dagen van een mensenleven

"Het is ook belangrijk om te kijken naar de omgeving waarin de hond is opgegroeid. Dat is vergelijkbaar met de eerste 1.000 dagen van een mensenleven die ook enorm belangrijk zijn. Daarnaast moet je ook kijken naar de persoonlijkheid van de hond zelf. Dat kan je in samenspraak met de kweker die de hond goed kent. Op basis daarvan zal je veel beter kunnen voorspellen hoe de hond zich zal gedragen dan enkel te kijken naar het ras."

In Vlaanderen zijn er op dit moment ongeveer 1,4 miljoen honden geregistreerd in de hondendatabank DogID. Registratie is verplicht sinds 1998. Bijna een kwart van de Belgische gezinnen heeft een hond.

Het volledige onderzoek is vandaag gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Science.

Bron: vrtnws.be en 'De Wereld Vandaag'

Luister ook: