De Ochtend
Onderwijsnetten vragen 300 miljoen euro extra voor Vlaamse scholen: "We krijgen het ene noodsignaal na het andere"
di 24 mei - 4:27
"Ik ben bezorgd", zegt Pieter Spriet, financieel directeur van scholengroep SKOG, die 24 Gentse scholen uit het basis- en secundair onderwijs groepeert. "Met de huidige inflatie zouden een aantal van onze scholen de komende jaren wel eens in de problemen kunnen komen. En we moeten nu al bepaalde investeringen uitstellen."
Scholengroep SKOG zag zijn koopkrachtverlies dit jaar aangroeien tot bijna een miljoen euro ten opzichte van het schooljaar 2008-2009. Een probleem waar scholen in heel Vlaanderen mee te maken krijgen. Want de voorbije 14 jaar verloren de Vlaamse scholen zo'n 20 tot 40 procent aan koopkracht. Ofwel: een verlies van zo'n 300 miljoen euro per jaar. Dat blijkt uit een berekening van de vijf Vlaamse onderwijsnetten.
Met alle gevolgen vandien: "We zouden graag onze betonnen speelplaatsen willen ontharden en vervangen door groene, avontuurlijkere speelplaatsen, maar ook daarvoor hebben we niet genoeg middelen."
Met de huidige hoge prijzen dreigt de situatie onhoudbaar te worden, zeggen de netten. Daarom trekken ze voor het eerst samen aan de alarmbel. "Het wordt voor scholen elk jaar moeilijker om hun begroting rond te krijgen, maar vooral de laatste jaren zie je dat het probleem zeer urgent wordt", zegt Lieven Boeve, directeur-generaal van Katholiek Onderwijs Vlaanderen. "We krijgen het ene noodsignaal na het andere."
Lees verder onder de foto
Lieven Boeve (© VRT)
Aanhoudende besparingen
De problemen hebben onder meer te maken met een hervorming van het financieringssysteem in het schooljaar 2008-2009. Sindsdien levert elke nieuwe leerling niet langer 100 procent extra werkingsmiddelen op, maar slechts 40 procent ten opzichte van het jaar voordien. Een probleem wanneer het aantal leerlingen sterk stijgt, zoals de afgelopen jaren het geval was.
Bovendien stegen de werkingsmiddelen de voorbije jaren niet altijd (volledig) mee met de levensduurte. De budgetten van het basisonderwijs werden de voorbije 14 jaar slechts gedurende 7 jaar volledig geïndexeerd, die van het secundair onderwijs slechts gedurende 3 jaar.
Met andere woorden: door de inflatie stijgen de kosten van scholen, maar de inkomsten volgen niet. Die besparingen zorgen ervoor dat zeker voor secundaire scholen de werkingsbudgetten al jaren sterk dalen, zegt Boeve.
Het wordt voor scholen elk jaar moeilijker om hun begroting rond te krijgen.
Te weinig geld voor "digisprong"
Daar komt daar nog bij dat ook voor nieuwe plannen vaak te weinig geld voorzien wordt, zeggen de koepels. "De minister neemt wel maatregelen, maar voorziet niet altijd voldoende extra middelen, waardoor scholen nog meer uit hun eigen werkingsmiddelen moeten putten", aldus Boeve.
Een voorbeeld daarvan is volgens hem de "digisprong" van Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA). Dat plan moet er onder meer voor zorgen dat elke leerling een eigen laptop krijgt. Maar daarbij is er volgens de netten niet alleen te weinig geld voorzien, er is ook onvoldoende rekening gehouden met kosten voor onderhoud van de toestellen of voor bijhorende opleidingen.
"Voor de digisprong alleen al hebben we berekend dat scholen zo'n 10 tot 15 miljoen euro zullen tekortkomen om aan die belofte tegemoet te komen", zegt Boeve. Iets wat ze ook herkennen bij scholengroep SKOG in Gent. "In een aantal technische scholen, waar men zwaardere pc's nodig heeft om met zwaardere programma's te werken, merken we dat die middelen inderdaad niet voldoende zijn", bevestigt financieel directeur Pieter Spriet.
Inhaalbeweging
Om de stijgende kosten te compenseren zouden scholen de factuur in principe voor een deel kunnen verschuiven naar de ouders. Maar dat is volgens Spriet geen oplossing. "Wat we kunnen of mogen, rekenen we vandaag al grotendeels door. Bovendien merken we nu al dat facturen vaak onbetaald blijven."
Daarom doen alle netten nu samen een oproep aan de Vlaamse regering. Ze vragen om het koopkrachtverlies goed te maken. "Er moet jaarlijks 300 miljoen euro extra op tafel om het verlies van de voorbije 14 jaar ongedaan te maken", zegt Lieven Boeve van Katholiek Onderwijs Vlaanderen.
Minister Weyts: "Vraag middelbaar onderwijs is gerede vraag"
Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts geeft toe dat het secundair onderwijs met financiële problemen kampt. Bij de volgende begrotingsbesprekingen in september wil hij bekijken of er extra middelen vrijgemaakt kunnen worden.
Minister Weyts benadrukt wel dat er de voorbije jaren al veel extra geld naar de scholen gegaan is. "Vanaf 2019 is er 2,4 miljard euro bij gekomen. We zitten nu op een budget van 16,3 miljard euro, er is geen enkel ander beleidsdomein waar de stijging zo sterk geweest is als binnen onderwijs."
"Ik denk dat een budgetstijging met 17% tot op heden geen slecht parcours is, maar ik besef natuurlijk dat onder anderen de energieprijzen de scholen treffen, maar ik wil wel alles in het juiste perspectief schetsen. In tegenstelling tot andere beleidsdomeinen zijn bij ons in onderwijs gelukkig de werkingsmiddelen wel grotendeels geïndexeerd, voor het basisonderwijs is dat volledig. Voor het secundair onderwijs is er wel een probleem, want daar is er maar een indexering van 60 %. Ik besef dat dat een gerede vraag is."
Bron: vrtnws.be en 'De Ochtend'
