Waarom zijn heksen lelijke vrouwen die op een bezem door de schoorsteen naar buiten vliegen, terwijl in de haard een heksenketel hangt en daarnaast een kat zit?
Omdat Pieter Bruegel dat zo getekend heeft. En waarom heeft Bruegel dat gedaan? Omdat de late middeleeuwer behoefte had aan een herkenbaar heksbeeld. Heksen waren zo'n beetje wat de terroristen nu zijn. Ze leefden onder de mensen, konden veel schade veroorzaken, maar je herkende ze niet. Wist de late middeleeuwer veel dat misoogsten ook met klimaatverandering te maken kunnen hebben. Zie de Kleine ijstijd.
De merkantiel ingestelde Antwerpse uitgever en prentendrukker Hieronymus Cock bestelde een ontwerp bij Bruegel. Bruegel tekende twee afbeeldingen. Een woeste, vechtende heks vliegend op een beest en de heks op de bezem. Die laatste domineert tot op heden het heksenbeeld.
Enfin, dat is heel kort door de bocht de goed onderbouwde these waarop kunsthistorica Renilde Vervoort op 20 mei promoveert aan de Radboud Universiteit. Haar doktoraatsverhandeling 'Vrouwen op den besem en derghelijck ghespoock. Hekserijvoorstellingen in de Nederlanden tussen 1450 en 1700' verschijnt ook in boekvorm.
