"Er waait duidelijk een nieuwe wind in het Paleis"

Vergelijken we ons Koningshuis met andere monarchiën, valt de verhouding ten opzichte van het volk op. "Onze koning is koning bij gratie van het volk", benadrukt Flip Feyten. "Koning Willem-Alexander is Koning der Nederlanden, het grondgebied waar onder andere ook Aruba en Curaçao onder vallen. Maar koning Filip is koning der Belgen. Dat wil zeggen dat hij de macht kreeg van het volk."

"Zo zal onze koning nooit spreken over onderdanen, maar over landgenoten. Hij moet verantwoording afleggen aan het volk, al doen de ministers dat vandaag in zijn plaats", voegt Feyten er nog aan toe.

Modernisering

Doorheen de tijd verkleinde de macht van de koning ten voordele van de regering. Zijn functie is hoe langer hoe meer een ceremoniële functie. Die evolutie zette zich de afgelopen vier jaar door koning Filip ook voort. "Hij denkt echt na over de rol van het Koningshuis. Er waait duidelijk een nieuwe wind in het paleis."

Onze koning zal nooit spreken over onderdanen, maar over landgenoten.

"Hij moderniseert het koningsschap, logisch ook, alle koningshuizen zijn ermee bezig. Zo probeert hij het Koningshuis kleiner te maken, door het aantal prinsen en prinsessen te verminderen."

In 2002 deed het Nederlandse Koningshuis met Koningin Beatrix dit al voor. Er werd een duidelijk onderscheid gemaakt tussen het Koningshuis en de koninklijke familie.  "Het Koningshuis zijn enkel troonopvolgers en hun directe familie. Dat is dus kleiner dan de koninklijke familie, die geen functie bekleedt. Zij moeten nog studeren, een diploma halen en hun kost verdienen."

Hoeveel kost het Koningshuis ons? "Nu is het Koningshuis nog heel groot in België. Ook de kinderen van prinses Astrid en prins Laurent maken daar deel van uit. Maar er is afgesproken dat bijvoorbeeld de kinderen van Astrids zoon Amadeo, haar kleinkinderen dus, niet meer prins of prinses van België worden."

Scheidsrechter

Hoe kan koning Filip de functie van koning vandaag nog betekenis geven? Feyten illustreert opnieuw met een verwijzing naar Nederland. Daar zegt het Koningshuis het als volgt: "de koning moet samenbindend, vertegenwoordigend en aanmoedigend zijn". "En die verbindende rol zag je ook in de toespraak van koning Filip. Hij moedigde gisteren aan: 'ga naar je buren en praat met de mensen'. In onze diverse samenleving is dat nog echt relevant."

Er wordt dus nagedacht in het Koninklijke Paleis, meent Feyten. "Dat zie je als de koning op MNM verschijnt tijdens een actie voor blokkende studenten, of meedoet aan een iftar tijdens de Ramadan."

Dat is de rol van de koning bij uitstek: het land bij elkaar houden op alle mogelijke manieren.

"Hij fungeert bovendien ook nog als soort neutrale scheidsrechter, kijk maar naar de moeilijke regeringsvorming die we hadden. Dat is de rol van de koning bij uitstek: het land bij elkaar houden op alle mogelijke manieren."