"Ook al hebben we nu een betere band met onze buren, vriendschapsrelaties blijven sterker"

Beate Volker is hoogleraar sociologie aan de Universiteit van Amsterdam waar ze onderzoek doet naar sociale netwerken en vriendschappen. Ze ziet wel een aantal belanrijke verschillen tussen buren- en vriendenrelaties. "Je buren - net als je collega's, trouwens,  - kies je niet, die krijg je. Omdat ze nu eenmaal bij jou in de buurt wonen. Vrienschappen zijn net de ultieme relaties waarvoor je zelf hebt gekozen en die je helemaal zelf kan invullen.  Een burenrelatie is van te voren maatschappelijk ingevuld: je let op elkaars huis, je leent een keertje de sleutel uit,  enzovoort. Terwijl, met je vrienden doe je heel diverse dingen: je gaat samen uit, je deelt je zorgen of problemen,... Burenrelaties zijn eigenlijk zwakke sociale relaties, maar tegelijk staan we er wel heel positief tegenover. "

Door de lockdown werden die burenrelaties ineens wel versterkt.  "Dat komt omdat onze buurt zowat de enige setting is die niet afgesloten is . Er zijn natuurlijk je huisgenoten met je sowieso een sterke binding hebt, maar daarnaast zijn je buren de enige andere mensen met wie je nog face to face kan praten. Alle andere (toevallige) ontmoetingen, die ook belangrijk zijn voor je welbevinden,  zijn weggevallen."

Maar of die sterkere burenband van blijvende aard is? Beate Volker gelooft van niet: "Van zodra we teruggaan naar normaal gaan we ook weer meer in onze echte vrienden en minder in de buren investeren. Een van de indicaties is ook dat burenruzies toenemen. In Nederland zien we de laatste weken een significante toename van klachten over buren. Wat daarbij opvalt is dat men vaak niet rechtstreeks de buur zelf aanspreekt  maar ineens naar een klachtenlijn belt."  

"We vallen nu ook vaak terug op de sociale netwerken die er sowieso al waren (zeker in buurten waar veel jonge gezinnen wonen). Als er vóór de lockdown weinig sociale cohesie in een buurt was, dan zal die er nu ook niet zijn. In buurten waar vooral armere mensen wonen, zie je dat die in de eerste plaats bezig zijn met: hoe betaal ik de huur of hoe zorg ik dat er eten op tafel komt. Dan rest er vaak weinig energie om te investeren in de buren. Ook niet in coronatijden"

Anders dan onze buren, zien we onze vrienden alleen nog via zoom of skype, zal dat een effect hebben op die vriendschappen? "Op hechte vrienschapsrelaties gaat die afstand geen invloed hebben. Goede vrienden kunnen er best wel tegen om elkaar een hele tijd niet te zien. De grotere effecten zie je bij de zwakkere relaties, zeg maar de schil van kennissen rond je hechte vrienden, zoals de mensen die je kent van de sportclub of die je af en toe eens tegenkomt."

Beluister het gesprek met Beate Volker: