De Ochtend
Ook Nederland stopt "uit voorzorg" met AstraZeneca-vaccins. Wat weten we? "Geen bewijs van verband met bloedklonters"
ma 15 mrt. - 11:19
Wat is er gebeurd?
In Denemarken is sinds donderdag het gebruik van het AstraZeneca-vaccin tijdelijk opgeschort. "Dit gebeurt na meldingen van ernstige gevallen van bloedklonters bij mensen die zijn gevaccineerd met het vaccin", meldde het Deense gezondheidsinstituut in een persbericht. In Denemarken zou één persoon overleden zijn aan een trombose door zo'n bloedklonter.
"Op dit moment kan er niet worden geconcludeerd dat er een verband is tussen het vaccin en de bloedklonters", benadrukte het gezondheidsinstituut wel. Uit voorzorg worden geplande vaccinaties voorlopig toch geannuleerd. Wie al een eerste prik met het AstraZeneca-vaccin kreeg, zal voorlopig geen tweede dosis krijgen.
Dezelfde dag nog hebben verschillende andere landen het Deense voorbeeld gevolgd en beslist uit voorzorg voorlopig minstens deels niet meer te vaccineren met het AstraZeneca-vaccin. Het gaat onder meer om IJsland, Noorwegen, de Baltische staten, Luxemburg, Roemenië en Italië.
Ook Oostenrijk had begin deze week een partij AstraZeneca-vaccins aan de kant gezet na soortgelijke bijwerkingen. Verschillende bronnen laten aan onze redactie weten dat het mogelijk om één partij gaat van het vaccin waarmee problemen zouden zijn. Vaccins uit die partij zijn volgens het EMA ook in 16 andere EU-landen terechtgekomen, maar niet in ons land.
Ook Nederland stopt "uit voorzorg"
Zondag besliste ook Nederland om het vaccin "uit voorzorg" tijdelijk niet meer te gebruiken. Volgens de medicijnautoriteit is er afgelopen weekend nieuwe informatie opgedoken. "Het gaat om een heel ander beeld dan de gewone trombose. Hier kunnen ze op allerlei plekken kunnen ontstaan en waarbij de bloedplaatjes laag zijn, wat het bloedingsrisico verhoogt."
De Nederlandse regering benadrukt wel dat er "geen enkele twijfel" over de vaccins mag ontstaan. "We moeten het zekere voor het onzekere nemen en daarom is het verstandig om nu even de pauzeknop in te drukken."
Luister naar de samenvatting van de feiten in 'De Ochtend', en lees eronder verder
Worden die bloedklonters veroorzaakt door het vaccin?
"Er is voorlopig geen enkele aanwijzing dat het vaccin deze bloedklonters veroorzaakt heeft", benadrukte het Europees Geneesmiddelenagentschap (EMA) al donderdag. Hetzelfde klinkt ook bij andere gezondheidsinstituten. Het EMA is wel een onderzoek gestart. "De voordelen van het vaccin zijn nog altijd veel groter dan de risico's", klinkt het nog.
Volgens het agentschap is het aantal gevallen van tromboses -die veroorzaakt worden door bloedklonters- niet hoger bij mensen die gevaccineerd zijn met het AstraZeneca-vaccin dan bij wie het vaccin niet heeft gekregen. Op 10 maart stond de teller volgens het EMA op 30 tromboses op 5 miljoen Europeanen die het AstraZeneca-vaccin hebben gekregen.
"Het is goed mogelijk dat die mensen ook zonder een vaccin bloedklonters hadden gekregen", zegt viroloog Johan Neyts (KU Leuven) in 'De Wereld Vandaag'. "In het Verenigd Koninkrijk bijvoorbeeld zijn tot nu toe al 20 miljoen mensen gevaccineerd met zowel AstraZeneca als Pfizer (11 miljoen dosissen van AstraZeneca, red.). Bij mijn weten is er daar geen verhoogd aantal meldingen van mensen met bloedklonters."
Herbeluister het volledige gesprek met viroloog Johan Neyts uit 'De Wereld Vandaag' van donderdagavond 11 maart, en lees eronder verder
Viroloog Marc Van Ranst merkt op Twitter op dat er tijdens de onderzoeksfase van het vaccin ook enkele mensen bloedklonters kregen. Alleen was de groep met bloedklonters bij de controlegroep gróter. Met andere woorden: meer proefpersonen die een placebo-vaccin kregen hadden last van bloedklonters dan wie het AstraZeneca-vaccin kreeg.
AstraZeneca zelf heeft ook een onderzoek gevoerd en besluit dat er geen bewijs is dat hun vaccin het risico op bloedklonters vergroot. Tot 8 maart zijn er volgens het bedrijf 15 meldingen van trombose en 22 van longembolie binnengekomen. "Dat is veel lager dan je zou verwachten bij een populatie van deze grootte en is vergelijkbaar met andere goedgekeurde COVID-19-vaccins", klinkt het in een persbericht.
Hoe zit dat in ons land?
In ons land zijn bij twee mensen die zijn ingeënt met het vaccin van AstraZeneca bloedklonters vastgesteld. "Wij volgen alle problemen op die zich voordoen bij gevaccineerden, dat wordt keer op keer zeer grondig bekeken", zegt minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (SP.A). "Of er een verband is, dat is absoluut niet duidelijk."
De twee gevallen zijn gebeurd na de vaccinatie, maar een oorzakelijk verband is niet aangetoond. "Eigenlijk zien we in de groep gevaccineerden minder tromboses dan dat je zou verwachten in zo'n groep", zegt Vandenbroucke. "Het is niet direct een aanwijzing van een of ander verband." De vaccinaties met AstraZeneca worden vooralsnog niet opgeschort, zegt de minister.
Vaccinoloog Isabel Leroux-Roels van het UZ Gent zei eerder al dat het geen goed idee zou zijn om het vaccin op te schorten. "Het plaatst het vaccin en de campagne in een negatief daglicht terwijl dat niet meteen nodig is", vertelde ze donderdag aan VRT NWS.
Leroux-Roels verwacht ook geen onderrapportering van bijwerkingen. "De vaccinatiegegevens van iemand worden heel goed bijgehouden. Met welk vaccin is die gevaccineerd? Met welk lot van dat vaccin? Welke diagnoses worden gesteld bij die persoon? Door al die data te koppelen, kan je dat heel goed opvolgen."
Wat betekent dit voor het AstraZeneca-vaccin?
Het is hoe dan ook een nieuwe deuk in het imago van het AstraZeneca-vaccin na de hetze of het vaccin dan niet en dan wel werd aangeraden aan 55-plussers. Het is ook koren op de molen voor de antivax-beweging. De perceptie heeft het AstraZeneca-vaccin alvast tegen. Terwijl het -los van de leveringsproblemen- niet is aangetoond dat er iets mis zou zijn met het vaccin.
Bron: vrtnws.be, 'De Wereld Vandaag' en 'De Ochtend'
