Op water en brood

An-Sofie Vanhouche heeft drie jaar lang gedetineerden geïnterviewd over wat ze in de gevangenis te eten krijgen. Dat is bij ons al lang niet meer het spreekwoordelijke water en brood, al is dat in sommige landen nog wel het geval. 

Eerste vaststelling: de gevangenen waren blij dat er eindelijk eens een onderzoeker passeerde die geinteresseerd is in het gewone, dagelijkse gevangenisleven. Doorgaans zijn het de sensationele aspecten van het gevangenisleven waarover vragen worden gesteld. Over druggebruik, over geweld of seks en overbevolking. Het onderwerp voedsel is veel minder beladen, An-Sofie Vanhouche kreeg dus snel het vertrouwen dat ze nodig had.

Tweede vaststelling: gevangenen vinden voedsel ontzéttend belangrijk. Wat er uit de centrale keuken wordt rondgebracht, vullen ze aan met aankopen uit de kantine, maar ook - en dan wordt het spannend - met lekkernijen die ze zelf klaarmaken op cel. Min of meer illegaal, op vuurtjes en met kookgerei dat ze in elkaar knutselen uit wat ze ter beschikking hebben. En dan wordt het mogelijk om dingen klaar te maken die bij hun eigen cultuur horen en wordt voedsel een stuk van hun persoonlijkheid, een bewijs van creativiteit en durf. 

In sommige gevangenissen is koken op cel of op de afdeling toegestaan. Want zelf koken, alleen of samen met andere gedetineerden, is heilzaam. Koken en eten is een sociale bezigheid, en dus een voorbereiding op de vrijheid. Maar je hebt er natuurlijk af en toe een mes bij nodig, en dat is in een gevangenis niet vanzelfsprekend.

Enfin, An-Sofie Vanhouche heeft het allemaal bestudeerd en is op gevangenisvoedsel gedoctoreerd in de criminologie aan de VUB. Ze was een van de kandidaten in de PhD-cup, en zaterdag zit ze aan de Interne Keukentafel.