Nieuwe Feiten
Paardenbloempluisje vliegt tot 800 kilometer ver
vr 19 okt. - 11:58
“Er zijn nog klimaatveranderingen geweest, en planten hebben evolutionair altijd een manier gezocht om te kunnen overleven”, vertelt Dirk Van Dyck, fysicus van de Universiteit Antwerpen. “En daarvoor moet je grote afstanden kunnen overbruggen, om je in nieuwe gebieden te verspreiden. De term daarvoor is long distance dispersal.”
Maar tot nu toe wisten we niet hoe zo’n pluisje daar precies in slaagde. Daarom deden wetenschappers tests in het labo, met behulp van windstromen, en met lasers die bewegingen van de lucht registreren. Er moet een mechanisme zijn dat het pluisje altijd weer opnieuw omhoog haalt.
Wat blijkt? “Het pluisje werkt als een parachute. Het heeft dunne borsteltjes, die het afremmen”, aldus Van Dyck. “Als de lucht door de borstels naar boven gaat, vormt zich bovendien een tornadootje boven dat pluisje. Die maakt zich los van het pluisje zelf. En zo’n tornado zuigt dat pluisje altijd opnieuw naar boven. Het pluisje maakt dus z’n eigen tornado.”
“Het gewicht en de structuur van de borsteltjes moeten wel perféct zijn, anders werkt het mechanisme niet. De natuur heeft er lang naar gezocht om dat goed te krijgen.”
Kunnen wij het systeem op een of andere manier zelf toepassen? “Ik zie nog geen praktische toepassing, maar men zal daar natuurlijk volop over nadenken. Maar zo’n pluisje heeft een fijne nanostructuur. Dat maak je niet zomaar na op een duizend keer grotere schaal.”
Ook muggen en andere dieren gebruiken trouwens dat soort wervelsstromen. Van Dyck: “Muggen kunnen efficiënter vliegen omdat ze 800 keer vliegen met hun vleugels per seconde. Daarmee creëren ze ook wervels die hen opliften.”