De Ochtend
Pasen, Pesach en ramadan vallen samen: "Uitzonderlijk dat de drie religieuze feesten samenvallen"
zo 17 apr. - 8:25
Waarom valt alles dit jaar samen?
Dat het joodse paasfeest en het christelijke samenvallen, gebeurt nog al eens, zegt theoloog Hans Geybels (KU Leuven), "maar dat ze beide ook samenvallen met de ramadan van de moslims is eerder uitzonderlijk." Het christelijke paasfeest valt officieel op de eerste zondag na de eerste volle maan na het begin van de astronomische lente. In de praktijk valt Pasen daarom altijd tussen 22 maart en 25 april.
Het joodse paasfeest valt nogal wel eens in die periode: het feest duurt 7 of 8 dagen en begint op de avond van de 14e dag van de maand nisan, de eerste maand van het joodse jaar. Net zoals bij de christenen kan deze dag in maart of april vallen, afhankelijk van wanneer de nieuwe maan begint, want die betekent het begin van de maand nisan. Pesach is afgelopen vrijdag begonnen en loopt tot volgend weekend.
Het is uitzonderlijk, maar niet uniek. Eigenlijk kan het om de 33 of 34 jaar gebeuren
De ramadan kan evenwel in elke periode van het jaar vallen, of in gelijk welk seizoen. Dat komt omdat de ramadan gebaseerd is op de maankalender, waarin een maand 29,5 dagen telt. Daarom schuift de ramadan elk jaar een beetje op op onze traditionele kalender. Dit jaar valt de ramadan tussen 1 april en 1 mei, maar volgend jaar zal dat van 22 maart tot 21 april zijn.
Het is dus speciaal dat deze feesten samenvallen, maar zeker niet uniek, weet ook Anne Vandenhoeck, professor aan de faculteit Theologie en Religiewetenschappen van de KU Leuven. "Het is zeker al eens gebeurd. Eigenlijk kan het ongeveer om de 33 of 34 jaar gebeuren."
Wat hebben de drie religies gemeen?
De drie paasfeesten hebben uiteraard hun verschillen, maar hebben ook sterke gemeenschappelijke kenmerken. Zo is er eerst een periode van onthouding en/of boetedoening. Daarna volgt dan een feest. "Ze eindigen alle drie met een groot feest, dat men heeft laten voorafgaan door een periode van inkeer", zegt Geybels.
"Je hebt het mooie feest, de vasten, het innerlijke gebedsleven, en aandacht voor kwetsbaren of mensen die in nood zitten", zegt Vandenhoeck over de gemeenschappelijke kenmerken.
Joden herdenken tijdens hun paasfeest de uittocht uit Egypte
Toch zijn de feesten en de voorafgaande periode uiteraard ook verschillend. Het christelijke paasfeest wordt voorafgegaan door een "veertigdaagse" vastenperiode. Die begint op Aswoensdag (dit jaar op 2 maart) en eindigt de zaterdag voor Pasen. In werkelijkheid duurt de periode 46 dagen, maar de zondagen tellen niet mee zodat we aan een veertigdagentijd komen. De laatste zondag voor Pasen, Palmzondag, begint de Goede Week. Op Pasen zelf vieren de christenen de verrijzenis van Christus 3 dagen na zijn kruisiging.
Het joodse paasfeest duurt 7 of 8 dagen. In de joodse traditie wordt op 6 dagen gevast. Tijdens het Pesach-feest wordt de uittocht van de joden uit Egypte herdacht en de bevrijding van de slavernij.
De Islam heeft de ramadan, een verplichte vastenperiode waarin praktiserende moslims niet eten en drinken tussen dageraad en zonsondergang. De ramadan duurt een maand. Aan het einde ervan volgt het Suikerfeest, waarop uitbundig gefeest en gegeten wordt.
Waarom lopen de spanningen op in Jeruzalem?
"De stad Jeruzalem is extreem belangrijk voor elk van de drie religies", schetst Geybels. "Voor joden is het dé heilige plek, voor christenen de plaats waar Jezus gestorven, begraven en verrezen is. Voor moslims is Jeruzalem de plaats waar Mohammed volgens de overlevering ten hemel is gestegen." Op de Tempelberg hebben moslims bovendien de Rotskoepel, een historische gedenkplaats.
Tijdens de Goede Week is er altijd een verhoogde spanning, maar nu de drie feesten samenvallen creëert dat een extra bodem voor spanning. De voorbije week nam het geweld in Jeruzalem toe, met vrijdag nog tientallen gewonden toen Palestijnse moslims slaags raakten met de Israëlische politie op de Tempelberg.
De Tempelberg is voor moslims de "Haram al-Sharif" (nobele heiligdom) en de derde heiligste plaats na Mekka en Medina omdat de profeet Mohammed die plek zou bezocht hebben. Voor de joden is de "Har haBayit" (berg van het huis van God) de plaats waar de tempel van de bijbelse koning Salomon met de Ark des Verbonds zou gestaan hebben. Zeker is dat op die heuvel de Tweede Tempel stond die verwoest werd door de Romeinen in het jaar 70. De Klaagmuur of Kotel is daarvan een overblijfsel.
Bron: vrtnws.be en 'De Ochtend'
