"Politici doen niets aan de vluchtelingenproblematiek en dat vind ik crimineel"

"Wat er gebeurd is in Moria is dramatisch en het stond in de sterren geschreven dat dit ging gebeuren", begint Kati Verstrepen in 'Touché'. "Al jaren klaagt iedereen de situatie aan en de politici weten dat, maar ze doen er niks aan. Het ergste is dat ze er niets aan willen doen. Dat vind ik crimineel."

Politiek wapen

Volgens Verstrepen komt de problematiek van de vluchtelingenkampen pas in de aandacht als de situatie eens onploft. "Dat zou het geval niet mogen zijn. Ik vind het bijzonder schrijnend dat politici deze mensen gebruiken als politiek wapen. Het is echt zo. Men gebruikt die mensen om aan andere vluchtelingen duidelijk te maken van: 'Kom niet naar hier, want we helpen je niet. Er is geen opvang en je krijgt geen steun dus blijf hier weg'."

"Griekenland gebruikt nu de mensen van in Moria als pasmunt binnen de Europese Unie omdat ze verandering willen zien in de Dublin-regels. Dat zijn afspraken die gemaakt werden waarbij er gezegd wordt dat er maar één asielprocedure mogelijk is. Dat is ook logisch. Een vluchteling moet asiel aanvragen in het eerste land van aankomst. Maar dat zijn vaak Griekenland en Italie en zij kunnen die toestroom natuurlijk niet aan."

Onbeantwoorde oproep tot solidariteit

"Nu vragen ze solidariteit aan andere Europse landen", gaat Verstrepen verder. "Maar die landen willen niet helpen en laten Griekenland in de steek. Griekenland wil de levensomstandigheden in de kampen ook niet echt verbeteren, want dan zou de druk op andere landen afnemen en zouden ze denken: 'Die zitten daar toch goed?' En zo verandert er niks."

"Het is nu al de zoveelste keer dat die mensen gebruikt worden. Ze waren al het slachtoffer van politieke vervolging, oorlog, machtspellen... Ze hebben al zoveel trauma's en ook hun reis was traumatisch. Dan komen ze hier terecht, denken ze dat het veel beter zal zijn, maar dan gebeurt er weer iets traumatisch zoals de brand in Moria. Het asielbeleid moet écht beter."

Er wordt nu gesproken over een nieuw, tijdelijk, vluchtelingenkamp. "Met een nieuw vluchtelingenkamp gaan we het probleem niet oplossen en gewoon de mensen opsluiten", zegt Verstrepen. "De oorzaak van het probleem moet aangepakt worden. Mensen willen helemaal niet op de vlucht. Ze doen dat alleen maar omdat ze geen alternatief meer hebben. Als ik spreek met vluchtelingen hoor ik altijd hetzelfde: 'Mijn mensenrechten worden niet gerespecteerd en dus vlucht ik'.

"Het grote probleem is het gebrek aan een veilige corridor. We hebben allerlei verdragen die zeggen dat mensen het recht hebben om asiel aan te vragen, maar ze kunnen nooit op een veilige manier in een veilig land geraken. Ze moeten altijd een illigale weg kiezen. Maar ook dat wordt zoveel mogelijk vermeden door de toenemende grensbewaking."

"Het Europese Hof heeft al gezegd dat mensen echt niet opnieuw de zee mogen worden opgeduwd, maar het gebeurt toch", zegt Verstrepen. "Terwijl we weten dat ze gaan sterven of in de meest erbarmelijke omstandigheden in kampen terechtkomen."

Veilige corridor garanderen 

"We moeten die veilige corridor garanderen. En we moeten eens goed nadenken over de interventies die we doen en al gedaan hebben in de landen van herkomst. We hebben ingegrepen maar dat heeft de regio's gedestabiliseerd. Wanneer we zagen dat het niet lukte, gingen we weer weg en 'moesten ze het zelf maar oplossen'."

"Je kan ook andere migratiekanalen creëren. Nu is er alleen maar die asielprocedure. Waarom wordt de arbeidsmigratie bijvoorbeeld niet versoepeld? Sommige mensen willen niet echt bescherming, maar die willen gewoon werken. En de regels van arbeidsmigratie zijn zo complex, dat dat niet lukt", zegt Verstrepen.

"Er zijn zo veel mogelijkheden, maar men maakt er gewoon geen werk van. En dan denk ik: ‘Komaan politici, het is aan jullie! Waarom lees ik geen oplossingen in jullie programma’s?”

"Ik vind trouwens dat journalisten een heel belangrijke rol spelen in het beeld dat mensen hebben van vluchtelingen. Wie schijft over crisissen en tsunami’s van vluchtelingen? Journalisten. Je moet weten, er komen ongeveer 25 000 vluchtelingen in België terecht. Op 11,5 miljoen inwoners is dat niet zo veel en al zeker geen ‘tsunami aan vluchtelingen’. Zo’n berichtgeving wekt angst op. Maar iemand op de vlucht is net zoals jij en ik, een mens.”

Herbeluister de gesprekken uit Touché via Radio 1 Select of via de podcast. 

Lees ook: