Ga naar hoofdinhoud

Luister Live

Programma's

Select

Podcasts

Alles begint bij luisteren

Radio 1 Sessies

album van de week

classic album van de week

ontbreekwoordenboek

De Ochtend

Politicoloog Carl Devos verklaart de bocht van N-VA: "Kilometerheffing dreigde Ben-belasting te worden"

di 9 apr. - 10:22

De kilometerheffing bezorgt de N-VA kopzorgen. Noemde voorzitter Bart De Wever rekeningrijden tot voor kort nog “onvermijdelijk”, dan neemt zijn partij sinds dit weekend plots veel gas terug en lijkt de partij zelfs een bocht te nemen. "Na de befaamde Turteltaks dreigde nu een Ben-belasting" zegt politicoloog Carl Devos in zijn analyse voor 'De Ochtend'.
Carl Devos

Het bleef vanochtend oorverdovend stil bij de meerderheidspartijen in de Vlaamse regering. Geen enkele partij wil zich nog duidelijk uitspreken over de zogenoemde “slimme kilometerheffing”.

Vlaams minister van Mobiliteit Ben Weyts (N-VA) gaf niet thuis toen de redactie van 'De Ochtend' hem wilde horen over de nieuwe heffing die de bestaande verkeersbelasting moet vervangen en waar nu plots heel wat over te doen is.

Vervelend thema

Wie vanochtend wel bereikbaar was voor commentaar, was politicoloog Carl Devos (UGent). Hij stelt vast dat de slimme kilometerheffing “een vervelend thema is geworden” voor de Vlaamse meerderheidspartijen: Open VLD, CD&V, maar vooral voor de N-VA, die met Ben Weyts de minister van Mobiliteit levert in de Vlaamse regering.

Nochtans waren de Vlaamse regeringspartijen er tot voor kort allemaal duidelijk over dat ze voorstander waren van een slimme kilometerheffing op onze wegen.

Toen VRT NWS voor de Stemtest aan alle partijen vroeg of ze voor rekeningrijden waren, antwoordden bijna alle partijen duidelijk dat ze daarmee akkoord gingen. Alleen Vlaams Belang en PVDA lieten duidelijk weten dat ze niet akkoord gingen met de stelling.

“Bart De Wever zei een jaar geleden dat rekeningrijden rond Brussel en Antwerpen onvermijdelijk wordt (...) en in mei 2015 zei Ben Weyts nog over het rekeningrijden: ‘Dat moeten we gewoon doen’. Dus die partij (N-VA, red.) leek alvast heel overtuigd”, blikt professor Devos terug.

Ben-belasting

Maar de afgelopen dagen nam de N-VA een bocht en gaf partijvoorzitter De Wever plots tegengas omdat de perceptie ontstond dat de kilometerheffing louter een N-VA-idee was, zegt professor Devos.

“Het beeld ontstond dat de N-VA voor een belastingverhoging zou zorgen”, legt de professor uit, die de parallel trekt met de Vlaamse energieheffing die oud-Open VLD-minister Annemie Turtelboom invoerde om de put van zonnepanelensubsidies te dempen.

Na de befaamde Turteltaks dreigde nu een Ben-belasting.

“Na de befaamde Turteltaks dreigde nu een Ben-belasting voor de werkende Vlaming die zich blauw moet betalen aan groen beleid”, aldus Devos. "Dat is exact wat de ecorealisten van de N-VA willen vermijden." En om te vermijden dat het een N-VA-thema wordt, heeft de partij volgens Devos “haar staart ingetrokken en een bocht genomen”.

Budgetneutraal

De term Ben-belasting is een framend neologisme dat Vlaams Belang vorige week begon te gebruiken in een campagne tegen de kilometerheffing. En die pijnlijke sneer lijkt de kentering bij de N-VA getriggerd te hebben

Door die campagne ontstond dus plots de perceptie dat de meerderheidspartijen, met N-VA-minister van Mobiliteit Weyts op kop, de burger zou opzadelen met een belastingverhoging.

Waardoor komt dit nu? “Het zit hem in het woord ‘budgetneutraal’”, legt profesor Devos uit. Budgetneutraal betekent dat er voor de overheid (!) een taxshift moet komen: een verschuiving van een belasting  op autobezit naar een belasting op autogebruik.

Onmogelijk

Die budgetneutraliteit betekende dat de nieuwe kilometerheffing niets méér mocht opleveren voor de Vlaamse kas dan de oude verkeersbelasting. “Maar de laatste weken is die term ‘budgetneutraal’ verschoven van het niveau van de overheid naar het niveau van de gebruiker", ziet professor Devos.

Als je zegt dat rekeningrijden budgetneutraal moet zijn voor de gebruiker, heeft zo’n rekeningrijden geen zin meer.

Dat laatste is onmogelijk, legt Devos uit, omdat rekeningrijden bedoeld is om gedrag van mensen te sturen. “Het idee is dat wie op de verkeerde momenten, in de spits, met de auto rijdt, meer moet betalen. En dat is bedoeld om het autogebruik te ontraden."

"Als je zegt dat rekeningrijden budgetneutraal moet zijn voor de gebruiker, heeft zo’n rekeningrijden geen zin meer”, want dan zou niemand méér moeten betalen, terwijl dat net de clou is van het systeem.

Strategisch lek

Dat het thema van rekeningrijden nu, voor de verkiezingen, weer opduikt, is niets nieuws onder de zon voor professor Devos. Hij herinnert eraan dat het thema ook plots opdook voor de verkiezingen van 2014, toen CD&V’er Hilde Crevits nog de bevoegde minister was. Terwijl zij in 2009 al beslist had om een proefproject op te starten over rekeningrijden, lekten daar voor de verkiezingen plots details over uit.

Op die manier zijn we hier dus al 15 jaar over aan het discussiëren, wordt er angst gecreëerd en durven de regeringspartijen niet te beslissen.

“Nu zie je dat opnieuw”, stelt Devos vast. “De Vlaamse regering heeft vorig jaar beslist een studie te bestellen en gezegd dat de volgende regering moet beslissen om een budgetneutrale kilometerheffing in te voeren.”

Typisch

De professor vermoedt dat tegenstanders van de heffing nu, in de aanloop naar de verkiezingen, details uit die studie lekken om het voorstel te kelderen. “En op die manier zijn we hier dus al 15 jaar over aan het discussiëren, wordt er angst gecreëerd en durven de regeringspartijen niet te beslissen.”

“Het is een typische illustratie van de Vlaamse politiek om een moeilijke beslissing te nemen”, besluit Devos. “Het is ook moeilijk omdat in dit debat alles samenkomt: onze desastreuze mobiliteit, de onderinvestering in het openbaar vervoer, de ruimtelijke verrommeling in Vlaanderen en het intensief gebruik van salariswagens. Het zit gewoon allemaal vast.”

Beluister het integrale gesprek met Carl Devos in 'De Ochtend':

Bron: vrtnws.be en 'De Ochtend'

Lees ook:

Lees ook:

Blijf op de hoogte

Ontdek de beste podcasttips, beluister het meest recente nieuws en doe mee aan exclusieve acties.

Volg ons op
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Jobs

Privacy

Gebruiksvoorwaarden

Heb je een vraag?

Contact

Wedstrijdreglement

Logo UitInVlaanderenLogo Cim Internet