Professor Hendrik Vos: "Desnoods crashen de Britten er ná 31 oktober uit. Een harde brexit is niet van de baan"

Na zes uur praten en onderhandelen in Brussel met de Europese leiders heeft de Britse premier Theresa May afgelopen nacht uitstel gekregen voor de brexit. Fonkelnieuwe datum is 31 oktober geworden. Maar is er nu ten gronde iets veranderd aan de situatie? Professor Hendrik Vos vertelt in 'De Ochtend' van niet. De piste van een harde brexit kan nog, maar evengoed het afblazen van de brexit via een twee referendum. 

De Europese Unie zegt nu: Zoek het uit en laat het ons weten

"De Britten krijgen nu de tijd om uit te zoeken wat ze willen. Dat is het signaal van de Europese Unie: zoek het uit en laat het ons weten als je klaar bent. De hoop is dat dat lukt vóór 31 oktober. Als het niet lukt: dan moet er knopen worden doorgehakt en crashen de Britten er desnoods uit. Het idee van een harde brexit is niet van de baan", aldus Vos.

Meer nog: "Ook ná gisteren is de toestand in het Britse parlement niet veranderd. Het enige: je kan nu misschien iets meer afstand nemen. De voorbije periode was het parlement in een soort van kramp geschoten. De parlementsleden stemden álles weg. Nu hebben ze de marge om eens diep adem te halen en te kijken of ze op een andere manier rond de muur raken."

Vergis u niet: volgens Vos is het idee van een harde brexit niet van de baan, net als het afblazen van de brexit. "Als de Labour-partij (de oppositie, red.) begint te wegen op de discussie... een van de dingen die Labour suggereert, is een tweede referendum."

May probeert Labour mee in bad te krijgen

Wél nieuw is dat May nu praat met Labour. "Ze hoopt op die manier een bredere parlementaire meerderheid te vinden, maar Labour staat niet te springen om dat dossier te ontmijnen", duidt Vos. "Als het lukt om Labour mee in bad te nemen, dan zal die partij aandringen op een zachte brexit waarbij de Britten héél dicht bij de EU blijven. Op dat moment zal de conservatieve partij van May daarop splitten. De conservatieve partij wil er een hardere brexit van maken."

Europese verkiezingen: wie sturen de Britten?

Op 26 mei vinden er verkiezingen plaats voor het Europees Parlement. Een gevolg van de uitstel voor de brexit is dat de Britten de verkiezingen moeten organiseren, omdat ze nog lid zijn van de Europese Unie. "Er is geen keuze. We kunnen als Europese Unie enkel rechtsgeldig beslissen als alle lidstaten ook vertegenwoordigd zijn in alle instellingen. Dat betekent dat de Britten - drie jaar na hun referendum om eruit te stappen - toch nog vertegenwoordigers moeten kiezen in het Europees parlement. Dat is een krankzinnig idee. Leg het eens uit aan het Britse publiek. Dat zal commotie veroorzaken."

Wie zullen de Britten immers naar dat Europees Parlement sturen? "Zullen dat kandidaten zijn die zich fel tegen Europa uitspreken? Of zullen dat meer pro-Europese mensen zijn? Als dat laatste het geval is, zullen zeker Labour-politici aandringen op een referendum", analyseert Vos.

Ook voor de zetelverdeling zijn de Europese verkiezingen mét Britten niet praktisch. "Een deel van die Britse zetels ging herverdeeld worden over andere lidstaten. Dat moet worden teruggedraaid. Voor België ging er niets veranderen, voor Frankrijk en Nederland wel. Als de Britten tegen eind oktober wél vertrekken, dan gaan we opnieuw een andere regeling moeten uitwerken. We gaan nog veel creatieve juristen nodig hebben die hun nachtrust moeten opofferen", bedenkt Vos zich.

Wat als... Boris Johnson premier wordt?

Professor Vos heeft ook best lof voor de figuur van Theresa May, ook al blijft de soap rond de brexit voortduren. "Met May lukken de onderhandelingen tot nu toe op een redelijk constructieve manier. Maar stel: je gaat naar chaotische verkiezingen in het Verenigd Koninkrijk en Boris Johnson (de gewezen Britse minister van Buitenlandse Zaken, red.) wordt de nieuwe premier... er is niemand in de EU die daar vertrouwen in heeft. Dit is een poppenkast die echt nog een tijdje blijft duren."

Bekijk het gesprek met Hendrik Vos in 'De Ochtend':

Bron: vrtnws.be en 'De Ochtend'

Lees ook: