De Ochtend
Professoren vragen media om Joodse karikaturen op Aalst Carnaval niet of genuanceerd te tonen
di 18 feb. - 9:21
Volgende week, op 23 februari, start opnieuw Aalst Carnaval. Nog steeds een belangrijk carnavalsfeest, maar alvast geen Unesco-werelderfgoed meer. Die eer liet de stad aan zich voorbijgaan, nadat Unesco met sancties dreigde na de commotie over Joodse karikaturen op en rond de praalwagens. De Aalsterse carnavalsverenigingen lieten intussen al verstaan dat die karikaturen komende editie opnieuw getoond zullen worden. Als kritiek op de poging tot censuur, zo klinkt het daar.
Dat heeft drie professoren van verschillende Vlaamse universiteiten nu in de pen doen kruipen. Het gaat om professor Theologie Didier Pollefeyt (KU Leuven), Professor Vivan Liska van het Instituut Joodse Studies (UAntwerpen) en professor Hebreeuws Jodendom Klaas Smelik (UGent). (Het opiniestuk van de drie professoren vind je op demorgen.be)
"We willen geen censuur plegen, maar we willen wel wijzen op het gevaar van het verspreiden van dit soort anti-Joodse karikaturen. In het verleden is gebleken wat voor invloed die kunnen hebben op de opinie van gewone mensen", reageert professor Klaas Smelik in 'De Ochtend'.
"In de negentiende eeuw maar vooral in de tijd van het Derde Rijk, van Hitler-Duitsland werden dit soort karikaturen wijdverpreid om de mentaliteit van de mensen te veranderen en bij te brengen dat de Joden iets zijn wat slecht is", gaat Smelik verder. "Het verspreiden van deze beelden werkt in dezelfde zin als vroeger. Mensen krijgen een stereotiep beeld van Joden, met haar neuzen en dergelijke. Maar ook met geldkist, als degene die financieel de touwtjes in handen hebben. En met als doel de mensheid zoveel mogelijk uit te buiten."
Laat zien dat het gaat om vervalsingen van de werkelijkheid, Joden waren geen woekeraars
Dat de Joodse karikaturen op Aalst Carnaval zullen zijn, kunnen de professoren niet tegenhouden. Ze richten hun schrijven dan ook aan de media. Ze vragen om de beelden van de praalwagens niet of genuanceerd te tonen. "De media mag ze tonen, maar dan wel geplaatst in de historische context van antisemitisme. Het gaat erom dat als je deze karikaturen laten zien zonder dat je zegt wat de gevolgen zijn die deze hebben gehad voor het Joodse volk in het verleden en het heden, dat je dan ongewild bezig bent met het verspreiden van anti-Joodse propaganda", aldus Smelik.
Ruikt dit naar censuur van de pers? "Nee", zegt de professor. "We zeggen enkel dat als je dit laat zien, laat dan zien dat dit gaat om vervalsingen van de werkelijkheid. Dat de Joden geen woekeraars waren, geen macht hebben over de financieën van de wereld. Anders doe je alsof wat wordt getoond toch stoelt op feiten in de werkelijkheid."
De Aalsterse carnavalsverenigingen vinden dit gewoon vrijheid van meningsuiting. Moet die context dan wel? "We mogen met alles lachen, behalve de Bende van Nijvel. Dat raakt de geschiedenis van Aalst zelf. Dan kan er plotseling niet gelachen worden. Het is opmerkelijk dat dan wel een uitzondering wordt gemaakt. We mogen niet vergeten wat er in België is gebeurd tijdens de oorlogsjaren."
Beluister het gesprek met Klaas Smelik in 'De Ochtend':
Ombudsman
De ombudsman van VRT NWS, Tim Pauwels, is niet tegen de oproep van de professoren, maar "journalisten moeten wel hun werk kunnen doen": "Alles moet getoond kunnen worden als het gaat om informatie, dat is ons werk", zei Pauwels in 'De Wereld Vandaag'. "Het is dan de opdracht van de journalist om de controverse uit te leggen. Hij of zij vertelt dan wat er aan de hand is en laat de beelden niet zomaar passeren."
We tonen het, maar niet meer dan nodig
Hoe onze redactie omgaat met de beelden van de praalwagens in Aalst is uiteindelijk een beslissing van de hoofdredactie, maar volgens Tim Pauwels is het redactiestatuut duidelijk: "Schokkende taferelen worden niet weggelaten. Ze mogen getoond worden, maar beperkt, niet meer dan nodig is om te informeren."
"We berichten nu eenmaal over de wereld zoals hij is. Als er geweld wordt gepleegd, of er is sprake van racisme of antisemitisme, dan toon je dat. Het is alleszins positief dat we hier bewust mee omgaan."
Bron: vrtnws.be en 'De Ochtend'
