Ga naar hoofdinhoud

Luister Live

Programma's

Select

Podcasts

Alles begint bij luisteren

Radio 1 Sessies

album van de week

classic album van de week

ontbreekwoordenboek

"Raymonds muziek luistert als een biografie"

vr 14 feb. - 5:24

Raymond van het Groenewoud stormt zijn zeventigste levensjaar binnen met een nieuwe plaat ‘Speel’, een fotoboek en de driedelige documentaire ‘Raymond!’ op één. Voor die reeks volgde muzikant en regisseur Karel Van Mileghem zijn onderwerp de voorbije drie jaar als een schaduw. Een schaduw voor wie Raymond en zijn getrouwen zich steeds meer openstelden. Het leverde een openhartig televisieportret op. Van Mileghem blikt terug op de samenwerking.
Raymond van het Groenewoud tijdens de Belpop-sessie

Als kind was Raymond van het Groenewoud mijn groot muzikale voorbeeld. Terwijl mijn leeftijdsgenoten door het dolle heen gingen op de 'Samsonrock', speelde ik luchtgitaar op 'Meisjes'. Uiteindelijk werd ik ook zelf muzikant.

Op mijn 8ste zag ik Raymond voor het eerst live, in De Werf in Aalst. Tijdens de pauze sloop ik de backstage binnen met mijn dagboek op zoek naar een handtekening. Ik herinner me het beeld van een artiest, alleen in zijn kleedkamer, starend in een - met peertjes omkaderde - spiegel. Raymond signeerde en ik vertrouwde hem toe dat ik net met gitaar was begonnen. Dolgelukkig liep ik terug de gang op en Raymond riep me na 'Niet opgeven, he!' Die woorden gonsden in mijn hoofd. Ze werden een sterkhouder in moeilijke momenten. Telkens als ik het even niet meer zie zitten, denk ik terug aan dat moment en vind ik jeugdige moed om door te gaan. Raymond was mijn eerste muzikale voorbeeld, maar de man zelf leren kennen was geen ambitie.

Raymond was mijn eerste muzikale voorbeeld

Tot begin 2017 mijn platenlabel Warner Music vroeg of ik Raymond enkele dagen met de camera wilde volgen in de studio. Nietsvermoedend onstond er tijdens die opnames een wederzijdse klik. Bij een etentje kort daarop ontstond tussen het hoofdgerecht en het dessert het idee van een documentaire. Raymond zei aarzelend 'ja'. Maar goed, met die kleine 'ja' kon ik alvast aan de slag. Het vertrouwen dat hij me vrijwel meteen gaf, verbaasde me. Bij één van de eerste keren dat ik bij hem thuis was, vroeg ik of ik zijn fotoarchief kon inkijken. Even later liep ik door Brugge met vier volle winkelzakken met foto's. En zo ontstond er gaandeweg een camaraderie, waarin ik de mens en de artiest van dichtbij leerde kennen.

Raymond heeft de gave om elk muziekgenre naar zijn hand te zetten zonder dat het een stijloefening wordt. Om te beginnen is hij één van de pioniers van de Nederlandstalige rock. Zoals hij zelf ook zegt: het was begin jaren '70 geen evidentie om 'ik hou van je' op een rocksong te scanderen. En nadien bewees hij dat hij ook andere genres aankan: country, reggae, soul, Latin, calypso, Afrobeat, polka, tango, ... Allemaal passeerden ze de revue. Volgens mij is hij daardoor ook steeds verrassend gebleven.  

Raymond heeft de gave om elk muziekgenre naar zijn hand te zetten

Hij durft ook te doen wat niet hip is (hij kickt daar zelfs op): een twist (Vlaanderen Boven) schrijven wanneer iedereen met punkvesten rondloopt. Een chachacha uitbrengen wanneer de massa wazig new wavede. Of een gospel (Liefde voor muziek) uitbrengen terwijl de halve wereld Kurt Cobain aanbidt. Het straffe is dat het ook vaak dikke hits waren.

Hij durft ook te doen wat niet hip is (hij kickt daar zelfs op)

En dan is er die taal. Raymond zit op een andere golf. Het is moeilijk uit te leggen, maar hij denkt helemaal anders dan de meeste mensen. En de taal die hij ontwikkeld heeft, zit mijlenver boven het gemiddelde. Hij praat niet complex of verheven, maar apart. Hij gebruikt woorden op momenten dat je ze niet verwacht. Hij kan originele betekenissen geven aan simpele dingen. En het kost hem (schijnbaar) geen moeite. Taal is alles voor hem, daar starten ook de meeste van zijn liedjes, bij een flard tekst en dan waait er (al dan niet) een melodie binnen. Bij de meeste artiesten gaat het net andersom.Raymonds unieke taalgebruik stopt ook niet buiten het muzikale. Hij denkt zo, hij praat zo, hij e-mailt zo. Ik zou zijn mails van de voorbije jaren makkelijk kunnen bundelen tot een poëtisch boek.

Door hem van zo dichtbij te leren kennen, zag ik (deels) welke complexe puzzel hem gevormd heeft. Het zit 'm (naast zijn onmiskenbaar muzikaal en taalkundig talent) in een bijzondere mix: Raymond is Nederlander en heeft het Hollandse cabareteske van thuis uit meegekregen. Hij is joods langs moeders kant, en heeft die speciale humor geërfd. Hij is ook Belg (geworden), waarin zijn veel stillere, introverte kant zich heeft ontwikkeld.

Bovenal, Raymond kan zich niet conformeren met de heersende maatschappij, hij zal altijd dichtbij zichzelf blijven staan, zijn hart en goesting volgen, los van alle mogelijke consequenties. Om zichzelf te blijven in zijn moeilijke jeugd, leefde hij ook letterlijk in een fantasiewereld, tot hij besefte dat muziek zijn roeping was.

Raymond kan zich niet conformeren met de heersende maatschappij, hij zal altijd dichtbij zichzelf blijven staan

Raymond heeft het kind in zich nooit losgelaten. Het is mooi om te zien welke jeugdige pretoogjes hij nog steeds heeft. Ik had ook nooit het gevoel dat ik met een man van bijna 70 op schok was, hij leek wel een leeftijdsgenoot.

Er schuilt een rocker in hem, een clown, maar evengoed een weemoedige einzelgänger, een laffe held en een hevige minnaar van de liefde. En al die aspecten vertokt hij via zijn muziek. Als je Raymond echt wil begrijpen, luister gewoon aandachtig naar zijn hele repertoire. Alles, maar dan ook alles, zit er in.

Karel Van Mileghem
Regisseur - Muzikant

Meer informatie over de documentaire 'Raymond!' vind je op een.be

Lees ook:

Lees ook:

Blijf op de hoogte

Ontdek de beste podcasttips, beluister het meest recente nieuws en doe mee aan exclusieve acties.

Volg ons op
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Jobs

Privacy

Gebruiksvoorwaarden

Heb je een vraag?

Contact

Wedstrijdreglement

Logo UitInVlaanderenLogo Cim Internet