Reclameblokken niet meer doorspoelen op tv: wat betekent dat voor jou en waarom doen de zenders dat?

Wat is het nieuwe reclamemodel?

De Vlaamse tv-zenders hebben een akkoord gesloten om allemaal op dezelfde manier om te gaan met reclame bij uitgesteld tv-kijken. Bij een opgenomen programma zal je aan het begin van het programma een reclameblok te zien krijgen van één minuut dat je niet kunt doorspoelen. De reclameblokken tijdens het programma zal je wel nog kunnen doorspoelen.

Bij "terugkijk-tv" (dat zijn programma's die je tot zeven dagen na uitzending kunt opvragen) kan de reclame in het programma niet doorgespoeld worden. Het programma zelf zal je wel kunnen doorspoelen.

Welke tv-zenders doen mee?

Alle Belgische tv-zenders zullen op termijn in het model stappen. In een eerste fase zal dit ingevoerd worden bij de programma's van VTM, VTM 2, VTM 3, VTM 4, VTM GOLD, Play 4, Play 5, Play 6 en Play 7. Maar later zullen ook Eén, Canvas en de Franstalige tv-zenders volgen.

Aangezien VRT en RTBF geen commerciële omroepen zijn, moeten zij wel nog bekijken hoe dit past binnen de beheersovereenkomst die zij afgesloten hebben met de overheid. VRT en RTBF krijgen belastinggeld om tv-programma's te maken en kunnen niet zomaar onbeperkt inkomsten halen uit reclame.

De VRT wil dit reclamemodel wel ondersteunen, maar binnen de grenzen van wat is toegelaten op vlak van commerciële communicatie. "Uiteraard zal tijdens de programma's van de VRT geen reclame getoond worden", zegt Frederik Delaplace, de CEO van de VRT.

Wanneer zullen de telecomoperatoren het model invoeren?

De zenders kunnen dit reclamemodel niet invoeren zonder hulp van de telecomoperatoren. Telenet is de eerste operator dit het zal invoeren, maar anderen, zoals Proximus, zullen volgen.

Telenet zal dit geleidelijk invoeren vanaf eind september. In eerste fase zijn alle klanten die digitaal tv kijken via de nieuwste Telenet TV box aan de beurt. Dat gaat over 10 procent van de klanten die digitaal tv kijken via Telenet. Later in 2022 volgen alle andere digitale­televisieklanten. De update gebeurt automatisch op de decoder en geldt ook voor kijken op een tweede scherm via bijvoorbeeld Chromecast of via de Telenet TV-app.

Met andere operatoren, zoals Proximus, voeren de zenders nog gesprekken over de timing.

Zal ik minder voor mijn digitale tv-abonnement moeten betalen?

Dat is niet het geval. Telenet zal wel de dienst waarbij je tv-programma's zeven dagen na uitzending kan terugbekijken gratis aanbieden aan klanten die overgeschakeld zijn op het nieuwe model.

VIA, de koepel van televisiezenders, maakt zich sterk dat ook andere telecomoperatoren, zoals Proximus, een soortgelijke dienst gratis zullen aanbieden als compensatie.

Heeft dit ook gevolgen voor de gratis online streamingplatformen van de zenders?

Bij gratis online streamingplatformen, zoals VTM Go en Go Play, worden de meeste programma's al vooraf gegaan door verplicht te bekijken reclame.

Bij VRT NU zijn er ook soms reclameboodschappen te zien, maar die kun je meestal overslaan. Dat overslaan zal op termijn niet meer kunnen.

Waarom doen de zenders dit?

Reclame-inkomsten zijn de belangrijkste inkomstenbron voor commerciële tv-zenders. Maar omdat we minder reclame kijken, moeten reclamespots vaker lopen tot ze voldoende kijkers bereikt hebben. Daardoor kunnen zenders in totaal minder reclamezendtijd verkopen.

Tegelijk besteden adverteerders hun budgetten ook steeds meer online bij internationale digitale giganten zoals Facebook en Google, waar ze hun campagnes naar specifieke doelgroepen kunnen richten. Doordat de tv-zenders reclame-inkomsten verliezen, hebben ze minder geld om te investeren in bijvoorbeeld eigen tv-programma's.

"Het is door reclame te kijken dat we mee televisie mogelijk maken", zegt docent reclameleer Tim Smits (KU Leuven). "Veel van de reclame-inkomsten staan ook echt onder druk. Als je ziet dat veel mensen dan uitgesteld gaan kijken en reclames doorspoelen, dan krijgen de adverteerders het wat benauwd. En als zij het benauwd krijgen, dan krijgen de zenders die reclameplaats aanbieden het ook benauwd."

Door mensen nu te verplichten om naar reclame te kijken als ze uitgesteld televisie kijken, willen de zenders naar eigen zeggen de eigen programma's die ze maken betaalbaar houden voor de consument.

Is mensen verplichten om reclame te consumeren efficiënt?

Volgens Tim Smits, docent reclameleer aan de KU Leuven, is dit niet de ideale manier om mensen bloot te stellen aan reclame. "We blijven vastzitten in een vrij oubollige soort van televisiereclame. Je zou die reclame ook kunnen aanpassen, zodanig dat dit efficiënter werkt voor wie de reclame gewoon doorspoelt."

"Wanneer je reclame doorspoelt op televisie ben je redelijk aandachtig naar die televisie aan het kijken, omdat je het reclameblok op het juiste moment wilt stoppen. Je hebt dus je ogen op het scherm. Dat is veel beter dan wat twintig of dertig jaar geleden gebeurde, wanneer mensen tijdens het reclameblok gewoon weggingen van de tv om naar het toilet te gaan of iets uit de koelkast te gaan halen."

"Daar zouden reclamemakers veel beter op kunnen inspelen door bijvoorbeeld hun slogan of merk langer in beeld te houden, zodat ook de kijker die doorspoelt de boodschap meekrijgt. Dat is beter dan mensen gedwongen bloot te stellen aan reclame die ze eigenlijk niet willen zien."

Welke gevolgen kan dit hebben voor ons kijkgedrag?

"Het kan zijn dat sommige mensen nu definitief hun abonnement op Telenet of Proximus gaan opzeggen", zegt Tim Smits, docent reclameleer aan de KU Leuven. "Maar de alternatieven kosten ook geld. Veel Vlaamse gezinnen hebben nu al een abonnement op een betalende streamingdienst, zoals Netflix, Disney+, Streamz of Spotify. En wie gratis wil kijken, bijvoorbeeld via YouTube, moet er ook vaak verplichte reclame bij nemen."

"We horen nu vooral de mensen die zich "gepakt" voelen in hun kijkgedrag. Dat zijn mensen die bewust veel programma's opnemen om de reclameblokken te kunnen doorspoelen. Maar heel veel mensen doen dat ook niét. Die vinden het te veel gedoe om die reclames door te spoelen en zitten ze gewoon uit, zoals ze zouden doen als ze lineair tv-kijken. Dat merk je zelfs bij jongere generaties. Iedereen spoelt wel eens door en ze denken allemaal dat ze heel veel doorspoelen, maar als je dan echt nakijkt hoeveel ze doorspoelen, dan blijkt dat slechts een fractie van de reclamespots te zijn."

Hoe kan ik Vlaamse programma's zien zonder verplichte reclame?

Telenet en Proximus bieden nu al de mogelijkheid aan om tegen betaling on demand Vlaamse programma's te bekijken zonder reclame. Ook op het betalende streamingplatform Streamz kun je Vlaamse programma's bekijken zonder reclame.

"Er zijn al mogelijkheden om reclamevrij te kijken" - "De wereld vandaag" had een gesprek met Wendy Van den Broeck, professor media-economie aan de VUB en columnist Noël Slangen.

Bron: vrtnws.be en De wereld vandaag