'Wordt Tunis het Gdansk van de Arabische Wereld?' vroegen wij ons goed anderhalve maand geleden af. Die vraag kan vandaag nog niet finaal beantwoord worden, maar we spreken tegenwoordig toch al over de dominorevolutie.
Laten we nog wat verder teruggaan in de revolutionaire geschiedenis, en ons de vraag stellen of een revolutie - in de politieke zin van het woord - tot meer vrijheid en democratie leidt.
De moeder aller politieke omwentelingen is - allemaal samen - de Franse Revolutie (1789). Wat heeft die de gewone man (m/v) gebracht? De monarchie werd vervangen door een republiek. De standenmaatschappij - de macht en de privileges van adel en geestelijkheid - werd weliswaar teruggedrongen, maar toch vooral ten gunste van de geletterde burgerij. De onderste bevolkingslaag werd er nauwelijks beter van. En de constitutionele en ideologische veranderingen gingen gepaard met burgeroorlog en veel terreur. Bovendien kende Europa na de Franse Revolutie een periode van oorlog die 23 jaar duurde. Omdat nogal wat Europese regimes voor het het domino-effect vreesden.
Wat de grote revoluties uit de 20e eeuw betreft - Rusland 1917, China 1949, Iran 1979 - mogen we toch stellen dat die niet resulteerden in regimes die een groot respect aan de dag legden voor democratie en vrijheid.
Bon. Is het westers enthousiasme over de dominorevolutie gerechtvaardigd? Of is het immanent aan politieke revoluties dat ze na het verdrijven van een dictator tot een autocratisch regime leiden? Misschien moeten we met z'n allen Animal Farm maar eens herlezen?
Lees en beluister ook
-
Wie wordt de volgende?
-
Wordt Tunis het Gdansk van de Arabische Wereld?
-
Le cri du peuple
-
De Franse revolutie was een vulkaanuitbarsting en werd erdoor veroorzaakt