"We beschermen wel onze eigen longen, maar we maken winst door onze vervuilende diesel aan de Afrikanen te verkopen"

Uit een studie van de Zwitserse ngo Public Eye bleek in september 2016 al dat bedrijven op grote schaal giftige olie naar West-Afrika exporteren. Het rapport geeft aan dat er diesel is die in Europa niet gebruikt mag worden omdat die te vervuilend is, er zit te veel zwavel in. Die vuile diesel wordt wel volop uitgevoerd naar de West-Afrikaanse landen. De uitvoer ervan gebeurt vanuit de havens van Antwerpen en Rotterdam. De ngo roept België en Nederland op om de uitvoer te verbieden. 

"Volgens de Afrikaanse normen mag de diesel daar wel gebruikt worden", zegt Wouter Van Besien, Vlaams Parlementslid en fractieleider voor Groen in de gemeenteraad van Antwerpen.

Toen het rapport uitkwam, zeiden veel politici: we vinden dit erg, maar we kunnen er niets aan doen. De Nederlandse minister van Buitenlandse Handel Liliane Ploumen heeft dat ook gezegd

"Om die reden is die ngo samen met de Nederlandse milieubeweging naar het Centrum voor Internationaal Milieurecht (Center for International Environmental Law) gestapt. Dat Centrum heeft nu een juridische analyse gemaakt waarin staat dat het wel tegen het internationaal recht is. Zij maken kort gewag van het algemeen humanitair recht en de mensenrechten dat je de gezondheid moet beschermen. Maar ze gaan nog dieper in op de conventies van Bazel en Bamako die gaan over export en import van gevaarlijk afval en op basis van die conventies is het illegaal." Lidstaten die hun handtekening onder de conventie van Bazel gezet hebben, mogen geen gevaarlijk afval exporteren. En de conventie van Bamako stelt dat producten, die niet aan de eisen van het land van herkomst voldoen, niet geïmporteerd mogen worden.

"Vuile diesel beschouwen als afval, niet als brandstof"

"Ik denk dat de kern is dat we die vuile diesel moeten beschouwen als afval en niet als brandstof", stelt Van Besien. "Zolang het brandstof is, kan het gewoon verhandeld worden. Als je zegt: het is afval, dan kom je in een andere regelgeving terecht en komt het ook in Europese regelgeving terecht. Dan moet Europa ook in de gaten houden dat het daar goed verwerkt wordt en dat het de leefomgeving niet vervuilt."

De sleutel is eigenlijk de politieke wil. Hier wordt een juridische grondslag gelegd. Nu moet je het willen

"En dat is de grote vraag, of dat zal gebeuren. Toon Wassenberg, mijn collega van SP.A in Antwerpen, heeft geprobeerd om in de gemeenteraad van Antwerpen een resolutie te stemmen dat de gemeenteraad niet wil dat die vuile diesel nog wordt geëxporteerd. De gemeenteraad van Amsterdam heeft ons dat voorgedaan enkele maanden geleden. En dan zie je dat de fracties van de N-VA en Open VLD er niet wensen in mee te stappen," stelt Van Besien.

Volgens Van Besien is het grote probleem dat iedereen naar elkaar wijst en dat er intussen niets gebeurt. "De industrie wijst naar de regelgeving. De haven van Antwerpen wijst naar de haven van Rotterdam. Vlaams minister-president Bourgeois (N-VA) wijst naar de Afrikaanse staten: zij moeten hun regelgeving veranderen. De bedrijven vinden dat de regels in heel Europa dan maar moeten wijzigen. We beschermen wel onze eigen longen, maar we gaan winst maken door vervuilende diesel aan de Afrikanen te verkopen. Dit is te cynisch. Dit moet stoppen. We hebben nu een juridisch platform om er werk van te maken. En ik roep de Vlaamse regering op om daar geen seconde mee te wachten."