"Spontane ontmoetingen worden erg geromantiseerd"

Met de sociale cohesie is het in Vinkt best goed gesteld. Het woonzorgcentrum en de lagere school richtten er de ‘rusthuisklas’ op. Het zesde leerjaar krijgt les in het woonzorgcentrum, en de bewoners schuiven mee aan in de klas.

“De kinderen doorkruisen iedere dag de leefruimte van de bewoners, wensen hen smakelijk eten en dan vertrekken ze naar de klas”, vertelt verzorgster Jolien. Ze richtte de klas samen met leerkracht Guido op.

Bewoners worden ook dagelijks betrokken bij de lessen. “Soms is er een hoofdrekenles die ze volgen, of een Franse les waarbij ze een aantal groepjes begeleiden”, vertelt Guido “Het gaat uiteindelijk om activiteiten die anders ook georganiseerd worden, die we een klein beetje anders organiseren zodat de bewoners erbij kunnen zijn”, gaat hij verder.

Het gaat uiteindelijk om activiteiten die anders ook georganiseerd worden, die we een klein beetje anders organiseren zodat de bewoners daarbij kunnen zijn

Jong en oud komen samen, en dat zorgt voor heel wat nieuwe vriendschappen. “Aan het einde van het schooljaar is het altijd uitvoerig afscheid nemen”, vertelt Jolien. Toch komen de kinderen tijdens de vakanties af en toe langs. “Vorig jaar waren er zelfs twee leerlingen die op woensdagnamiddag vrijwilligerswerk in het woonzorgcentrum deden”, gaat ze verder.

In het begin waren er enkele tegenstanders. “Het is een vernieuwing, en dan heb je in het begin echt believers, maar ook mensen die een beetje twijfelen”, vertelt Guido. “Want past zoiets wel goed in het leerplan?”. Ondertussen is er wel al heel wat meer enthousiasme. “Iedereen stapt mee in het verhaal, en ieder jaar zien we meer mensen initiatieven nemen”, aldus Guido.

Hoe kunnen andere gemeenten hun sociale cohesie versterken?

Volgens Pascale Debruyne, Onderzoeker aan de UGent, is vooral het gevoel van verbondenheid belangrijk. “We komen van tijden waarin mensen heel actief betrokken werden. Nu ontstaan er patronen van vereenzaming, omdat de netwerken niet meer zo stevig zijn als vroeger”, aldus Debruyne.

Dat kan je alleen maar oplossen door de drempel om elkaar te ontmoeten te verlagen. “Het is heel belangrijk dat je op de mensen afgaat, ze letterlijk uitnodigt en bij de hand neemt om ze naar een sportvereniging, jeugdvereniging te brengen”, vertelt Pascal.

En soms hebben we daarvoor een duwtje in de rug nodig. “Spontane ontmoetingen worden heel erg geromantiseerd. We zitten in een samenleving waar we allemaal steeds meer verschillen van elkaar. We hebben een andere etnische achtergrond, leeftijd, er is wel wat contrast tussen de steden en het platteland. Gewoon een bankje op een plein zetten waar bewoners elkaar kunnen ontmoeten, dat werkt niet altijd meer”.

Gewoon een bankje op een plein zetten waar bewoners elkaar kunnen ontmoeten, dat werkt niet altijd meer

De oplossing? Een gemeenschappelijk doel zoeken. “Wanneer mensen samen iets opbouwen, begint de bal pas te rollen, vertelt Debruyne. Dat kan volgens Debruyne bijvoorbeeld door een volkstuintje op te starten. “Dat lijkt heel banaal, samen prei en wortels kweken. Maar bewoners kunnen daar elkaar ontmoeten met wat ze kunnen”.

Buurten op den buiten

Ook de Koning Boudewijnstichting en de Vlaamse Landmaatschappij willen de sociale cohesie binnen gemeenschappen versterken. Dat doen ze met ‘Buurten op den Buiten’. Mensen met een lokaal initiatief kunnen er een subsidie vragen om hun project te ondersteunen.

Stefaan Geuens startte op die manier ‘Olmen ontmoet Olmen’ op. Een soort van culinaire blind-date. Dorpsgenoten die elkaar niet kennen, gaan via een ´Komen Eten´-formule eten bij anderen die willen koken en gastvrouw/heer willen zijn. Jonge gezinnen met kinderen gaan op bezoek bij oudere mensen, nieuwe inwoners tafelen bij echte Olmenaars, zonder onderscheid van rang of stand.