De Wereld Vandaag
Thuiswerkverplichting wordt waarschijnlijk afgebouwd: wat hebben de afgelopen twee jaren ons erover geleerd?
do 10 feb. - 7:04
Beluister het gesprek met Joni Delanoeije in 'De Wereld Vandaag' via Radio 1 Select
De nadelen
De afgelopen coronajaren hebben ons veel geleerd over thuiswerken. Waar het voorheen veelal vrijblijvend was, is telewerken via videoverbindingen, in je kot en ver weg van de collega’s voor velen een verplichte realiteit geworden. Vooral dat laatste - de verplichting - is een slechte zaak, zegt Joni Delanoeije van de onderzoekseenheid Work and Organisation Studies van de KU Leuven. Ze vindt het dan ook goed dat er een versoepeling zit aan te komen.
“Uit eerder onderzoek weten we dat de vrije keuze voor telewerk tot de allerbeste uitkomsten leidt. Dat telewerk nu vier dagen per week verplicht is, zorgt helaas voor een negatieve impact”, zo blijkt uit onderzoek van de voorbije twee jaar. Werknemers klagen er vooral over dat ze geen sociale band meer voelen, zowel met hun werkgever als met andere werknemers. Daarnaast geven ze ook aan dat ze net meer gaan werken. Dat heeft twee oorzaken: omdat het resultaat van hun werk niet zichtbaar genoeg is gaan en omdat ze de pendeltijd die wegvalt gaan invullen met werk. In beide gevallen gaan werknemers dus overcompenseren.
Uit eerder onderzoek weten we dat de vrije keuze voor telewerk tot de allerbeste uitkomsten leidt
De voordelen
We mogen ons echter niet blindstaren op deze bevindingen, waarschuwt Delanoeije, want de afgelopen twee jaren bevonden we ons in een heel specifieke situatie waarbij er veel aan thuiswerk werd gedaan terwijl onze sociale contacten buiten het werk ook wegvielen. Dat straalt ook af op het gevoel dat we hebben bij ons werk. Het wordt een ander verhaal als we naar de toekomst van telewerk kijken, na corona, als we weer volop sociale contacten buiten het werk kunnen hebben.
Voor dat nieuwe tijdperk is er zowel bij werknemers als werkgevers een grote vraag om thuiswerk blijvend mogelijk te houden. Uit onderzoek blijkt dat de helft van de werknemers aangeeft dat ze willen blijven thuiswerken. Eén op de drie wil dat minstens drie dagen per week blijven doen, weet Delanoeije.
Uit onderzoek blijkt dat de helft van de werknemers aangeeft dat ze willen blijven thuiswerken
Daartegenover staat dat 16 procent van de werknemers nu hun bekomst hebben van dat telewerk en nooit meer wil thuiswerken. 8 procent geeft aan dat ze in de toekomst net altijd wil thuiswerken.
Volgens Delanoeije hebben de afgelopen twee jaren aangetoond wat een systemische shift kan teweegbrengen. “Zaken waarvan we van tevoren dachten dat ze absoluut niet mogelijk waren - zoals van thuis werken voor bepaalde functies - werden plots wel mogelijk. Voor vele mensen zijn daar heel voordelige effecten naar boven gekomen. Het is die groep mensen die wil blijven thuiswerken."
(lees verder onder de foto)
Concept 'werk' krijgt andere betekenis
Delanoeije denkt dat werknemers door deze grote verandering ook moeten nadenken hoe ze het concept van werk in de toekomst zullen invullen. Want ook bij de werkgevers gaat het beide kanten op: bedrijven die alle werknemers weer op kantoor willen krijgen langs de ene kant en bedrijven die thuiswerk willen toelaten om tegemoet te komen aan de veranderende wensen van de werknemers.
Wederzijds vertrouwen
De eerste reflex, om terug te keren naar het oude beleid, wordt vooral gestuurd vanuit wantrouwen, zegt Delanoeije. Volgens de onderzoekster moeten zij durven denken aan een fundamenteel nieuwe manier van werken, waarbij de plaats waarop iemand werkt er veel minder toe zal doen.
Daarbij is het belangrijk dat er wederzijds vertrouwen is. “Pas als er geen overmatige controle is en er een vrije keuze is, kunnen mensen de positieve effecten van telewerk ervaren.”
Pas als er geen overmatige controle is en er een vrije keuze is, kunnen mensen de positieve effecten van telewerk ervaren
Het belang van teamgeest
“Belangrijk hierbij is dat hier niet op het individuele niveau van de werknemer gedacht mag worden, maar op het niveau van het team en van de hele organisatie. De afspraken moeten intrinsiek gedragen worden, zowel door de werknemer, de directe leidinggevend als de brede cultuur van de organisatie. Want pas dan kom je tot een ontspannen gevoel. Dan zijn de voordelen van tijds- en plaatsonafhankelijk werken heel positief.”
Veranderende realiteit
Werkgevers die zich in de ongeziene zoektocht naar getalenteerd personeel willen onderscheiden, zullen volgens Delanoeije ook een groot concurrentieel voordeel hebben als ze na corona ook thuiswerk toelaten.
“Voor de coronasituatie merkten we dat de opkomende generatie van de millennials al meer aandacht hechtten aan de work-life balance en meer flexibiliteit. De voorbije twee jaar hebben we gemerkt dat dat nog veel belangrijker is geworden, ook bij andere generaties.” Bedrijven die niet inspelen op deze veranderende realiteit dreigen snel achteruit te gaan.
Beluister het gesprek met Joni Delanoeije in 'De Wereld Vandaag' via Radio 1 Select
Bron: vrt.nws en 'De Wereld Vandaag'