"Twijfelachtig dat de strenge integratievoorwaarden van de Vlaamse regering de toets met de grondwet doorstaan"

Asielzoekers zullen tijdens hun asielprocedure geen rechten voor kindergeld opbouwen, nieuwkomers moeten minstens 10 jaar in ons land verblijven (waarvan 5 jaar onafgebroken) vooraleer ze toegang krijgen tot de Vlaamse zorgverzekering en ze zullen voortaan ook moeten betalen voor hun inburgeringstraject: het zijn enkele maatregelen die de nieuwe Vlaamse regering wil invoeren om het "toegangsticket" voor nieuwkomers in Vlaanderen "duurder" te maken.

Stroken die plannen wel met de grondwet? Professor aan de universiteit Antwerpen en expert in socialezekerheidsrecht Freek Louckx heeft zo zijn twijfels. "Artikel 23 van ons grondwet garandeert bescherming op vlak van gezondheid en sociale bijstand", zegt hij in 'De Wereld Vandaag'.

Grondwettelijk Hof

"De hoogste rechtscolleges van ons land verbinden daaraan een standstillverplichting. Dat betekent dat het bestaande niveau van bescherming niet zomaar mag dalen. Er moeten grondige redenen van algemeen belang voor zijn. Anders gezegd: het beleid aanscherpen en rechten verminderen moeten een toets doorstaan."

"Als de Vlaamse regering deze maatregelen in decreten (de naam van wetten op Vlaams niveau, red.) omzet, kan een procedure voor het Grondwettelijk Hof worden ingeleid. Het Hof zal dan nagaan of het om een aanzienlijke vermindering van rechten gaat en zo ja, of die vermindering gerechtvaardigd is. Zo niet, dan wordt het decreet vernietigd."

Precedent

Op dit punt is er een opvallend precedent, meent Louckx. Begin dit jaar vernietigde het Grondwettelijk Hof een maatregel met betrekking tot de inkomensgarantie voor mensen die geen pensioenrechten hebben opgebouwd. "Daarvoor wou de Vlaamse regering een verblijfsvoorwaarde invoeren waarbij mensen 10 jaar in ons land moesten verblijven, waarvan 5 jaar onafgebroken, een voorwaarde die analoog is aan wat de nieuwe Vlaamse regering plant."

"Het Grondwettelijk Hof heeft die plannen aan artikel 23 van de grondwet getoetst en concludeerde dat ze niet gerechtvaardigd waren. De verblijfsvoorwaarde is toen vernietigd. Vanuit dit perspectief is het twijfelachtig dat de aangekondigde maatregelen van de nieuwe Vlaamse regering de toets wél zullen doorstaan."

"De bescherming van artikel 23 geldt voor alle Belgen én voor iedereen die wettig op ons grondgebied verblijft. Het artikel maakt geen onderscheid tussen wie hier al 2 jaar is of al 5 jaar. Het geldt ook voor asielzoekers voor zover zij hier wettig zijn. Ook zij kunnen zich op artikel 23 beroepen."

"Wereldvreemde rechters"

Wisten de onderhandelaars van de nieuwe Vlaamse regering dan niet dat de maatregelen mogelijk zullen sneuvelen voor het Grondwettelijk Hof? "Dat moet u aan hen vragen. Ik ga ervan uit dat zij goed zijn geïnformeerd zijn."

"Het is speculeren, maar misschien maakt het deel uit van een bredere politieke strategie waarbij de nieuwe Vlaamse regering symbolische maatregelen aankondigt waarna men later kan beweren dat de rechters die ze vernietigen wereldvreemd zijn of dat een boze Belgische instelling stokken in de wielen steekt. Op deze manier valt met een juridisch wankele maatregelen alsnog politieke winst te boeken."

Beluister het gesprek met Freek Louckx via Radio 1 Select (Je vindt er de meest recente fragmenten van Radio 1)

Bron: vrtnws.be en 'De Wereld Vandaag'

Lees ook: