Ga naar hoofdinhoud

Luister Live

Programma's

Select

Podcasts

Alles begint bij luisteren

Radio 1 Sessies

album van de week

classic album van de week

ontbreekwoordenboek

Interne Keuken

Van gamers tot neonazi's: deze westerse vrijwilligers nemen het op tegen IS

za 23 dec. - 3:03

Wanneer jihadisten terugkeren uit Syrië, treedt justitie hard op. Veel minder bekend of vervolgd zijn de Syriëstrijders die vertrekken om tégen IS te gaan vechten: van oorlogsveteranen tot neonazi’s. “Zij worden amper berecht, terwijl ze soms gaan vechten om wel heel lugubere redenen”, zegt onderzoeker Simon De Craemer.
In Syrië vechten mensen van 39 nationaliteiten aan de zijde van Koerdische milities tegen IS.

In de thesis van Simon De Craemer, waarmee hij net naast de Scriptieprijs greep, worden 366 namen genoemd. Namen van anti-jihadisten: Syriëstrijders die niet aan de zijde van IS vechten, maar ertegen. Wie zijn die ‘andere Syriëstrijders’ en wat is hun motivatie?

“Het gaat om vrijwilligers van 14 tot 67 jaar”, vertelt Simon De Craemer in Interne Keuken. “Veelal mannen, maar ook 16 vrouwen. Ik vond 39 nationaliteiten, van Belgen tot Japanners en Argentijnen, die naar het Midden-Oosten vertrekken om langs de zijde van de Koerdische milities IS te bestrijden. Het overgrote merendeel zijn Britten en Amerikanen.”

Van veteranen tot opportunisten

“Vaak gaat het om veteranen, die hun draai niet vinden in het gewone burgerleven. Zij kennen geen ander leven dan het militaire leven en willen de kennis en de vaardigheden die ze opgedaan hebben in het leger inzetten tegen een vijand zoals IS.”

Ook gamers reizen naar Syrië. Die kennen enkel conflict en oorlog van op de playstation en keren snel terug

“Sommige strijders hebben een ideologische of politieke motivatie. Maar je hebt ook opportunisten, die boekendeals sluiten à la ‘How one ordinary Brit went to war’. Of je hebt grote gamers, die conflict en oorlog enkel kennen van op hun Playstation en snel weer terugkeren.”

“Er zitten ook avonturiers bij. Mensen die gewoon achterop in een pick-up truck met een machinegeweer door de Syrische woestijn willen scheuren terwijl ze naar Black Sabbath luisteren.”

IS is de personificatie van het kwaad, de ideale vijand voor wie een paar moorden wil gaan plegen in het Midden-Oosten

“Anderen hebben een meer lugubere redenen. Die willen een paar moorden gaan plegen in het Midden-Oosten. IS is daarvoor de ideale vijand. Voor veel mensen zijn die de personificatie van het kwaad, waar een soort moreel gewag van gemaakt wordt van een vijand die bijna niet goed te praten valt – net zoals we misschien doen met de nazi’s.”

Van neonazi’s tot anarchisten

“Er vechten extremisten mee, zowel links als rechts.”

“Aan de rechterzijde heb je neonazi’s. De oprichter van de Zweedse neonazipartij, bijvoorbeeld, die een paar jaar geleden opgepakt is omdat hij het Arbeit Macht Frei-poort in Auschwitz gestolen had, vocht mee in christelijke milities.”

Neonazi's zien zichzelf als moderne kruisvaarders

“Neonazi’s gebruiken een soort van kruisvaartsymboliek, vergelijkbaar met het manifest van Anders Behring Breivik. Zij willen sterk de clash tussen west en oost, tussen het christendom en de islam benadrukken.”

“Op die manier heb je steeds het risico dat wanneer zij terugkeren, ze ook hier hun neonazi-ideologie verder uitdragen.”

“Aan de linkerzijde heb je anarchisten. De leider van een Spaanse verbannen marxistisch-leninistische partij, bijvoorbeeld, die nu in de cel zit wegens het bezit van explosieven.”

“Ook daar heb je leden die benadrukken dat het om een internationale strijd gaat en dat het niet stopt bij Syrië. Als een van de anarchisten nu morgen zegt dat hij er genoeg van heeft en hij blaast een financiële toren op, zullen de anderen dat toejuichen.”

Non-beleid

Dan is de vraag maar: hoe gaat justitie om met zo’n strijders die terugkeren? “Daar is een heel inconsistent beleid rond. Een non-beleid, zelfs.”

“Als je kijkt naar het land dat het strengst optreedt, het Verenigd Koninkrijk, dan zie je dat ze sommigen arresteren en verhoren, maar anderen helemaal niet arresteren. Nog anderen worden juridisch wel iets ten laste gelegd.”

“Heel vaak, als die mensen wel vervolgd worden, dan worden ze vervolgd onder het wettelijk kader van jihadisme. Onder wetten die dus bedoeld zijn voor jihadisten, wat ze uitdrukkelijk niet zijn.”

“De publieke opinie keert zich op dat moment ook vaak tegen de openbare aanklager. Mensen halen aan dat er een internationale coalitie is om IS-leden te neutraliseren en dat is exact wat die vrijwilligers doen. Waarom vervolgen?”

We focussen te veel op jihadisten en houden er te weinig rekening mee dat er ook risico’s bestaan bij anti-jihadisten

Dat anti-jihadisten amper berecht worden, houdt volgens De Craemer nochtans risico’s in. “We focussen misschien iets te veel op jihadisten en houden er te weinig rekening mee dat er ook risico’s bestaan bij anti-jihadisten”, luidt de conclusie van zijn scriptie.

Herbeluister de uitleg van Simon De Craemer hier vanaf de zesde minuut.

Lees ook:

Blijf op de hoogte

Ontdek de beste podcasttips, beluister het meest recente nieuws en doe mee aan exclusieve acties.

Volg ons op
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Jobs

Privacy

Gebruiksvoorwaarden

Heb je een vraag?

Contact

Wedstrijdreglement

Logo UitInVlaanderenLogo Cim Internet