Ga naar hoofdinhoud

Luister Live

Programma's

Select

Podcasts

Alles begint bij luisteren

Radio 1 Sessies

album van de week

classic album van de week

ontbreekwoordenboek

De Ochtend

Van kazerne en blikfabriek tot trekpleister: stadsexperimenten in Vilvoorde en Hoboken

zo 30 jun. - 6:16

In Vilvoorde organiseren bewoners een zomer lang sociale en culturele activiteiten in een verlaten militair domein. En in Hoboken krijgt een oude blikfabriek een nieuwe invulling. Twee experimenten om een verloederd stadsdeel nieuw leven in te blazen.
Asiat-site

Ten noorden van Vilvoorde ligt een bijzonder domein van 5 hectare, grenzend aan de Zenne, met uitzicht op twee koeltorens van een elektrische centrale. Het “Arsenaal der Instrumenten en Apparatuur voor Telecommunicatie”, kortweg Asiat, was de plek waar het Belgisch leger onder meer apparatuur voor militaire telecommunicatie maakte en onderhield.  Luitenant-kolonel op rust Werner Van Mullem was hier gelegerd tot in de jaren 80. Hij herkent de gebouwen amper, door het hoog opgeschoten groen. “Het was de tijd van de CCC (de extreemlinkse terreurbeweging, red.) en de waakzaamheid was groot. In mijn laatste jaar werd ik vier keer ’s nachts uit mijn bed gebeld”.

In 2008 ging het arsenaal  dicht; daarna werden er een poosje vluchtelingen in ondergebracht en ook een Freinetschool. Maar het grootste deel van de tijd gebeurde er niets meer, vertelt Vilvoords burgemeester Hans Bonte. “Het was verworden tot een stadskanker. Zeker toen de laatste toezichter van defensie wegbespaard was, werd de plek voor alles gebruikt wat niet koosjer was.”

"Stadsmakers"

In 2018 kocht de stad Vilvoorde “den Asiat” om er op termijn gemeenschapsvoorzieningen in onder te brengen, zoals bijvoorbeeld een nieuwe school. Maar in afwachting daarvan is de Asiat-site deze zomer van de creatievelingen. Onder de noemer “stadsmakers” konden burgers of organisaties hun eigen plannen voorstellen en vormgeven. “Laat ons hier een experimenteerzone van maken, in functie van een definitief planningsproces dat een paar jaar gaat duren,” zegt burgemeester Hans Bonte.

We brengen de mensen naar de site en de site geven we weer aan de mensen

Annelies Van der Donckt, voor de stad Vilvoorde verantwoordelijk voor strategische projecten inzake stadsontwikkeling:  “We geven de site nu al terug aan de stad en de bewoners, in plaats van de boel af te sluiten zodat niemand er in kan, in afwachting van de definitieve bestemming. Ik noem het experimentele stadsontwikkeling”.  

De oproep voor stadsmakers viel niet in dovemansoren. Het resultaat is “De zomer van Asiat” met een veelheid aan activiteiten in een heel spannende omgeving: grote hangars, overgroeide paadjes, open ruimte en zelfs bos.

Onder de loden hitte geeft Nida Serra een vijftiental perken met kruiden en groenten water. “Ons project is een openbare moestuin, om de stad richting klimaatneutraal te sturen. We werken zo ecologisch en duurzaam mogelijk en hopen op termijn een groter stuk grond in gebruik te kunnen nemen.” Nog meer groene vingers: deze zomer vertrekken wandelingen en fietstochten vanuit de Asiat-site, georganiseerd door de natuurvrienden van “The hedge”.

We planten een zaadje deze zomer

Barbara Gatz werkte een paar maanden aan de riante ruimte "Het kwartier", waar de hele zomer allerlei workshops doorgaan, van brood bakken tot naaien met recupstof, maar ook relaxatie. “Wij planten dit weekend een zaadje in Vilvoorde, en we hopen dat het uitgroeit tot een mooie boom of een rozenstruik.” Rode Duivel Yannick Carrasco organiseert er met zijn Vilvoordse vrienden streetsoccer; er is ruimte zat om te skaten en er zijn zomerkampen voor kinderen.

Mensen met autisme moeten zich altijd aanpassen aan de anderen, wij willen de rollen eens omdraaien

Een heel bijzonder tijdelijk project is “Embrasse”, een koffiebar die wordt uitgebaat door mensen met autisme. Voor de klant is dat wennen. Als je koffie wil moet je met een vlagje zwaaien, een opneemboekje invullen, met een jeton betalen. Achter de bar is alles uiterst helder ingericht. “We willen het de mensen met autisme zo makkelijk mogelijk maken,” zegt Kaatje Van den Steene. Katrien Vander Weyde voegt eraan toe: “We gaan ervan uit dat mensen met autisme zich constant aanpassen aan de maatschappij, en we zouden de rollen graag eens omdraaien”. Op de achterkant van de menukaart krijgt de klant een hoop informatie. De vrijwillige werkkrachten in de koffiebar zijn mensen met autisme, voor wie een gewone studie of baan te hoog gegrepen is.

En wat na de zomer van Asiat? In september vindt er het festival voor elektronische muziek, architectuur en kunst Horst plaats, dat verhuist vanuit Holsbeek. “Zij plannen zelfs kunst in en op de koeltorens,” meldt burgemeester Bonte.  In ieder geval wordt na de zomer bekeken welke initiatieven aanslaan en gaat het stadsbestuur van Vilvoorde verder op zoek naar partners om de Asiat-site voor een langere periode te beheren.

De blikfabriek van Hoboken

Ook in Hoboken, in Antwerpen, bloeit er iets in een oude industriële site. In de in 2013 gesloten vestiging van het verpakkingsbedrijf Crown is sinds kort de “Blikfabriek” gestart, een tijdelijk project om “een bruisende trekpleister” te maken in een wijk waar verder niet zoveel te beleven valt, zegt verantwoordelijke Joris Goorden.

De site is eigendom van een privé-projectontwikkelaar. In afwachting van de bouw van woningen komt er voor minimaal zes jaar een creatieve en sociale invulling, onder meer een kringwinkel, ruimte voor sport en exposities, beginnende bedrijfjes… Dit weekend gaat het buurtcafe "Cantin" open, grotendeels gebouwd met recupmateriaal uit de fabriek. Van 2 tot en met 21 juli is de dansvoorstelling “Fase” van Anne Teresa De Keersmaeker op muziek van Steve Reich te zien, in de grote loods van de fabriek waar ooit blikken voor melkpoeder en verf werden gemaakt.

Stad of privé?

“Tijdelijke bestemmingen zijn geen nieuw fenomeen,” verduidelijkt de Vilvoordse stadsplanner Annelies Van der Donckt. “Het gebeurt vaak in samenwerking met privé-ontwikkelaars die al weten wat ze gaan doen met een plek, maar eer het zover is  andere activiteiten laten gebeuren door verenigingen of “stadsmakers”, zoals ook bijvoorbeeld de “Kruitfabriek” in Vilvoorde."

"Asiat is anders. Het verschil is dat de stad eigenaar is en zelf kan bekijken wat ze wil, en dus niet afhankelijk is van de goodwill van een private ontwikkelaar. Anderzijds is het ook moeilijker voor een stad, omdat ze hoe dan ook zelf investeringen moet doen. Zeker voor Vilvoorde, met beperkte middelen.” 

Eerst van de zomer genieten op een merkwaardige locatie, in een soort stadsjungle tussen de vroegere militaire gebouwen in Vilvoorde. “Mijn lievelingsplekje is het stooklokaal,” zegt Van der Donckt, “dat is bijna een kapel met oude ketels en machines.”

Bron: De Ochtend en VRT NWS

Beluister het volledige gesprek:

Lees ook

Lees ook:

Blijf op de hoogte

Ontdek de beste podcasttips, beluister het meest recente nieuws en doe mee aan exclusieve acties.

Volg ons op
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Jobs

Privacy

Gebruiksvoorwaarden

Heb je een vraag?

Contact

Wedstrijdreglement

Logo UitInVlaanderenLogo Cim Internet