Van valse vaccins tot "huisdesinfectie" als smoes voor inbraak: criminelen in Europa maken gebruik van coronacrisis

Bij de start van de coronacrisis had Europol er al voor gewaarschuwd: er zouden nieuwe vormen van "coronacriminaliteit" opduiken. En dat is ook gebeurd. "De legale economie is misschien vertraagd, maar de criminaliteit niet", zegt directeur van Europol Catherine De Bolle in "De Ochtend" op Radio 1. "Criminelen hebben echt geprofiteerd van wat zich voordeed. Het had vooral een invloed op cybercriminaliteit, namaak en eigendomsdelicten."

Criminele bendes hebben echt ingespeeld op de coronacrisis. Zo werden meteen een aantal phishingmails verspreid, valse mails die echt lijken met als doel geld te ontfutselen. "Er werd ingespeeld op het tekort aan medisch materiaal, zoals mondmaskers. Individuele burgers kregen dat soort phishingmails", zegt De Bolle. Maar de cybercriminaliteit schakelde ook snel een versnelling hoger. "We zien vandaag complexe cyberaanvallen, vaak gericht naar ziekenhuizen of grote bedrijven die medisch materiaal vervaardigen. Vorige week zijn er in Frankrijk nog 500.000 mondmaskers gestolen uit een vrachtwagen", aldus De Bolle.

Daarnaast is er ook heel wat namaak in omloop. Vals medisch materiaal bijvoorbeeld, maar ook valse voedingsmiddelen, nu meer mensen voedsel online kopen. En het gaat nog verder. "Online worden er ook frauduleuze vaccins tegen het coronavirus aangeboden", zegt De Bolle. "Die worden meestal geproduceerd in China of India. Ik wil toch nog even duidelijk maken dat er géén vaccin bestaat. Ofwel zal je niks opgestuurd krijgen, ofwel een product dat schadelijk is voor de gezondheid."

Sinds de start van de vele lockdowns in Europa, was het aantal woninginbraken drastisch gedaald. Mensen waren meer thuis, en door minder verkeer vielen rondtrekkende bendes sneller op. Maar sinds enkele weken is ook dat tij weer gekeerd. "We zien de laatste weken weer een stijging, onder meer omdat er meer mogelijkheden zijn om de grens over te steken", zegt De Bolle. En ook daar wordt handig gebruik gemaakt van de crisis. "We zien dat vaker eenzelfde truc wordt gebruikt om een huis binnen te geraken: de criminelen zeggen dat ze het huis komen desinfecteren. Maar eigenlijk roven ze je huis leeg. Mensen zijn nog steeds goedgelovig", aldus De Bolle.

Meer online kindermisbruik

Volgens Europol is de opmerkelijkste criminaliteit in deze tijd evenwel het online kindermisbruik. Daar zijn ontzettend veel meer gevallen van. "Sommige lidstaten melden tot 2 keer meer online kindermisbruik, andere tot 6 keer meer", zegt De Bolle. Europol vraagt dan ook om alert te zijn. "Preventie is zeer belangrijk, maar ook het melden van verdachte zaken. Het is belangrijk dat je de hulpdiensten verwittigd wanneer je geconfronteerd wordt met kindermisbruik via het internet, zodat die kunnen zoeken naar de daders."

Europol ziet 2 gevolgen van de coronacrisis voor online kindermisbruik. "Kindermisbruikers hebben genoeg tijd om op zoek te gaan naar materiaal om te downloaden. En anderzijds heb je kinderlokkers die gebruik maken van het feit dat veel kinderen alleen achter hun computer zitten. Zij proberen met hen in contact te komen en zelfs af te spreken", zegt De Bolle. De rol van ouders is hier dan ook cruciaal. "Wanneer je kind op de leeftijd is gekomen dat het alleen op het internet mag, is het belangrijk dat je ermee praat en wijst op de gevaren van het internet", aldus De Bolle.

Glazen bol

Wat de toekomst van de criminaliteit in Europa nog zal brengen, is uiteraard moeilijk te voorspellen. Maar Europol heeft voormalige crisissen bestudeerd, zoals de financiële crisis van 2007-2008, om te bekijken waar de focus op zou kunnen liggen de komende tijd. "Toen hebben we gezien dat criminele organisaties sterker geworden zijn naarmate de legale economie het moeilijker had. Er zal dus nu ook veel geld in omloop zijn door de coronacriminaliteit. En dat moet witgewassen worden", zegt De Bolle.

"Daarnaast zien we ook dat nationale overheden en Europa subsidies voorzien om de economie een boost te geven, maar je ziet dat criminele organisaties zullen proberen om ook subsidies te kunnen opstrijken", gaat De Bolle verder. Het zijn 2 zaken waar Europol de focus nu op zal leggen. "Wat ons verder ook zeer verontrust is dat na een crisis mensen zich vaker in zwakkere situaties bevinden. En dan zouden ze vatbaarder kunnen zijn voor radicalisering", aldus Catherine De Bolle van Europol.

Beluister hier het gesprek met directeur Europol Catherine De Bolle in "De Ochtend"

Bron: vrtnws.be en De ochtend