"Vereenzamen is net zo ongezond als roken"

"Het is echt wel zo dat de meeste mensen zich enorm snel en verregaand hebben aangepast aan de maatregelen. Met het mooie weer willen mensen dan vaker naar buiten gaan en is het niet evident om fysieke afstand te  houden. Dat wekt al snel onbegrip op bij andere mensen en we horen al snel dat het om 'onwil' gaat, maar je moet verder kijken dan dat", aldus Phalet.

"Probeer het gedrag van mensen te begrijpen: het is vakantie, het is mooi weer en ieders structuur is weggevallen. Er is geen school, mensen hebben verlof, het is mooi weer en mensen willen dan buiten komen en andere mensen zien. Mensen zijn dan ook sociale dieren." Phalet benadrukt ook dat niet iedereen in dezelfde situatie zit: woon je in een klein appartement of een groot huis, heb je een tuin of kan je niet buiten, woon je alleen of met een gans gezin? Dat bepaalt allemaal hoe je met de regels omgaat. "Ga dus niet te snel met de vinger wijzen", vraagt Phalet, "want op die manier gaan we mensen tegen elkaar opzetten in plaats van samen de afstand te bewaren."

Ongelukkige term

"Ik vind 'social distancing' ook een beetje een ongelukkige term", gaat Phalet verder. "Ja, we hebben afstand nodig van elkaar, maar mensen hebben ook nood aan sociaal contact. Mensen moeten sociaal kunnen verbinden, maar wel binnen de regels van afstand houden."

Verbinden in plaats van bedreigen

Toch beginnen de maatregelen steeds meer door te wegen en wordt het moeilijker om binnen te blijven en afstand te bewaren. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat we de komende weken toch goed doorkomen?

"Door heel sterk repressie te benadrukken en het negatieve gedrag van mensen, zoals die BBQ, neer te schrijven, schiet je het doel voorbij", zegt Phalet. "Wat je nodig hebt om mensen mee te krijgen, is verbinding in plaats van met de vinger te wijzen."

Hoogleraar Phalet benadrukt ook dat mensen niet steeds een arm nemen als hen een vinger wordt aangeboden. "De meeste mensen zien echt wel de ernst van de situatie en gedragen zich ook naar die situatie. Je mag niet te optimistisch zijn en moet mensen uitleggen waarom de huidige maatregelen er zijn, maar het helpt niet om mensen te bedreigen."

Nieuwe rituelen

Hoe kunnen we dan zorgen voor verbinding? "Sociaal contact is een heel belangrijke, menselijke behoefte die nu andere vormen moet krijgen, maar daarom zeker niet minder belangrijk wordt. We moeten die sociale relaties nu op een nieuwe manier onderhouden en voeden. Dat vraagt veel van mensen, maar je ziet wel tekenen van verbinding: kijk maar naar de nieuwe rituelen die ontstaan zoals elke avond op hetzelfde uur een applaus geven voor de zorgsector".

Ook met verbinding kun je mensen 'in het gareel houden': "We moeten uitleggen waarom de maatregelen zo belangrijk zijn en we moeten samen waken over het naleven van de maatregelen. En als we samen actief en creatief blijven op zoek gaan naar sociaal contact met afstand, kunnen we ervoor zorgen dat mensen niet vereenzamen, want vanuit sociaal psychologisch standpunt is vereenzamen net zo ongezond als roken."

Beluister het volledige interview: