Verenigde Staten en Verenigd Koninkrijk bannen Russische olie, kan Europa volgen?

Beluister het gesprek met Moniek de Jong in 'De Wereld Vandaag' via Radio 1 Select 

De vrijwel onmiddellijke Amerikaanse ban op Russische olie- en andere fossiele brandstoffen is een reactie op de Russische invasie in Oekraïne en wordt breed gesteund in de Amerikaanse politiek over de partijgrenzen heen.

"Het betekent dat Russische olie niet langer welkom zal zijn in Amerikaanse havens. Het Amerikaanse volk brengt op die manier een krachtige slag toe aan de oorlogsmachine van de Russische president Poetin", aldus de Amerikaanse president Biden. Hij gaf meteen ook aan dat die maatregel de energieprijzen zal doen stijgen. Iets wat de Amerikaanse burgers dus zullen voelen in hun portemonnee. "Maar vrijheid verdedigen zal geld kosten", stelt Biden. Ongeveer tegelijkertijd kondigde ook Londen aan dat het eind dit jaar stopt met de invoer van Russisch gas.

Amerikaanse ban raakt Rusland 

De Amerikaanse ban zal Rusland wel degelijk pijn doen, denkt onderzoekster en energie-experte Moniek de Jong (UGent). "Het is slechts een klein percentage dat Rusland exporteert naar de Verenigde Staten, maar we hebben het dan wel over vijf procent. Dat is dus wel een begin. Al zit er ook een voordeel aan voor Rusland, want dit gaat de prijs van olie doen stijgen."

"Ik denk dat president Biden voor deze maatregel heeft gekozen omdat hij weet dat dit Rusland hard kan raken. En ik vermoed dat hij ook denkt dat dit eventueel de Europese lidstaten ook zal doen bewegen om een importban aan te kondigen", zegt onderzoekster De Jong.

Ik denk dat president Biden voor deze maatregel heeft gekozen omdat hij weet dat dit Rusland hard kan raken

Quid Europa?

En daar zit meteen een angel in het verhaal. Amerika produceert zelf heel wat olie en gas en is dus een heel stuk minder afhankelijk van import uit Rusland dan Europa. Dat de VS geen Russische olie meer zal invoeren is besproken met Europa. "Ik begrijp dat heel wat bondgenoten ons voorbeeld wellicht niet zullen volgen", verklaarde de Amerikaanse president Biden.

De Europese Commissie heeft vandaag nochtans wel degelijk aangekondigd dat het versneld onafhankelijk wil worden van gas uit Rusland. Maar de plannen zijn minder drastisch dan wat de Amerikanen nu beslist hebben.

De Commissie maakt zich sterk dat het door een aantal ingrepen de vraag naar Russisch gas voor het einde van dit jaar met twee derde kan verminderen. "Maar ik denk dat dat niet haalbaar is binnen die termijn", stelt onderzoekster Moniek de Jong. "Er zijn beperkingen als het aankomt op alternatieven, op de infrastructuur om het op te vangen en op de energie-efficiëntie."

"Het lijkt er op alsof Europa er nooit eerder over heeft nagedacht", dixit De Jong. "Dat terwijl er wel degelijk al lang over wordt gesproken, maar met de Russische invasie zijn een heleboel Europese landen bereid geworden om te praten over iets waar ze vroeger niet over wilden onderhandelen. Russisch gas is bijvoorbeeld voor Duitsland altijd een no deal geweest om daarover te praten. Nu is dat allemaal mogelijk geworden. Dat geeft wel wat opties aan de Europese Commissie om nu eindelijk die afhankelijkheid van Russisch gas definitief af te bouwen."

Het lijkt er op alsof Europa er nooit eerder over heeft nagedacht

Alternatieven

Wat zijn dan de alternatieven voor dat Russische gas? "Vloeibaar gas. Dan kijken we naar landen als Qatar of de Verenigde Staten. Ook import via pijpleidingen uit Noorwegen, Algerije of Azerbeidzjan. Dan heb je ook nog biogas, meer energie-efficiëntie, meer connecties tussen de landen en meer hernieuwbare energie. Daar zetten ze op in", weet Moniek de Jong.

Al is dat natuurlijk voor de langere termijn. Op korte termijn is Europa wel nog afhankelijk van Russisch gas. En dat geeft de Russische president Poetin de kans om ermee te dreigen de gaskraan helemaal dicht te draaien. "Binnen enkele dagen zouden we dan merken dat er geen gas meer komt. Er ligt wel nog gas in de opslagen en de winter loopt nu ten einde, dus dat lukt wel. Maar de herbevoorrading zal een probleem worden en de prijzen zullen gaan stijgen. Dus we zouden onze vraag naar gas moeten aanpassen om ervoor te zorgen dat alles draaiende blijft."

Beluister het gesprek met Moniek de Jong in 'De Wereld Vandaag' via Radio 1 Select

Bron: vrtnws.be en 'De Wereld Vandaag'

Lees ook