Verhofstadt waarschuwt dat "no deal" mogelijk blijft: "We mogen geen enkel risico nemen"

De eerste horde is genomen. Gisteren keurde de Britse regering na vijf uur onderhandelen het ontwerpakkoord voor de brexit goed, dat afspraken vastlegt over de manier waarop Groot-Brittannië en Europa uiteen kunnen gaan. Omstreeks kwart na 20 uur kwam de Britse premier tevoorschijn van achter de glimmende zwarte deur van haar ambtswoning Downing Street 10: "Ik geloof met mijn verstand en mijn hart dat deze beslissing het beste is voor het hele Verenigd Koninkrijk", zei ze stellig.

Ook Guy Verhofstadt, de fractieleider van de Europese liberalen en coördinator van de Brexit-stuurgroep, is enthousiast met deze eerste stap. "We hebben ervoor gezorgd dat de eengemaakte markt niet wordt verstoord", vat Verhofstadt de deal samen. Wanneer er geen verdere afspraken worden gemaakt, zal het Verenigd Koninkrijk binnen de douane-unie blijven en worden er dus geen invoertaksen geheven wanneer goederen de grens oversteken. Noord-Ierland leunt dan zelfs nog iets dichter aan bij Europa en blijft ongeveer deel van de interne markt.

"Er komt een lange overgangsperiode, die kan lopen tot einde 2021. Als er intussen geen akkoord is gevonden, hebben we nu deze 'backstop', een 'verzekeringspolis'", legt Verhofstadt uit. "Daarom is het document ook zo lang, om die afspraken heel gedetailleerd te beschrijven. De douane-unie die we dan zouden krijgen is er een waarin de Britten alle ecologische regels, sociale regels, regels over belastingsbeleid moeten blijven volgen."

Grenzen

De meest netelige kwestie was misschien wel de grens tussen Ierland en Noord-Ierland. Wanneer Groot-Brittannië de Europese Unie verlaat, liggen de grenzen veelal op zee. Enkel tussen Noord-Ierland en Ierland zal er een landsgrens komen, en niemand wou daar opnieuw grenscontroles, of een zogenomede "harde grens".

Dit akkoord lijkt ons een waterdichte garantie dat er geen grens komt tussen Noord-Ierland en Ierland.

"Dit akkoord lijkt ons een waterdichte garantie dat er geen grens komt tussen Noord-Ierland en Ierland", gelooft Verhofstadt. "Noord-Ierland blijft min of meer deel van de interne markt." Dat is een nauwere relatie dan de rest van Groot-Brittanië, en dat zorgt voor tweespalt binnen het Verenigd Koninkrijk. Komt er dan in principe geen grens tussen Schotland, Wales en Engeland enerzijds en Noord-Ierland anderzijds? Daarop heeft Verhofstadt een verrassend antwoord. "Dat is dan het gevolg van de beslissing van de Britten om eruit te stappen."

Rechten

Wat staat er nu nog op het programma? Aan de Europese zijde zullen de Europese leider eind november (vermoedelijk 25 november) samenkomen om het akkoord te "formaliseren", tweette voorzitter van de Europese Raad Donald Tusk.

Daarnaast moet de concrete uitwerking van het akkoord verder in gaten worden gehouden, zegt Verhofstadt. "Hoe wordt dit in de praktijk ingevoerd? Wij willen absoluut zeker zijn voor we stemmen in het Europees parlement dat de rechten van EU-onderdanen in het Verenigd Koninkrijk hun rechten behouden", zegt hij. "En dat alles ook volgens een soepele procedure verloopt. Daarvoor kijken we de komende maanden nog naar het ministerie van Binnenlandse Zaken in Groot-Brittannië."

We hebben van in het begin aan een no deal-scenario gewerkt.

Na de Britse regering moet ook het Britse parlement het akkoord nog goedkeuren. En dat lijkt de olifant in de kamer. Premier May zal vandaag al overgeleverd worden aan een spervuur van vragen in het parlement. De Democratic Unionist Party (DUP), de Noord-Ierse partij die het minderheidskabinet van Theresa May steunt, geeft al aan dat ze in het parlement tegen het akkoord zullen stemmen. Het wordt nagelbijten of May daarnaast nog een meerderheid kan overtuigen om het akkoord goed te keuren.

Wat met het grote doemscenario dat de Britse regering het akkoord verwerpt? Is de Europese Unie dan voorbereid op een zogenoemde "no deal", waarbij Groot-Brittannië de Europese Unie verlaat op 29 maart 2019, zonder enige afspraak? "Het Britse parlement moet nu zijn verantwoordelijkheid opnemen. Als ze dat niet doen, stevenen we af op een no deal. Dan krijg je alsnog een harde brexit", zegt Verhofstadt. Maar ook daar is de EU op voorbereid. "We hebben van in het begin aan een no deal-scenario gewerkt", maakt Verhofstadt hard. "We mogen geen enkel risico nemen, maar ik hoop dat het gezond verstand zal zegevieren."

Bron: vrtnws.be en 'De Ochtend'