Ga naar hoofdinhoud

Luister Live

Programma's

Select

Podcasts

Alles begint bij luisteren

Radio 1 Sessies

album van de week

classic album van de week

ontbreekwoordenboek

De Ochtend

Verontschuldigingen en "gestolen kunstschatten": paus Franciscus aangekomen in Canada voor "boetetocht"

ma 25 jul. - 4:22

Paus Franciscus is, ondanks de pijn in zijn knie, naar Canada gereisd voor een zevendaags bezoek. Tijdens die "boetetocht" wil de paus het land "genezen en verzoenen". Voor veel inheemse groepen is het bezoek van de paus Franciscus erg belangrijk. Duizenden inheemse kinderen kwamen er in de negentiende en twintigste eeuw om het leven in christelijke kostscholen.
Paus

Tijdens die periode werden ook veel inheemse kunstschatten ontvreemd en in het Vaticaan opgeslagen. Een van de minst bezochte collecties van het Vaticaan wordt zo plots erg belangrijk tijdens zijn bezoek.

"Ik zal een boetetocht maken waarvan ik hoop dat die kan bijdragen tot het pad van herstel en verzoening", zei paus Franciscus ongeveer een maand geleden toen hij zijn reis naar Canada aankondigde. De paus maakt die reis om zijn excuses aan te bieden aan de inheemse gemeenschap voor "het kwaad dat ze hebben geleden". De paus verwijst daarmee naar de ontdekking van massagraven in de buurt van vroegere katholieke kostscholen.

De laatste ontdekking van een naamloos graf in Canada dateert uit juni 2021. Toen werden 182 anonieme graven ontdekt vlak bij een internaat voor inheemse kinderen dat tot de jaren zeventig bestuurd werd door de katholieke kerk. Eerder die maand werden 751 anonieme graven ontdekt op de site van een voormalige residentiële school in Saskatchewan. Enkele weken daarvoor waren de stoffelijke resten van zo'n 200 kinderen aangetroffen op een soortgelijke school in Brits-Columbia, een provincie in Canada.

"Meer dan 10.000 doden"

In de negentiende en twintigste eeuw werden meer dan 150.000 inheemse kinderen gedwongen om naar christelijke scholen te gaan. Zo probeerde men destijds de invloed van ouders en familie op de cultuur en de religie in te perken. Het doel hiervan was om hen te kerstenen (bekeren tot het christendom) en hen te integreren in de "reguliere samenleving".

De leefomstandigheden in de katholieke kostscholen waren erg slecht. Bewoners werden er gedwongen om hun eigen taal en cultuur af te leren. Vaak ging dat gepaard met fysiek en seksueel geweld. Een onderzoekscommissie concludeerde dat ruim drieduizend kinderen zijn omgekomen in de scholen, vaak door ondervoeding of infecties. Waarschijnlijk ligt het werkelijke cijfer nog veel hoger.

Murray Sinclair, een voormalig rechter en hoofd van de onderzoekscommissie, schreef in een email dat hij geloofde dat het werkelijke aantal doden ver boven de tienduizend zou liggen. Het sterftecijfer in sommige scholen lag ook erg hoog, tot soms zelfs 60 procent van de kinderen. De sterfgevallen werden zelden of nooit gedocumenteerd, de lichamen werden anoniem begraven.

Gestolen kunstschatten
In die periode nam de Canadese overheid heel wat voorwerpen in beslag die gebruikt werden voor traditionele ceremonies en rituelen. Sommige van die voorwerpen zijn ook in het Vaticaanmuseum beland. Volgens het Vaticaan waren die voorwerpen geschenken aan paus Pius XI.

Toch willen veel lokale organisaties die artefacten nu terug. Volgens Gloria Bell, assistent-professor aan de afdeling kunstgeschiedenis en communicatiestudies van McGill University, neemt het Vaticaan op die manier een loopje met de waarheid. "Wanneer men de term geschenk gebruikt, verzwijgt men een deel van de geschiedenis. We moeten ons durven afvragen hoe die culturele eigendommen in het Vaticaan zijn terechtgekomen."

Internationale standaarden over de teruggave van dergelijke inheemse artefacten werden bovendien vastgelegd door de Verenigde Naties.  Die VN-verklaring stelt dat naties religieuze en spirituele eigendommen moeten teruggeven als die zonder toestemming in beslag werd genomen.

Diepe wonden

De Canadese overheid bood in 2008 al haar excuses aan voor het schoolsysteem, maar op de "historische spijtbetuiging" van het Vaticaan bleef het wachten tot april dit jaar. Tot op vandaag zijn de wonden nog erg diep en blijft de kloof tussen de Canadese bevolkingsgroepen erg groot. Dat wordt onder meer duidelijk in de achtergestelde positie van de Inuit en First Nations. Inheemse vrouwen zouden volgens een studie uit 2019 dertien keer zoveel kans lopen om vermoord te worden of vermist te raken. Ook de levensverwachting bij inheemse vrouwen ligt gemiddeld 5 tot 7 jaar lager.

De "boetetocht" van Franciscus naar Canada is er dus één van groot belang voor vele lokale gemeenschappen. Ook voor Franciscus zelf wordt de reis een grote opgave. De paus sukkelt al eventjes met zijn gezondheid. De laatste jaren mankte hij al wat en had hij last van zenuwpijnen. Omwille van zijn pijnlijke knie wordt de paus nu ook rondgevoerd in een rolstoel.

Bron: vrtnws.be en De ochtend

Lees ook:

Blijf op de hoogte

Ontdek de beste podcasttips, beluister het meest recente nieuws en doe mee aan exclusieve acties.

Volg ons op
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Jobs

Privacy

Gebruiksvoorwaarden

Heb je een vraag?

Contact

Wedstrijdreglement

Logo UitInVlaanderenLogo Cim Internet