Ga naar hoofdinhoud

Luister Live

Programma's

Select

Podcasts

Alles begint bij luisteren

Radio 1 Sessies

album van de week

classic album van de week

ontbreekwoordenboek

Nieuwe Feiten

Viraal filmpje over vaccinruzie op vliegtuig is geacteerd

di 9 nov. - 8:56

Een virale internetvideo toont hoe een vrouw op een vliegtuig weigert plaats te nemen naast een niet-gevaccineerde man, en uiteindelijk het vliegtuig wordt uitgezet nadat de piloot ingrijpt. De beelden zijn erg populair bij tegenstanders van coronavaccinatie. Maar het incident is niet echt gebeurd: het gaat om een geacteerd filmpje, gemaakt voor een influencer op Facebook.
Actrice Diana Winter.

Een blonde vrouw in een blauwe outfit maakt ruzie met een stewardess. Ze wil niet plaatsnemen op haar zitplaats, want de man naast haar is niet gevaccineerd. Tot de piloot van het vliegtuig tussenbeide komt en de vrouw de les leest: “Niemand zal gediscrimineerd worden op mijn vlucht”, zegt hij, en “Gevaccineerd of ongevaccineerd: we moeten elkaar respecteren. [...] Verlaat alstublieft het vliegtuig.” De lastige passagier wordt uiteindelijk door een beveiligingsagent weggeleid terwijl alle andere passagiers spontaan in applaus uitbarsten.

Een video van deze scène gaat al dagenlang viraal op sociale media. Op Facebook is een bepaalde versie van de video al 23 miljoen keer bekeken, een upload op TikTok zelfs al 35 miljoen keer.

De beelden zijn wat schokkerig. Het tafereel lijkt op een incident dat spontaan gefilmd is door een medepassagier met een smartphone. Maar wat we zien, is niet echt gebeurd: alle personen in beeld zijn acteurs. Sommige reacties op de video beseffen dat en noemen het "duidelijk geacteerd", maar heel wat andere mensen delen de video in de veronderstelling dat hij authentiek is.

Het filmpje is vooral populair bij tegenstanders van de coronavaccins of van coronapaspoorten. Ze noemen de piloot een held en ze bedelven de klagende passagier onder allerlei scheldwoorden. Het Nederlandse videoplatform Café Weltschmerz, dat bekend staat voor het delen van coronadesinformatie en complottheorieën, wijdde er een artikel aan in de sectie "Nieuws". De conservatieve Amerikaanse jongerenorganisatie Turning Point USA deelde de video op YouTube.

Wie maakte het filmpje?

De video vinden we terug met een eigen pagina op de filmdatabase IMDb - "Covid Flight" blijkt de titel. Daar zien we bijvoorbeeld dat de piloot gespeeld wordt door acteur Sean Pogmore en de lastige passagier door actrice Diana Winter. De productiemaatschappijen heten "JPC Film" en "Make Smart Cool".

Op de socialemediakanalen van productiemaatschappij JPC Film staat een foto die is genomen achter de schermen van de opnames. Ook de regisseur van de video deelde op Instagram een selfie met de acteurs.

De video blijkt opgenomen in een Boeing 737 op de luchthaven van Bournemouth in het Verenigd Koninkrijk. Die locatie wordt normaal gebruikt voor de opleiding van vliegtuigpersoneel.

Maar in dit geval gaat het niet om een trainingsvideo.

De executive producer en initiatiefnemer is namelijk een zekere Prince Ea. Hij is een socialmedia-influencer uit de VS met 18 miljoen Facebook-volgers. Op zijn Facebook-pagina vinden we de beelden in hun vroegste versie terug, online geplaatst op 1 november.

Prince Ea - echte naam: Richard Wiliams - staat bekend voor zijn virale video's die op sociale media miljoenen kijkers bereiken. Hij is een rapper, dichter, filmmaker en activist die in 2018 nog getipt werd in de "30 Under 30"-lijst van beloftevolle educators door zakenblad Forbes.

Waarom worden dergelijke filmpjes gemaakt?

Geënsceneerde video's zoals deze worden exclusief gemaakt voor sociale media, in een poging om viraal te gaan. Men kiest onderwerpen waarvan men denkt dat die gaan scoren, vaak ook inspelend op de actualiteit. De makers hanteren, voor het "realistische" karakter, bewust een stijl die imiteert hoe een bewakingscamera of een toevallige voorbijganger dergelijke beelden zou maken.

Een ander voorbeeld van een Prince Ea-video die al eerder viraal ging, toont bijvoorbeeld hoe een jonge vrouw ternauwernood gered wordt van een ontvoering nadat bij het uitgaan een verdovend middel aan haar drankje wordt toegevoegd. Over die video schreven Britse journalisten van FullFact een factcheck om duidelijk te maken dat het om acteurs ging. Ook hier geloofden heel wat mensen namelijk dat het echte beelden waren.

"Entertainment"

Moeten de makers van dergelijke video's niet duidelijker aangeven dat het om acteurs gaat? Dat gebeurt soms wel, maar niet consequent, en niet altijd zo duidelijk. Wanneer je bijvoorbeeld boven een video leest dat hij "enkel voor entertainment-doeleinden" bedoeld is, is dat eigenlijk een disclaimer om te verwittigen dat het om fictie gaat.

Maar een dergelijke waarschuwing valt vaak niet te zien wanneer mensen hun videostream op Facebook bekijken. En wanneer andere internetgebruikers de video downloaden en vervolgens verspreiden op andere platformen, verdwijnt de context al helemaal.

Bij dit filmpje over de vaccinruzie valt in de bewerkingsgeschiedenis op Facebook bijvoorbeeld te zien dat Prince Ea er aanvankelijk een boodschap bijschreef over "gevaccineerden en ongevaccineerden". Pas na drie uur werd dat gewijzigd - en ook toen pas kwam de waarschuwing dat het om "entertainment" ging.

Wat is het doel van dergelijke video's?

Enerzijds zit er achter een deel van de video's zeker een oprechte bedoeling om "advies" te verspreiden. De sociale media van Prince Ea vormen een stroom aan video's vol adviezen, tips, aanbevelingen en life hacks. Thema's waar hij zich eerder al over uitsprak, zijn onder meer politiegeweld, klimaatverandering, depressie, relaties, voeding, pestgedrag, enzovoort.

Maar anderzijds blijft het natuurlijk een influencer, die vooral viraal wil gaan, volgers bijwinnen en geld verdienen. Prince Ea is bovendien betrokken bij een academie en pr-agentschap - "Viral Impact Studios" - dat diensten aanbiedt als reclamebureau.

Is de video over de vaccinruzie - en de boodschap erachter - de oprechte eigen mening van de maker? Of is het een staaltje propaganda dat inspeelt op de impulsen van goedgelovige antivaxers? We stelden Prince Ea daarover vragen, maar ontvingen geen antwoord.

In ieder geval: virale Facebook-video's zijn niet altijd wat ze lijken, en worden geregeld professioneel geënsceneerd. En hoewel ze naar eigen zeggen gemaakt zijn voor "entertainment", blijken ze ook een geschikte manier om politieke en maatschappelijke boodschappen te verspreiden.

Beluister het gesprek met factchecker Rien Emmery in 'Nieuwe Feiten' via Radio 1 Select

Bron: vrtnws.be en 'Nieuwe Feiten'

Geïnteresseerd in meer factchecks? Je vindt ze hier:

Lees ook:

Blijf op de hoogte

Ontdek de beste podcasttips, beluister het meest recente nieuws en doe mee aan exclusieve acties.

Volg ons op
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Jobs

Privacy

Gebruiksvoorwaarden

Heb je een vraag?

Contact

Wedstrijdreglement

Logo UitInVlaanderenLogo Cim Internet