Luisteraar Winnie (51) maakt zich zorgen over haar broer die 3 jaar geleden gescheiden is. “De scheiding heeft diepe sporen nagelaten” schrijft ze. “Hij maakt wel opnieuw plannen, maar hij heeft het vaak over eenzaamheid”
Winnie probeert hem dan tips te geven, maar komt vaak niet verder dan "kom buiten" of "probeer andere mensen te ontmoeten". Of ze nodigt haar broer uit voor een etentje: “Dat helpt even, maar ook niet echt.”
“Ik voel me zo machteloos. Wat kan ik doen om mijn broer te helpen?”
Rika Ponnet: "De pijn van eenzaamheid is vergelijkbaar met die van ernstige fysieke pijn"
“Eenzaamheid is iets diep pijnlijks” reageert Rika Ponnet. “Hersenonderzoek heeft aangetoond dat eenzaamheid een vergelijkbare pijn is met ernstige fysieke pijn.” Ze begrijpt dan ook waarom Winnie zich zo machteloos voelt ten opzichte van haar broer die ze duidelijk graag ziet.
“Alleen leven en alleen zijn is ook bedreigend voor mensen” zegt Ponnet. “Het is evolutionair bepaald: we zijn sociale wezens en hebben de groep en het gevoel van verbondenheid nodig. Vroeger was een mens alleen een vogel voor de kat.“ Al wil dit uiteraard niet zeggen dat iemand die single is per definitie last heeft van eenzaamheid. “Het ene valt niet samen met het andere. Maar in dit verhaal nu wel.”
Ponnet ziet ook vrij vaak dat mensen die zich eenzaam voelen op zoek gaan naar invullingen op korte termijn: “Denk bijvoorbeeld aan troost-eten, troost-drinken of troost-seks. Dat geeft dan even een goed gevoel, maar zorgt nadien heel vaak voor een nog dieper gevoelde eenzaamheid.”
“Je moet niet iets doen voor de eenzame, laat de eenzame iets doen voor jou”
Hoe kan Winnie haar broer helpen? “Goedbedoelde adviezen zoals ‘kom wat vaker buiten’ of ‘je moet je ervoor openstellen’ zijn vaak heel pijnlijk” zegt Ponnet. Ook een eenzame bij je thuis uitnodigen, wat op zich een mooie intentie is, is niet altijd de beste oplossing. Haar advies? “Je moet niet iets doen voor de eenzame, laat de eenzame iets doen voor jou. Want eenzaamheid is in veel gevallen niet alleen een gebrek aan gezelschap. Het is ook, op een veel dieper niveau, het gevoel dat mensen hebben dat ze niet van betekenis zijn voor anderen.”
Eenzaamheid is in veel gevallen niet alleen een gebrek aan gezelschap. Het is ook het gevoel niet van betekenis te zijn.
“Je ziet dat ook bij oudere mensen. Wat geeft betekenis aan hun leven? Niet zitten wachten tot er bezoek komt, want dat geeft hen vaak nog een kleiner of slechter gevoel.”
Wat je dus wel kan doen? Iemand vragen om je te helpen met je verhuis bijvoorbeeld. “Dat is een veel betere manier om iemand een krachtig gevoel te geven.”
Lees verder onder de foto
