Vraag het aan Rika: "Mijn man heeft een fysieke beperking en is altijd moe, maar met zijn vrienden uitgaan kan hij wel"

De vraag van deze week komt van Inge uit Gent. Zij schrijft in haar mail: “Mijn man heeft een fysieke handicap als gevolg van een ongeval tien jaar geleden. Daardoor is hij altijd moe en kan hij niets verdragen van de kinderen.”

“Mijn hart breekt als hij roept tegen de kinderen, dat verdienen ze niet”, gaat ze verder. “Mijn man doet ook niets in het huishouden want hij is altijd vermoeid. Maar in het weekend kan hij wel uitgaan met zijn vrienden tot in de late uurtjes.”

“Hij aanvaardt volgens mij zijn beperkingen niet. Ik denk dat hij best eens met een psycholoog kan gaan praten, maar dat durf ik hem niet te zeggen. Ik wil de ruzies niet nog meer doen oplaaien.”

“Help!”

Ongewenst mantelzorger

“Dit is het verhaal van iemand die helemaal ongewenst op jonge leeftijd in een rol als mantelzorger is terechtgekomen”, reageert Rika Ponnet. “Dit overkomt nog wel wat mensen, ook op jonge leeftijd. Dat is vaak ook nog wel wat onzichtbaar in onze maatschappij.” Volgens Ponnet komen hier heel wat uitdagingen bij kijken. “Er gaat vaak heel wat lijden en rouw gepaard met zo'n gebeurtenis. Binnen gezinnen heeft dat ook een immense impact op alle partijen. En het verandert ook volledig de verhoudingen binnen een intieme relatie.”

“Als je op de radio hoort over ongevallen en ze zeggen dat de persoon buiten levensgevaar is dan denk ik meteen: welk leven? In veel gevallen is dat, zowel voor de persoon in kwestie als voor zijn omgeving, een leven dat helemaal anders is dan het leven dat daarvoor geleefd werd. Het gaat dan ook over een enorme uitdaging om te leren loslaten wat was en de beperkingen te leren integreren in je huidig leven.”

Het gaat dan ook over een enorme uitdaging om te leren loslaten wat was en de beperkingen te leren integreren in je huidig leven.

Vermoeidheid

“Die vermoeidheid gaat meestal ook over een beperktere draag- en veerkracht. Je hebt die fysieke beperking en dan ook nog die periode van rouw. Tijdens zo’n periode heb je ook alleen maar het vermogen om met jezelf bezig te zijn en dat kost ook heel wat energie. Het is moeilijk om dan af te stemmen op een gezin met jonge kinderen.”

Ook de rest van het gezin komt daardoor onder druk te staan. “Jonge kinderen die druk zijn moeten zich gaan aanpassen. Dat komt dan ook nog eens op de schouders van de partner terecht. Er heerste al een gevoel van ‘ik ben mijn man kwijt’ en ‘we zijn niet meer in een gelijkwaardige relatie’. Bovendien rijst bij Inge ook nog een andere vraag: gebruikt hij het ongeval om sommige dingen niet te moeten doen?”

Gebruikt hij het ongeval om sommige dingen niet te moeten doen?

Op het eerste gezicht zou je kunnen denken dat de man misbruik maakt van zijn situatie, maar als je erover nadenkt is het misschien ook wel logisch dat hier wel energie voor is. “Uitgaan met vrienden en pintjes drinken geeft het gevoel dat je even terug die mens van voor het ongeluk kan zijn. In je thuissituatie word je voortdurend geconfronteerd met wat niet meer is.”

“Het zou kunnen dat hij veel meer huishoudelijke taken zou kunnen doen dan hij nu doet. Maar als je dat bekijkt uit het perspectief van de man krijgt die misschien het gevoel dat die alleen maar daarvoor goed is.” Dat is misschien wel een machtsstrijd die herkenbaar is voor veel gezinnen.

(lees verder onder de foto)

Aanpassing voor iedereen

“Het is ook een beetje een vicieuze cirkel. Het zelfwaardegevoel van de man is naar beneden gegaan na het ongeval en hij heeft zijn beperking duidelijk nog niet aanvaard. Er zit dus veel frustratie en daar komt vaak woede bij kijken. Deze dingen uiten zich vooral ook op het thuisfront, bij de mensen die het dichtst bij jou staan. Dat maakt het zo’n moeilijke opdracht.”

Volgens Ponnet wordt de omgeving zo vaak vergeten. “We vinden het niet meer dan evident dat de persoon die het ongeval meemaakt alle aandacht en zorg krijgt. Maar voor de partner is dat ook een heel grote aanpassing. Het leven dat je je ooit had voorgesteld en de partner waar je voor koos zijn er niet meer. Denk ook maar aan de financiële problemen die kunnen opduiken.”

Samen aan de slag

Inge sloot haar mail af met “Help!”, waar kan zij nu terecht? “Ondersteuning is heel belangrijk, maar laat hem niet alleen naar een psycholoog gaan. Ga mee. Uiteindelijk is dit niet zijn probleem, maar jullie probleem. Het overkomt je als gezin, want je moet als gezin verder.”

Het overkomt je als gezin, want je moet als gezin verder.

Het antwoord is dus: zoek hulp. “Eerst en vooral moet je het ook durven uitspreken dat het niet gemakkelijk is bij je thuis. Zoek hulp in je omgeving, het overstijgt altijd je individuele draagkracht. Naar buiten durven komen met wat er leeft in je gezin is de eerste stap. Een oprecht gevoel van empathie en erkenning is ook heel belangrijk.”

Beluister het gesprek met Rika Ponnet in ‘nieuwe Feiten’ via Radio 1 Select

Lees ook