Vraag het aan Rika: “Mijn moeder doet al veertig jaar negatief tegen mij”

Zit je met een relationeel dilemma? Leg de kwestie dan voor aan Rika Ponnet (Duet Relatiebemiddeling). Elke donderdag beantwoordt zij één luisteraarsvraag in ‘Nieuwe Feiten’. (Laat je vraag achter via dit formulier)

Luisteraar Sonja stuurde dit: "Mijn moeder vindt van zichzelf dat ze de beste is. Haar wil is wet, zelfs na 40 jaar. Ze is niet echt aanspreekbaar voor verbetering. Want ze is, in tegenstelling tot ikzelf, niet zo sociaal. Ik wil graag positieve woorden, maar na elk positief woord, volgt een ton negativitieit. Ik wil er niets meer mee te maken hebben, want het brengt mijn vreugde naar beneden. Heb je tips?

Tips

“Sonja doet al veertig jaar haar best om waardering te krijgen van haar moeder, wat ontzettend lang is”, vertelt Rika. “Mijn eerste en belangrijkste tip: Ik denk dat het tijd is dat Sonja stopt met proberen. Sonja is in dit verhaal een ‘people pleaser’. We zien vaak bij ouder-kind relaties dat het kind onvoorwaardelijk gewaardeerd wil worden en bevestiging wil. Dat willen we allemaal van onze ouders, dat is een vorm van bestaansrecht. Alle kinderen streven ernaar dat hun ouders tevreden zijn met hen. Dat is niet anders bij Sonja.”

“Ik denk dat de moeder zelf als kind geen of te weinig waardering en bevestiging heeft gehad. En wat ze zelf niet heeft gehad, kan ze nu ook niet aan haar eigen kinderen geven. Het klinkt vreemd, maar door Sonja af en toe te belonen met een positief woord, dat gevolgd wordt door een reeks negatieve woorden, probeert de moeder van Sonja een stevige relatie met haar dochter te onderhouden. Dat is een negatieve klem die heel goed werkt. Mensen nemen ook vaak die patronen mee naar volwassen relaties, waar ze op zoek gaan naar een liefde die niet echt gegeven wordt, want anders gaat het te gemakkelijk.”

“Doordat de moeder af en toe een beetje bevestiging geeft, zal het kind het gevoel krijgen dat, als ze hard genoeg haar best doet, de volledige bevestiging zal volgen. Maar zowel moeder als dochter zitten in een vicieuze cirkel. De dochter verlangt naar een versgebakken brood maar krijgt af en toe een oudbakken kruimel. Ze hoopt dat ze ooit de bevestiging krijgt dat ze de dochter is die de moeder altijd gewild heeft. Langs de andere kant wil de moeder die bevestiging niet geven, omdat ze angst heeft dat haar dochter dan zal verdwijnen. Ze houdt de dochter via schuldinductie in de relatie. Deze relatiedynamiek kan jaren aanhouden”, verklaart Rika.

Stopt het ooit?

“Het stopt pas als je stopt met geloven dat er aan de andere kant iets zal veranderen. Na veertig jaar zal de moeder niet meer veranderen. Het enige dat je kan doen is de situatie accepteren. Dat is enorm moeilijk, want het blijft tenslotte je moeder, maar je hele leven het gevoel hebben dat je niet gewaardeerd wordt, doet eveneens ongelooflijk veel pijn”, vertelt Rika.

“Sonja kan ervoor kiezen om niet meer naar haar moeder te gaan. Dat kan twee reacties opleveren: Ofwel wordt de moeder nog negatiever en zal ze proberen om de dochter een nog groter schuldgevoel aan te praten, waardoor de dochter de echte dimensie van de band zal ontdekken. Ofwel zal de moeder zachter worden. Ze zal dan beseffen dat ze meer kruimels zal moeten geven om haar dochter bij haar te houden. Het gevaar hierbij is echter dat, na een tijd, het oude patroon zich opnieuw zal installeren, omdat de moeder niets anders gekend heeft.”

“Maar de hele situatie is bijzonder pijnlijk. Veel mensen maken dit mee en kampen met een groot verdriet. Maar er zal een dag aanbreken dat je voor jezelf moet kiezen en moet zeggen: ‘Ik wil dit niet meer. Ik wil niet meer investeren in iets waar ik niets voor terug krijg. Ik ga mezelf wat liever zien. Ik accepteer dat ik wél de moeite waard ben om graag gezien te worden, maar dat mijn moeder het me niet kan geven’”, besluit Rika.

Beluister het gesprek met Rika Ponnet in ‘Nieuwe Feiten’ via Radio 1 Select.

Lees ook: