Vraag niet aan iemand die rouwt : "Hoe gaat het?"

Manu Keirse doceerde het vak “verdriet” aan de geneeskundestudenten van de KU Leuven. Hij geeft het vak ook nog steeds aan de faculteit Gezinswetenschappen in Brussel.

“Ik probeer studenten duidelijk te maken wat er bij mensen omgaat die hun partner, kind, of goede vriend verliezen” zegt hij. “Ik stel vast dat de meeste mensen bereid zijn om er voor anderen te zijn op die moeilijke momenten in hun leven. Maar heel vaak weten ze niet wat ze voor rouwende mensen kunnen doen, en wat ze kunnen zeggen.” Dat is natuurlijk heel individueel, maar toch heeft Keirse een concrete tip die voor iedereen geldt:

Het allerbelangrijkste wat we mensen moeten leren is luisteren, luisteren en luisteren. Want zij die de schoenen dragen, weten het best waar ze knellen.

Het woord “verwerken” gebruikt hij in dit hele proces liever niet. Hij wil het zelfs verbannen. Vaak vraagt men immers aan mensen: "Heb je dit nu nog niet verwerkt?".   “Alsof dit over en voorbij zou zijn” zegt Keirse. “Als je kind sterft, draag je dat je verdere leven met je mee.” Dat wil niet zeggen dat je voortdurend in tranen bent, maar wel dat je tot op je sterfbed je kind blijft missen. Daarom spreekt hij liever over de term ‘overleven’.

Soep

Hoe moet je nog best met een rouwende omgaan? Voor veel mensen ligt dat namelijk delicaat omdat ze gewoon niet weten wat ze moeten zeggen. “Mensen moeten leren dat ze niet naar een rouwende moeten gaan om van alles te zeggen. Maar om te luisteren.”

Vraag niet aan iemand die rouwt : "Hoe gaat het?". Want dat wordt snel beantwoord met: goed zeker.  Vraag wel: "Hoe ben je de voorbij uren en dagen doorgekomen?" Dan hoor je ook waar mensen vastlopen, en wat je voor mensen kan doen.

Laat mensen die rouwen niet aan hun lot over, zegt Keirse ook nog. Breng hen soep. Of wees aanwezig op de moeilijke momenten: ga hen brengen of afhalen op hun eerste werkdag na het verlies. Dan staan ze er niet alleen voor.  Mogelijk kunnen ze zich ook in het verkeer niet voldoende concentreren.

Extra rouwverlof

Op dit moment duurt het rouwverlof maar drie dagen.  Dat mag best wat langer, vindt Keirse: waarom geen 12 dagen extra, te nemen in de eerste drie jaar na een overlijden? Bijvoorbeeld op de verjaardag van je kind dat overleden is.

Een jaar, zoals je links en rechts hoort suggereren, dat vindt hij veel te lang.   “Mensen moeten zo snel mogelijk terug in hun werksituatie kunnen komen. Maar zorg dan wel dat werkgevers opgeleid zijn om met mensen in verdriet om te gaan” besluit hij. Rouwen kost een werknemer immers veel energie.

Manu Keirse schreef “Vingerafdruk van verdriet”, het is uitgegeven bij Lannoo.

Lees ook: