Zandman
Waarom Elvire euthanasie wil en tegelijk ook niet: "Ik wil niet langer wakker worden met angst en verdriet"
ma 5 okt. - 4:59
December 2018. Drie koude, maar zonnige winterdagen. VRT-reporters Ward Bogaert en Philip Heymans zitten aan de Belgische kust, samen met procureur Ine Van Wymersch en Elvire, een vrouw van een jaar of vijftig. Een vreemd gezelschap, en de reden waarom ze er samen zitten, is nog opmerkelijker.
Die reden is Elvires laatste opdracht. En dat valt letterlijk te nemen, want Elvire staat op het punt om euthanasie te krijgen wegens ondraaglijk psychisch lijden: "Wil ik dood? Ja en nee. Ik wil geen verdriet meer hebben. Ik wil wakker kunnen worden zonder me af te moeten vragen: 'Wie gaat me vandaag weer pijn doen?'"
Maar de dokters hebben haar wel een voorwaarde opgelegd: ze moet een brief schrijven aan haar kinderen, waarin ze uitlegt hoe het zover is kunnen komen. De kinderen voor haar dood contacteren, dat ziet Elvire niet zitten. Het contact is al jaren verbroken. Maar de dokters vinden dat ze toch iets moet achterlaten. Elvire heeft namelijk zelf jarenlang met vragen gezeten over haar eigen ouders, die ze nooit gekend heeft. En dat heeft haar psychisch gebroken. De dokters willen voorkomen dat die geschiedenis zich herhaalt. Vandaar dus: een brief.
Het lijkt een haalbare opdracht, maar voor Elvire is het dat niet. Want door haar hele voorgeschiedenis is ze analfabete. Dankzij de spellingscorrector en Google kan ze wel korte berichten schrijven op de computer. Maar een hele brief, waarin ze haar ziel blootlegt, dat kan ze niet.
En daarom zit ze samen met de reporters en de procureur. Zij zullen Elvire helpen om haar levensverhaal op te nemen en op te schrijven, zodat er iets achterblijft voor haar kinderen. Tijdens die drie dagen aan zee krijgen ze het onwaarschijnlijke levensverhaal van Elvire te horen. Wanneer ze uitverteld is, kan ze eindelijk sterven. "Hoe lang ik nog heb? Dat zeg ik liever niet. Maar niet lang meer."
Of is het niet zo simpel? Wanneer Elvire na die drie dagen wegrijdt, blijven Ine Van Wymersch, Ward en Philip met een heel dubbel gevoel achter. Kunnen zij Elvire zomaar helpen om te sterven? Moeten ze er niet alles aan doen om haar te redden, zelfs tegen haar wil in? Of hoopt Elvire misschien stiekem dat ze haar zullen redden? Zo groeit een zoektocht waarin menselijkheid, ethiek en machteloosheid centraal staan. Bogaert en Heymans nemen de luisteraar mee in de vragen en dilemma's waarmee dit verhaal hen confronteert: "Philip, ik begin me zo stilaan een beetje vies te voelen. Moeten wij toch niet ingrijpen?"
Procureur Ine Van Wymersch schreef Elvires verhaal neer in het boek 'Als je wieg op drijfzand staat', dat later deze week uitkomt bij Lannoo.
Luister
Alle afleveringen van 'Drie dagen' worden deze week uitgezonden in 'Zandman'. Luisteren kan via de app of download de podcast via radio1.be of je favoriete podcastapp: